Օլգա Գուլազյան

Օլգա Նիկողայոսի Գուլազյան (դեկտեմբերի 27 1885 (հունվարի 8 1886)^[1], Թիֆլիս, Ռուսական կայսրություն^[2][1] - մայիսի 27, 1970(1970-05-27)^[2][3][1], Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ^[2][1]), հայ դերասանուհի, ՀԽՍՀ ժողովրդական արտիստուհի (1935 թվական), Ստալինի երրորդ աստիճանի մրցանակի դափնեկիր (1952 թվական)։

Օլգա Գուլազյան
Ծնվել է	դեկտեմբերի 27 1885 (հունվարի 8 1886)[1]
Ծննդավայր	Թիֆլիս, Ռուսական կայսրություն[2][1]
Մահացել է	մայիսի 27, 1970(1970-05-27)[2][3][1] (84 տարեկան)
Մահվան վայր	Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ[2][1]
Գերեզման	Թոխմախի գերեզմանատուն
Քաղաքացիություն	Ռուսական կայսրություն և  ԽՍՀՄ
Ազգություն	հայ
Մասնագիտություն	դերասանուհի
Աշխատավայր	Երևանի բանվորական թատրոն
Պարգևներ և մրցանակներ	և ՀԽՍՀ պետական մրցանակ

Կենսագրություն

Օլգա Գուլազյանը ծնվել է 1885 թվականին Թիֆլիսի Խարփուխ թաղամասում։ Իր հուշերի գրքում դերասանուհին պատմել է Խարփուխի ու նրա բնակիչների պատմությունը։ Դարասկզբին, ռուսական առաջին հեղափոխությանը նախորդող տարիներին, բազմաթիվ թատերախմբեր են կազմակերպվել բանվորական ու արհեստավորական շրջաններում։ Օլգայի ավագ եղբայրը, ով տպարանի բանվոր է եղել, մասնակցում է նման մի թատերախմբի գործերին։ Ու մի անգամ էլ փորձերը տեղի են ունենում Գուլազյանների տանը. դա «Էլի մեկ զոհ» պիեսն է լինում՝ Նատոյի և Վանոյի տեսարանը։ Տասնհինգամյա Օլգան այնքան է ուզում խաղալ Նատոյի դերը, որ չի կարողանում թաքցնել ցանկությունը։ Ռեժիսորն ընդառաջում է, և նա այնքան լավ է կատարում դերը, որ դերը հանձնարարվում է նրան։ Օլգային տեսնելով Նատոյի դերում, Գ. Սունդուկյանը նրան գովասանքի խոսքեր է ասում)։ Իսկ Սիրանույշը, ով գլխավորում էր Հայկական դրամատիկական ընկերության դերասանական խումբը, սկսում է հետաքրքրվել նրանով։ Եվ տասնվեցամյա Օլգան հրավիրվում է այդ թատերախումբը^[4]։

Դերերը թատրոնում

• Ֆրանցիսկա՝ Զուդերմանի «Հայրենական տուն»
• Հենրի՝ Յա. Գորդինի «Օվկիանոսից այն կողմ»
• Գայանե՝ Ա. Յուժին-Սումբատովի «Դավաճանություն»
• Ալյոշկա՝ Մ. Գորկու «Հատակում»
• Լաուրենսիա՝ Լոպե դե Վեգաի «Ոչխարի աղբյուրը»
• Վահանդուխտ՝ Վ. Տիրացյանի «Մեծն Վարդան»
• Արծվիկ՝ «Երեք երգ»
• Դեզդեմոնա՝ Ու. Շեքսպիրի «Օթելլո»
• Օֆելյա՝ Ու. Շեքսպիրի «Համլետ»
• Նատալիա՝ Գ. Սունդուկյանի «Խաթաբալա»
• Սալոմե՝ Գ. Սունդուկյանի «Էլի մեկ զոհ»
• Էփեմիա՝ Գ. Սունդուկյանի «Պեպո»
• Կուկուշկինա՝ Ա. Չեխովի «Եկամտավոր պաշտոն»
• Օգուդալովա՝ Ա. Օստրովսկու «Անօժիտը»
• Քսենյա՝ Մ. Գորկու «Եգոր Բուլըչով»
• Հոռոմսիմ՝ Վ. Փափազյանի «Ժայռ»
• Լուշա՝ Ս. Միխալկովի «Իլյա Գոլովին»
• տիկին Բալբոա՝ Ա. Կասոնայի «Ծառերը կանգնած են մահանում»
• Քրիստինա Արխիպովնա՝ Ա. Կորնեյչուկի «Պլատոն Կրեչետ»
• Կուզմինիչնա՝ Ա. Սուրովի «Ստալինգրադից հեռու»
• Անտոնովնա՝ Մ. Գորկու «Արևի զավակները»^[5]
• Տուանետ՝ Մոլիերի «Կարծեցյալ հիվանդը»
• Դորինա՝ Մոլիերի «Տարտյուֆ»
• Մ. Օվչիննիկովի «Հանդուգն» - Ներկայացման համար արժանացել է Ստալինյան մրցանակի երրորդ աստիճանի գրականության և արվեստի ստեղծագործությունների ոլորտում Վաղարշ Վաղարշյանի, Գուրգեն Ջանիբեկյանի, Դավիթ Մալյանի և Անատոլիա Եղյանի հետ համատեղ։

Դերերը կինոյում

• 1926 - Զարե - Լյաթիֆ խանում
• 1955 - Ուրվականները հեռանում են լեռներից - Հասմիկ
• 1958 - Առաջին սիրո երգը - Վարդուշ, Վարուժանի մայրը

Պարգևներ

• Ստալինյան մրցանակ (1952)
• ՀԽՍՀ պետական մրցանակ (1967)^[6]
• Լենինի շքանշան
• ՀԽՍՀ ժողովրդական արտիստ
• Աշխատանքային Կարմիր դրոշի շքանշան
• ՀԽՍՀ վաստակավոր արտիստ
• «Հայրենական մեծ պատերազմի ժամանակ Անձնվեր աշխատանքի համար» մեդալ

Ընտանիք

• Հորեղբորորդի՝ Դավիթ Հովսեփի Գուլազյան, Երևանի Գաբրիել Սունդուկյանի անվան ակադեմիական թատրոնի դերասան, ՀԽՍՀ ժողովրդական արտիստ^{[Նշում 1]}։

Գրականություն

• Ռ. Զարյան Թատերական դիմանկարներ, Երևան, 1956 թվական
• Арутюнян Б. Б. Армянский театр // БСЭ
• Театральная энциклопедия. Том 1/Глав. ред. С. С. Мокульский - М.: Советская энциклопедия, 1961.- 1214 стб. с илл., 12 л. илл.
• Գուլազյան Օ., «Հիշողություններ», 2-րդ հրատարակություն, Երևան, 1957 թվական, Գուլազյան.Ն «Հուշեր»
• Гулазян О. (Сборник-альбом о народной артистке Армянской ССР) / Армянский театр о-во; (Составитель Н. Багдасарян). — Ереван, АТО, 1979г.
• Александрян М., Ольга Гулазян в пьесе «Деревья умирают стоя» А.Касоны (Государственный национальный академический театр имени Габриэла Сундукяна), «Литературная Армения», 1964г., N11, стр. 86-89
• Гулазян О., «Воспоминания» изд. 2-е, доп., Ереван, 1957г. (на арм. яз.).
• Зарян Р., Театральные портреты, кн. 1, Ереван, 1956 (на арм. яз.).
• "Թատրոն", Երևան, 1957 թ., № 6, էջեր՝ 115 - 116:

Նշումներ

1. «Մեր տան երկրորդ հարկում երեք սենյակ կար. մեկ սենյակում ապրում էինք մենք՝ հայրս, մայրս, երկու եղբայրս, ես և քույրս — վեց հոգով, իսկ մյուս սենյակում ապրում էր հորեղբայրս իր ընտանիքով — դերասան Դավիթ Գուլազյանի ծնողները իրենց վեց աղջիկներով ու մի տղայով— ինը հոգի»։ Դավիթ էր նաև նրանց պապի անունը. «Պապս — հորս հայրը — Դավիթ Գուլազյանը, բուն թբիլիսեցի էր»։ Նաև` «Ամուսնուս հետ ապրած տարիներին, ես մի քանի տարի աֆիշներում գրվում էի Նոնիկյան ազգանունով. ամուսինս էր ստիպում։ Բաժանվելուց հետո, շարունակեցի գրվել իմ հայրական ազգանունով, որով սկսել էի իմ առաջին տարիների բեմական գործունեությունը»։ Գուլազյան Օ., «Հիշողություններ», 2-րդ հրատարակություն, Երևան, 1957 թվական, Գուլազյան. Օ., «Հուշեր»։

Ծանոթագրություններ

1. Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
2. Гулазян Ольга Николаевна // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
3. Internet Movie Database — 1990.
4. «Օլգա Գուլազյան» Հայաստանի Թատերական Գործիչների Միություն». theatersunion.am. Վերցված է 2018 թ․ դեկտեմբերի 27-ին.
5. Հայ Սովետական Թատրոնի Պատմություն, 1967 թ.
6. Хронография Еревана - Ер.: Музей истории города Еревана, 2009. - С. 71. -240 с.

Վիքիքաղվածքն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Օլգա Գուլազյան» հոդվածին։

Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Օլգա Գուլազյան» հոդվածին։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 3, էջ 245)։