Ֆերդինանդ Ֆոշ

Ֆերդինանդ Ֆոշ (հոկտեմբերի 2, 1851(1851-10-02)^{[1][2][3][…]}, Տարբ^[4] - մարտի 20, 1929(1929-03-20)^{[4][1][3][…]}, Փարիզ, Ֆրանսիա^[4]), Ֆրանսիայի մարշալ (1918), Բրիտանիայի ֆելդմարշալ (1919) և Լեհաստանի մարշալ (1923)։ Ֆրանսիայի ակադեմիայի անդամ (1918)։

Ֆերդինանդ Ֆոշ ֆր.՝ Ferdinand Foch
Ծնվել է	հոկտեմբերի 2, 1851(1851-10-02)[1][2][3][…]
Ծննդավայր	Տարբ[4]
Մահացել է	մարտի 20, 1929(1929-03-20)[4][1][3][…] (77 տարեկան)
Մահվան վայր	Փարիզ, Ֆրանսիա[4]
Գերեզման	Հաշմանդամների տան Սուրբ Լյուդովիկոսի տաճար
Քաղաքացիություն	Ֆրանսիա
Կրթություն	Պոլիտեխնիկական դպրոց
Մասնագիտություն	սպա և ռազմական գործիչ
Զբաղեցրած պաշտոններ	փոխնախագահ և Seat 18 of the Académie française?
Պարգևներ և մրցանակներ	[5] Սեն Սիրի Հատուկ ռազմական դպրոցի խթանման հովանավոր Լավալի համալսարանի պատվավոր դոկտոր [6] Օտտավայի համալսարանի պատվավոր դոկտոր Պրահայի պատվավոր քաղաքացի և honorary doctorate at the University of Washington? [7]
Անդամություն	Ֆրանսիական ակադեմիա[8], Ֆրանսիական գիտությունների ակադեմիա, Ստանիսլավի ակադեմիա և Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա
Ստորագրություն
Ferdinand Foch Վիքիպահեստում

1887 թվականին ավարտել է Ֆրանսիայի Բարձրագույն ռազմական ակադեմիան, որտեղ 1895 թվականից 1900 թվականներին եղել է պրոֆեսոր, իսկ 1908 թվականից 1911 թվականներին՝ պետ։ Առաջին համաշխարհային պատերազմի (1914–1918) ժամանակ եղել է կորպուսի, ապա՝ բանակի, 1915–1916 թվականներին՝ «Հյուսիս» բանակախմբի հրամանատար։ 1917 թվականի մայիսից՝ Գլխավոր շտաբի պետ, 1918 թվականի ապրիլից՝ դաշնակիցների զորքերի գերագույն գլխավոր հրամանատար։

Նշանակալի դեր է խաղացել կենտրոնական տերությունների դեմ դաշնակիցների հաղթանակի գործում։ 1918 թվականից 1920 թվականներին եղել է Խորհրդային Ռուսաստանի դեմ ռազմական ինտերվենցիայի ակտիվ կազմակերպիչներից։ Գրել է ռազմա-տեսական աշխատություններ և հուշեր։

Միակ տղան՝ լեյտենանտ Գերման Ֆոշը և փեսան՝ կապիտան Բեկուրը, մահացել են Մաաս-ի ճակատամարտում 1914 թվականին։

Սոմի ճակատամարտի ղեկավարելու ժամանակ ավելի քան 600 000 մարդ կորցնելու հետևանքով ազատվել է ծառայությունից և նշանակվել ռազմական հետազոտությունների կենտրոնի ղեկավար^[9]։

Հիշատակ

Ֆոշի արձանը Փարիզում

• Ֆոշի պատվին են կոչվել Ֆրանիսայի ռազմածովային ուժերի 2 նավ՝ կրեյսեր և ավիակիր
• Փարիզում տեղադրված է հուշարձան
• նրա անունով է կոչվում ծանր հակատանկային ինքնագնաց հրետանային կայանքը, որն ստեղծվել AMX 50 տանկի բազայի վրա
• Ֆոշի անունով բազմաթիվ փողոցներ կան շատ քաղաքներում
• Ֆոշի անունով է կոչված Կերգելեն կղզիների Իլ-Ֆոշ կղզին
• նրա պատվին է կոչված խաղողի տեխնիկական տեսակներից մեկը
• Հարավաֆրիկյան Հանրապետությունում գտնվող Ֆոշվիլլ քաղաքը անվանկոչված է նրա պատվին

Գրականություն

• Gaquère С. F. Vie populaire du maréchal Foch. — Arras, 1955;
• Grasset A. Foch ou la volonté de vaincre. — P., 1964.
• Foch, F. (1931). Mémoire pour servir à l'histoire de la guerre 1914–1918: avec 18 gravures hors-texte et 12 cartes [The Memoirs of Marshal Foch] (PDF) (French). Translated by T Bentley Mott (Heinemann ed.). Paris: Plon. OCLC 86058356. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2016 թ․ մարտի 3-ին. Վերցված է 2014 թ․ սեպտեմբերի 6-ին.{{cite book}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
• Porte, Rémy, and F Cochet. Ferdinand Foch, 1851-1929: Apprenez À Penser : Actes Du Colloque International, École Militaire, Paris, 6–7 November 2008. Paris: Soteca, 2010. 978-2-916385-43-3

Ծանոթագրություններ

1. Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
2. Base Léonore (ֆր.) — ministère de la Culture.
3. Laffargue C. Encyclopædia Britannica
4. Фош Фердинанд // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
5. http://www.ordens.presidencia.pt/?idc=154
6. https://www.ulaval.ca/notre-universite/prix-et-distinctions/doctorats-honoris-causa-de-luniversite-laval/liste-complete-des-recipiendaires-de-1864-a-aujourdhui.html
7. https://magazine.washington.edu/desmond-tutu-honored-with-rare-honorary-degree/
8. Ֆրանսիական ակադեմիա — 1635.
9. «1914-1918. Первая мировая война. Спецпроект ТАСС». ТАСС (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ օգոստոսի 6-ին. Վերցված է 2017 թ․ սեպտեմբերի 13-ին.

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ֆերդինանդ Ֆոշ» հոդվածին։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 12, էջ 687)։