Օտտո Դիքս

Օտտո Դիքս (ամբողջական անուն գերմ.՝ Wilhelm Heinrich Otto Dix [ˈvɪlhɛlm ˈhaɪnʀiç ˈɔto ˈdɪks]. դեկտեմբերի 2, 1891(1891-12-02)^{[1][2][3][…]}, Untermhaus, Գերա, Գերմանիա^[4] - հուլիսի 25, 1969(1969-07-25)^{[5][1][2][…]}, Singen^[5][4]), գերմանացի գեղանկարիչ և գրաֆիկ։ Նրա ստեղծագործություններում զգալի են էքսպրեսիոնիզմի, դադաիզմի, ֆուտուրիզմի և 20-րդ դարի մյուս ավանգարդ արվեստի ոճերի ազդեցությունները։ Ավելի հայտնի են նրա՝ 1920-ական թվականների և 1930-ական թվականների առաջին կեսերի աշխատանքները՝ ստեղծված «նոր առարկայականություն» ոճավորումով։

20 եվրո արժողությամբ մետաղադրամ՝ թողարկված 2016 թվականին Գերմանիայում, Օ. Դիքսի 125-ամյակի առթիվ

Օտտո Դիքս գերմ.՝ Otto Dix
Ի ծնե	գերմ.՝ Wilhelm Heinrich Otto Dix
Ծնվել է	դեկտեմբերի 2, 1891(1891-12-02)[1][2][3][…]
Ծննդավայր	Untermhaus, Գերա, Գերմանիա[4]
Վախճանվել է	հուլիսի 25, 1969(1969-07-25)[5][1][2][…] (77 տարեկան)
Մահվան վայր	Singen[5][4]
Ազգություն	գերմանացի
Քաղաքացիություն	Գերմանիա
Կրթություն	Kunstgewerbeschule Dresden? (1914) և Դրեզդենի կերպարվեստի ակադեմիա
Մասնագիտություն	նկարիչ, էսպերանտիստ, համալսարանի դասախոս, գծանկարիչ, քանդակագործ, նկարիչ-փորագրող և վիմագրող
Ոճ	էքսպրեսիոնիզմ[6] և Նոր իրեղենություն[6]
Ժանր	դիմապատկեր[4], բնանկար[6][4], դիմանկար[6], կենցաղային ժանր[4], նյու[4], Ֆիգուր[4], նատյուրմորտ[4], հոգևոր արվեստ[4], դիցաբանական գեղանկարչություն[4], այլաբանություն[4] և կենդանիների նկարչություն[4]
Թեմաներ	գեղանկարչություն և Կերպարվեստ[7]
Ուշագրավ աշխատանքներ	Metropolis?, The Skat players? և The War?
Ուսուցիչ	Ernst Schunke?, Carl Senff?, Richard Guhr? և Otto Gussmann?
Աշակերտներ	Erika Streit?[8]
Պարգևներ	Կառլ Օսեցկու անվան մեդալ [9] honorary citizen of Gera? [10] և Լիխտվարկի մրցանակ
Անդամակցություն	ԳԴՀ Արվեստների ակադեմիա, Պրուսիայի արվեստի ակադեմիա և Dresdner Sezession?
Ամուսին	Martha Dix?
Զավակներ	Ursus Dix?, Nelly Dix? և Jan Dix?
Կայք	otto-dix.de​(գերմ.)​(անգլ.)
Otto Dix Վիքիպահեստում

Կենսագրություն

Առաջին համաշխարհային պատերազմի մասնակիցներից է։ Եղել է նկարիչների «Դրեզդենյան սեցեսիոն» խմբի ստեղծողներից մեկը։ 1920-ական թվականներին տարված է եղել դադաիզմով և էքսպրեսիոնիզմով։ 1925 – 1930-ական թվականներին Դիքսը համարվել է «Նոր առարկայականություն» գեղարվեստական շարժման հայտնի ներկայացուցիչներից մեկը։ Այդ շրջանի ամենահայտնի գործերից են «Մեծ քաղաք» (1928թ., Շտուտգարտի գեղարվեստի թանգարան) և «Պատերազմ» (1932թ., Նոր վարպետների պատկերասրահ, Դրեզդեն) եռապատկերները և «Յոթ մահացու մեղք» (1933թ. Կարլսրուեի Կունստհալլե թանգարան), «Մահվան տրիումֆ» (1934թ., Շտուտգարտի գեղարվեստի թանգարան) կտավները^[11]։

Նացիստական Գերմանաիայում նկարիչը համարվել է «կուլտուրբոլշևիզմի» և «այլասերված մշակույթի» ներկայացուցիչ։ Մեկնել է գյուղ, որտեղ գաղտնի ստեղծագործել է։ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի վերջին ամիսներին Օտտո Դիքսը հրավիրվել է ֆոլկսշտուրմ, գերեվարվել է ֆրանսիական զորքերի կողմից։ Ազատ է արձակվել 1946 թվականի փետրվարին։

Օտտո Դիքսն ապրել է այն ժամանակներում, երբ Գերմանիան բաժանված էր երկու պետությունների՝ ԳՖՀ և ԳԴՀ։ Երկու հանրապետություններում էլ Օտտո Դիքսին վերաբերել են մեծագույն հարգանքով։ Չնայած Դիքսն ապրել է ԳՖՀ-ում, սակայն բազմիցս եղել է ԳԴՀ-ում (Դրեզդենում՝ Քեսսելսդորֆեր-Շտրասսե 11 հասցեում է գտնվել նրա արվեստանոցը)։

Ծանոթագրություններ

1. Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
2. Otto Dix (նիդերլ.)
3. Otto Dix — OUP, 2006. — ISBN 978-0-19-977378-7
4. RKDartists (նիդերլ.)
5. Дикс Отто // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
6. Ժամանակակից արվեստի թանգարանի առցանց հավաքածու
7. Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
8. https://hls-dhs-dss.ch/de/articles/049626/2016-04-27/
9. Der Spiegel (գերմ.) — 1994. — ISSN 2195-1349; 0038-7452
10. https://gera.de/sixcms/detail.php?id=15722 (գերմ.)
11. Крючкова В. А. Дикс // Большая российская энциклопедия. Т. 8. Москва, 2007, с. 746 Արխիվացված 2019-02-09 Wayback Machine.

Գրականություն

• Löffler F. Otto Dix. Leben und Werk. 5. Aufl. Dresden, 1983.
• Beck R. Otto Dix. Zeit, Leben, Werk. Konstanz, 1993.
• Schmidt J.-K. Otto Dix. Stuttgart, 1999
• Schubert D. Otto Dix. 6. Aufl. Reinbek, 2005.
• Крючкова В. А. Дикс // Большая российская энциклопедия. Т. 8. М., 2007, с. 746.

Հղումներ

• Սիրողական կայքէջ՝ նվիրված Օ. Դիքսին
• Օ. Դիքսի տուն-թանգարան Գերեում Արխիվացված 2020-07-05 Wayback Machine

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Օտտո Դիքս» հոդվածին։