Օնեգա լիճ

Օնեգա լիճ (Օնեգո, վեպս.՝ Änine, կարել.՝ Oniegu, ֆիններեն՝ Ääninen, Äänisjärvi), լիճ Ռուսաստանի Դաշնության Եվրոպական հատվածի հյուսիս-արևմուտքում, մեծությամբ երկրորդ քաղցրահամ ջրամբարն է Եվրոպայում Լադոգա լճից հետո^[1]։

Օնեգա վեպս.՝ Änine, կարել.՝ Oniegu, ֆիններեն՝ Ääninen, Äänisjärvi
Օնեգա լիճ
Կոորդինատներ
61°39′55″ հս․. լ. 35°21′06″ ավ. ե.HGЯOL
Կոորդինատներ
Երկիր	Ռուսաստան
Վարչատարածքային բաժանում	Կարելիայի Հանրապետություն
Հայելու բացարձակ բարձրությունը	33 մ
Ավազանի մակերեսը	9720 կմ²
Ծավալը	295 կմ³
Ջրափնյա գծի երկարությունը	1542 կմ
Ամենամեծ խորությունը	127 մ
Միջին խորությունը	30 մ
Պարզությունը	1,5—8,0 մ
Ջրահավաքի մակերեսը	62 800 կմ²
Թափվող գետերը	Վիտեգրա, Սունա, Անդոմա, Վոդլա, Շույա
Սկիզբ առնող գետերը	Սվիր
	Վիքիպահեստում

Տեղակայված է Կարելիայի Հանրապետության, Լենինգրադի և Վոլգոգրադի մարզերում։ Պատկանում է Ատլանտյան օվկիանոսի Բալթիկ ծովի ջրավազանին։

Ընդհանուր տեղեկություններ

Լճի շուրջ 80 %-ը տեղակայված է Կարելիայի Հանրապետությունում, 20 %-ը՝ Լենինգրադի և Վոլոգդայի մարզերում։

Լճի մակերեսը առանց կղզիների կազմում է 9 690 կմ², իսկ կղզիներով՝ 9 720 կմ², ջրավազանի ծավալը 285 կմ³ է, երկարությունը հարավից հյուսիս՝ 245 կմ, առավելագույն լայնությունը՝ 91,6 կմ է։ Միջին խորությունը 30 մ է, իսկ առավելագույնը՝ 127մ^[2]։

Լճի գոգահովիտը տեղակայված է խոշոր երկրաբանական կառուցվածքների եզրերին՝ լճի հյուսիսում Բալթյան պատնեշի, Ռուսական պլատֆորմայի և հարավային մասում։

Օնեգա լճի ափերին տեղակայված են Պետրոզավոդսկ, Կոնդոպոգա և Մեդվեժեգորսկ քաղաքները։ Օնեգա լիճ են թափվում շուրջ 50 գետեր, իսկ սկիզբ է առնում միայն մեկը՝ Սվիրը։

Անվան ստուգաբանություն

Վաղ ռուսական գրավոր արձանագրություններում այն հիշատակվում է որպես Օնեգո։ Անվան ծագումնաբանությունը հայտնի չէ։ Շատ հավանական է լճի անվան վաղ, ֆիննական ծագումը^[3]։

Գոյություն ունեն լճի անվան ծագումնաբանության մի քանի վարկածներ.

• Ակադեմիկոս Անդրեյ Շյոգրենի կարծիքով լճի անունը եկել է ֆիններեն ääni բառից, ինչը թարգմանաբար նշանակում է ձայն, այստեղից էլ «հնչեղ (աղմկոտ) լիճ»։
• Ալեքսանդր Պոգոդինը այդ տեղանվան ծագումնաբանությունը վերծանում է սաամական լեզվից եկած agne բառից, որը նշանակում է «ավազ» + jegge՝ «ցածրադիր հարթավայր»^[3]։
• Պրոֆեսոր, բանասիրական գիտությունների դոկտոր Ի. Ի. Մուլլոնենը կարծում է, որ լճի անվան ծագումը կարող էր գալ սաամական լեզվի äne և մերձբալթյան-ֆիննական änine/äniz բառերից, ինչը նշանակում է «մեծ, նշանակալից»^[3]։

Ծանոթագրություններ

1. Карелия: энциклопедия: в 3 т. / Гл. ред. А. Ф. Титов. — Т. 2: К — П. — Петрозаводск: ПетроПресс, 2009. — С. 324—326. — 464 с. — ISBN 978-5-8430-0125-4 (т. 2)
2. Онежское озеро. География. Современная иллюстрированная энциклопедия — М.: Росмэн. Под редакцией проф. А. П. Горкина. 2006.
3. Поспелов Е. М. Географические названия мира: Топонимический словарь. — 2-е изд. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2001. — ISBN 5-17-002938-1

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Օնեգա լիճ» հոդվածին։