Էպիթելային հյուսվածք
From Wikipedia, the free encyclopedia
Էպիթելային հյուսվածք (լատին․՝ epithelium, հունարեն՝ ἐπι--ից - վերև- և θηλή - կրծքագեղձիբշտիկներ), հաճախ ուղղակի կոչվում է էպիթել։ Էպիթելի բջիջները դասավորված են շարքերով՝ մեկը մյուսի կողքին։ Դրանք հոծ շերտերով ծածկում են մարմնի մակերեսը և պատում մարմնի խոռոչներն ու խողովակներն իրենց փոսերով։ Այս բջջային հյուսվածքը ֆիլոգենետիկորեն պատկանում է բջիջների զարգացման ամենահին (նախնական) ձևին։
Էպիթելը բարդ օրգանիզմում շատ է տարածված։ Այն ամենուրեք սահմանազատում է մյուս հյուսվածքներն արտաքին միջավայրից, որի հետևանքով դեպի ներքին օրգանները (բացառությամբ նյարդային հյուսվածքի ճյուղավորումներից) կարելի է թափանցել միայն այդ պատնեշի խախտումից հետո։
Էպիթելային հյուսվածքի լայն տարածումն՝ ըստ իրենց ֆիզիոլոգիական դերի, տարբեր օրգաններում ցույց է տալիս, որ դրա գործառույթային նշանակությունը նույնպես բազմազան է, որին և համապատասխանում է դրա բջիջների շարքերի ձևերի և կառուցվածքի բազմակերպությունը։ Ի տարբերություն այլ հյուսվածքների` էպիթելային կամ ծածկութային հյուսվածքի միջբջջային նյութի քանակությունը քիչ է ,բջիջները կիպ հարում են իրար։Էպիթելային հյուսվածքները լինում են` հարթ, գեղձային և թարթիչավոր։Հարթ էպիթելը լինում է միաշերտ և բազմաշերտ։Օրինակ միշարետ են աղիքի պատերի էպիթելային հյուսվածքները, իսկ բազմաշերտ`մաշկի էպիթել հյուսվածքը։Թաթրիչավոր էպիթելը ծածկում է շնչառական ուղու պատերը և իրականացնում պաշտպանական գործառույթ։Գեղձային էպիթելը մտնում է գեղձերի կազմի մեջ և կատարում է հյութազատական գործառույթ։Մաշկի էպիթելի ածանցյալներն են` եղունգները և մազերը։Էպիթելը օժտված է վերականգնվելու ընդունակությամբ։