Ֆրի (ուտեստ)

Ֆրի ուտեստ կամ կարտոֆիլ ֆրի (ֆր.՝ pommes de terre-«կարտոֆիլ» և frites-«տապակած»), կարտոֆիլի խորանարդիկներ, որոնք տապակվում են մեծ քանակությամբ բուսական կամ կենդանական յուղի մեջ։ Ըստ օրենքի՝ կարտոֆիլները պատրաստվում են ֆրիի համար նախատեսված սարքերի մեջ, կարող են պատրաստել նաև գազօջախի վրա։

Ֆրի
Բելգիական խոհանոց և Ֆրանսիական խոհանոց
Տեսակ	կարտոֆիլով ուտեստ
Ենթատեսակ	խավարտ, խոհարարական կիսաֆաբրիկատներ և Արագ սնունդ
Առաջացման երկիր	Բելգիա և  Ֆրանսիա
Արտադրման վայր	Բելգիա[1]
Հիմնական	կարտոֆիլ
French fries Վիքիպահեստում

Կարտոֆիլ ֆրին համարվում է հայտնի ուտեստ, անվանում են նաև արագ սնունդ, օրինակ՝ McDonald’s, Burger King, KFC - ում։ Միացյալ Նահանգներում կարտոֆիլ ֆրին հայտնի է որպես «կարտոֆիլը ֆրանսիական ձևով» կամ որպես ֆրի, Ֆինլանդիայում՝ (Ranskalaiset perunat, ranskanperunat կամ ranskalaiset), իսկ Մեծ Բրիտանիայում, Իռլանդիայում և Իսրայելում ուղղակի չիպս։ Ֆրին լինում է տաք, փափուկ կամ խռթխռթան։ Այն համարվում է նաև նախաճաշ։ Թխած կարտոֆիլ պատրաստելու համար ավելի քիչ յուղ է պահանջվում կամ ընդհանրապես չի պահանջվում^[2]։

Պատրաստում

Կարտոֆիլը կեղևազրկում են, բաժանում հավասար մասերի, լվանում սառը ջրով, որպեսզի վերացնեն մակերեսային օսլան և մանրակրկիտ չորացնում^[3][4]։ Այնուհետև կարող են տապակել մեկ կամ երկու փուլով։ Խոհարարները ընդհանուր առմամբ, համաձայն են, որ երկաստիճան մեթոդը ավելի լավ արդյունքներ է տալիս^[3][5][6]։ Գետնի տակ թարմ կարտոֆիլը կարող է ջրի չափազանց մեծ քանակություն ունենալ, ինչը հանգեցնում է կարտոֆիլի մասերի կպչելուն^[7]։

Առաջին փուլով կարտոֆիլի կտորները ընկղմում են 160 °C եռացող ջրի մեջ^[3]։ Այնուհետև այն տապակում են 190 °C ջերմաստիճանի տակ, որպեսզի այն արտաքինից դառնա խռթխռթան։ Դրանից հետո այն տեղափոխում են քամոցի մեջ և համեմում աղով։

Այս երկու փուլերի ճշգրիտ ժամանակը կախված է կարտոֆիլի չափերից։ Օրինակ՝ 2-3 մմ հաստությամբ կարտոֆիլի համար առաջին փուլը տևում է 3 րոպե, իսկ երկրորդը՝ մի քանի վայրկյան^[3]։

Գոյություն ունի կարտոֆիլ ֆրիի պատրաստման մի քանի եղանակ։ Ֆրիտյուր՝ մեթոդ, որի ժամանակ մթերքը ընկղմվում է տաք ձեթի մեջ։ Վակուումային ֆրիտյուր, որի ընթացքում պատրաստվում է ցածրորակ ֆրի ուտեստ, որի մեջ կա շաքարի մեծ քանակություն։

Ուտեստի հավելյար բաղադրիչներ

Ֆրի ուտեստը, որպես կանոն մանտուցվում է տարբեր խավարտներով, ինչպիսիք են աղը և քացախը (ածիկային, բալզամային կամ սպիտակ), պղպեղը, քերած պանիրը, հալեցված պանիրը, ոլոռը, կծու սոուսը, կարրին, կարրիով կետչուպը, մանանեխը, մայոնեզը, տարտառ սոուսը, ձաձիկին, ֆետան, սխտորը, յուղը, թթվասերը, մեղրը, այոլի սոուսը, կետչուպը, կիտրոնի հյութը, թթու դրած վարունգը, թթու դրած սոխը կամ թթու դրած ձուն։

Պատկերասրահ

• 
  McDonald’s-ի ֆրի ուտեստ
• 
  Hard Rock Cafe-ի ֆրի ուտեստ՝ կետչուպով և մանանեխով
• 
  KFC-ի ֆրի ուտեստ հավով

Յունիկոդի նշան՝ 🍟

Տես նաև

Պուտին (ճաշատեսակ)

Կարմրատապակ կարտոֆիլի թանգարան

Ծանոթագրություններ

1. Mis-Nomenclature — Vol. 195, Iss. 1161. — P. 22. — ISSN 0034-0375
2. «Chunky oven chips». BBC Good Food. BBC. Retrieved 7 March 2016.
3. Saint-Ange, Evelyn and Aratow, Paul (translator) (2005) [1927]. La Bonne Cuisine de Madame E. Saint-Ange: The Essential Companion for Authentic French Cooking. Larousse, translation Ten Speed Press. p. 553. ISBN 1-58008-605-5.
4. Fannie Farmer, The Boston Cooking-School Cook Book, 1896, s.v.
5. Blumenthal, Heston (17 April 2012). «How to cook perfect spuds». the age. Retrieved 12 October 2012.
6. Bocuse, Paul (10 December 1998). La Cuisine du marché (in French). Paris: Flammarion. ISBN 978-2-08-202518-8.
7. «Russet Burbank». idahopotato.com. Retrieved January 9, 2018.

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ֆրի (ուտեստ)» հոդվածին։