Եզ

Եզ, տավարի, երկու տարեկանից մեծ, ամորձատված արու։ Օգտագործվում է որպես բանող և մսատու կենդանի։ Ամորձատում են սովորաբար տոհմային արժեք չունեցող ցլիկներին։ Հայկական մատենագիտական շատ աղբյուրներում «Եզ» տերմինը օգտագործվում է նաև որպես տավարի հոմանիշ։ Մինչև գյուղատնտեսության մեքենայացումը եզ աշխատեցնում էին երկրագործության մեջ՝ վարելու, կալսելու, բեռներ տեղափոխելու նպատակով (օրինակ, միջնադարյան Հայաստանում վեցկին՝ երկաթե ծանր գութանին, լծում էին երեք զույգ եզ)։ Հեթանոս հայերի համար եզը պաշտամունքի առարկա էր։ Այդ են վկայում Գեղարքունիքի, Այրումի, Բանանցի տարբեր դարաշրջանների դամբարաննևրում և գերեզմանոցներում հայտնաբերված եզների կմախքները, Արճեշի շրջանում՝ եզի բրոնզե արձանը, Ղուշչիի ավերակներում՝ պատվանդանին ամրացված եզի գլուխը, մեզ հասած Եզնիկ, Եզնակ, Եզյան անձնանունները, Եզնաձոր, Եզնոտ, Եզանցբերդ տեղանունները։ Եզի պաշտամունքը պահպանվել է նաև քրիստոնեության շրջանում, քրիստոնյա հայերը համբարձման տոնին եզը զարդարում էին ծաղիկներով, շրջևցնում և ապա մատաղ անում։ Փաստերը վկայում են, որ հայերի տնտեսության համար եզը ունեցել է բացառիկ նշանակություն։

Եզ էջը Վիքիպահեստում

Վիքիբառարան

Ընթերցե՛ք «եզ» բառի բացատրությունը Հայերեն Վիքիբառարանում։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 3, էջ 484)։