ISSN

Գրանցման համարի միջազգային ստանդարտ (ԳՀՄՍ) (անգլ.՝ ISSN - International Standard Serial Number), ութ թվանիշով եզակի համար, որն օգտագործվում է տարբեր լեզուներով տպագրությամբ կամ էլեկտրոնային ձևով հրատարկվող պարբերականի նույնականացման նպատակով^[1]։ Տարբեր լեզուներով տպագրությամբ և էլեկտրոնային ձևով հրատարկվող նույն պարբերականը կարող է ունենալ նույնականացման համար ըստ լեզուների Տպագրվող պարբերականի ԳՀՄՍ-ի (ՏՊ-ԳՀՄՍ, P-ISSN) և ըստ Էլեկտրոնային պարբերականի ԳՀՄՍ-ի (ԷՊ-ԳՀՄՍ, e-ISSN, eISSN)։

ԳՀՄՍ համարի ներկայացումը շտրիխ կոդով, տարբերակի (0) և թողարկման (5) համարների լրացուցիչ նշումներով։

ԳՀՄՍ համակարգն առաջին անգամ մշակվել է Ստանդարտացման միջազգային կազմակերպության (ՍՄԿ — ISO) կողմից 1971 թ․ որպես ISO 3297 ստանդարտ^[2], որի պատասխանատուն ISO TC 46/SC 9 ենթակոմիտեն է։

Վիքիպեդիայի հոդվածներում պարբերականի հրատարակության նույնականցման հղումն իրականացվում է Կաղապար:ISSN-ում համարի գրառմամբ՝ {{ ISSN | համար }}։ Օրինակ, 0002-3035, 1068-3372 և 1934-9378 համարներն օգտագործվում են ՀՀ ԳԱԱ տեղեկագիր․ Ֆիզիկա ամսագրի, համապատասխանաբար, ISSN 0002-3035 տպագիր ռուսերեն, ISSN 1068-3372 տպագիր անգլերեն և ISSN 1934-9378 էլեկտրոնային անգլերեն հրատարակությունների նույնականացման հղումները ստեղծելու համար։ Այն ընդունված է ամբողջ աշխարհում նույնականացնելու և տարբերելու համար նույնանման հերթական անվանումներով հրապարակումները, ինչպես նաև օժանդակելու համար կատալոգավորման, միջգրադարանային փոխանակման և այլ գործընթացներին^[3]։

Երբ տպագրվում է որևիցե հրապարակում, որն ունի նման պարունակություն, սակայն հրապարակվել է տարբեր տեսքով, այն ստանում է տարբեր ՄՍՀՀ համար, որոնցից ամեն մեկը կցված է ոչ միայն պարունակությանը այլ նաև հրապարակման տեսակին, ճրինակ տպված և էլեկտրոնային հրապարակում տեսակները, անվանում են տպված (print) ISSN (p-ISSN) և էլեկտրոնային (electronic) ISSN (e-ISSN կամ eISSN)։

ՄՍՀՀ համակարգը սկզբում ստեղծվել էր որպես ԻՍՕ միջազգային ստանդարտ 1971 թվականին և հրատարակվել է որպես ISO 3297 1975 թվականին^[4]։ ԻՍՕ-ի TC 46/SC 9 ենթակոմիտեն պատասխանատու է այս ստանդարտի համար։

Կոդի ֆորմատ

ՄՍՀՀ կոդի ֆորմատն է ութանիշ թիվ, որը բաժանված է գծիկով երկու չորսանիշ թվերի^[1]։ Վերջին թիվը կարող է լինել 0-9 թիվ կամ X նշան, և հանդիսանում է ստուգող թիվ։

Օրինակ՝ Hearing Research ամսագրի ՄՍՀՀ կոդն է 0378-5955, որտեղ վերջին 5 թիվը ստուգող թիվ է։

Ստուգող թվի հաշվարկի համար կարելի է կիրառել հետևյալ ալգորիթմը՝

ՄՍՀՀ թվի առաջին 7 նիշերի ստուգող թիվը հաշվարկվում է այդ նիշի բազմապատկումով իրենց դիրքով տվյալ թվում, դիրքը հաշվվում է աջից, և ունի հետևյալ արժեքները 8, 7, 6, 5, 4, 3, և 2՝

${\displaystyle 0\cdot 8+3\cdot 7+7\cdot 6+8\cdot 5+5\cdot 4+9\cdot 3+5\cdot 2}$

${\displaystyle =0+21+42+40+20+27+10}$

${\displaystyle =160}$

Ստացված թիվը բաժանվում է 11-ի և ստացվում է ամբողջ թիվ և մնացորդ՝

${\displaystyle {\frac {160}{11}}=14{\mbox{ remainder }}6=14+{\frac {6}{11}}}$

Եթե մնացորդ չի մնում, ստոգող թիվը ընդունվում է 0, մնացած դեպքեում մնացորդը հանվում է 11-ից և արդյունքը ընդունվում է որպես ստուգող թիվ՝

${\displaystyle 11-6=5}$

տվյալ դեպքում ստուգող թիվն է 5-ը։

Լատիներեն մեծատառ X է գրվում միայն այն դեպքում, երբ ստացված ստուգող թվի արժեքը կազմում 10։

Գործում են առցանց ՄՍՀՀ կոդի ստուգման գործիքներ, որը հիմնված է վերը բերված ալգորիթմի վրա^[5][6]

Տես նաև

• Կաղապար:ISSN

Ծանոթագրություններ

1. Ի՞նչ է ԳՀՄՍ-ն։, ԳՀՄՍ միջազգային կենտրոն։(անգլ.)
2. ԳՀՄՍ և ՍՄԿ ստանդարտներ, ԳՀՄՍ միջազգային կենտրոն, 2008։(անգլ.)
3. «Կատալոգավորման ստանդարտները – ՄՍՀՀ ՄՔ կենտրոն». Բրիտանական գրադարան. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ հուլիսի 15-ին. Վերցված է 2014 թ․ հուլիսի 14-ին.
4. «ՄՍՀՀ, ստանդարտացված կոդ». ՄՍՀՀ միջազգային կենտրոն. Վերցված է 2014 թ․ հուլիսի 13-ին.
5. «ՄՍՀՀ առցանց ստուգիչ». Advanced Science Index. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ նոյեմբերի 11-ին. Վերցված է 2014 թ․ հուլիսի 14-ին.
6. «ՄՍՀՀ առցանց վավերացնող». Journal Seeker. Վերցված է 2014 թ․ օգոստոսի 9-ին.

Արտաքին հղումներ

• 63800 ՄՍՀՀ կոդերի ցանկ վերնագրերով
• ՄՍՀՀ միջազգային կենտրոն
• «Կատալոգավորման մաս», ՄՍՀՀ ձեռնարկ (PDF), ՄՍՀՀ միջազգային կենտրոն, Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2011-08-07-ին, Վերցված է 2014-09-04-ին.
• Ինչպես ԱՄՆ հրատարակիչները կարող են ստանալ ՄՍՀՀ, Միացյալ Նահանգներ: Կոնգրեսի գրադարան.
• ԳՀՄՍ միջազգային կենտրոն
• «Քարտավորում», ԳՀՄՍ ուղեցույց (PDF), ԳՀՄՍ միջազգային կենտրոն, Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2011 թ․ օգոստոսի 7-ին, Վերցված է 2013 թ․ դեկտեմբերի 29-ին.
• Որոնում ԳՀՄՍ համարների միջոցով
• 63800 ԳՀՄՍ համարների և անվանումների ցանկ

Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «ISSN» հոդվածին։

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «ISSN» հոդվածին։