Վիլհելմ I Օրանացի

Վիլհելմ I Օրանացի, կամ Վիլհելմ Լռակյաց (հոլ. Willem van Oranje, Willem de Zwijger, ապրիլի 24, 1533^[1][2], Դիլենբուրգ, Իսպանական Նիդերլանդներ, Իսպանական կայսրություն^[3][2] - հուլիսի 10, 1584(1584-07-10)^{[1][4][5][…]}, Դելֆտ, Միացյալ պրովինցիաների հանրապետություն^[3][2]), Օրանի թագաժառանգ, նասաուի կոմս, Նիդերլանդական բուրժուական հեղափոխության 16-րդ դարի գործիչ^[7]։

Վիլհելմ I Օրանացի
Մասնագիտություն՝	քաղաքական գործիչ և ռազմական գործիչ
Դավանանք	լյութերականություն, կաթոլիկություն և Կալվինականություն
Ծննդյան օր	ապրիլի 24, 1533[1][2]
Ծննդավայր	Դիլենբուրգ, Իսպանական Նիդերլանդներ, Իսպանական կայսրություն[3][2]
Վախճանի օր	հուլիսի 10, 1584(1584-07-10)[1][4][5][…] (51 տարեկան)
Վախճանի վայր	Դելֆտ, Միացյալ պրովինցիաների հանրապետություն[3][2]
Թաղված	Նիևե կերկ
Դինաստիա	Օրանժ-Նասաուների հարստություն[6] և House of Nassau?
Քաղաքացիություն	Միացյալ պրովինցիաների հանրապետություն
Հայր	William I, Count of Nassau-Siegen?[2]
Մայր	Juliana of Stolberg?[2]
Ամուսին	Anna van Egmont?[2], Anna of Saxony?[2], Charlotte of Bourbon?[2] և Louise de Coligny?[2]
Զավակներ	Philip William, Prince of Orange?[2], Countess Maria of Nassau?, Countess Anna of Nassau?[2], Maurice of Nassau?[6][2], Countess Emilia of Nassau?[4][2], Countess Louise Juliana of Nassau?[2], Countess Elisabeth of Nassau?, Countess Catharina Belgica of Nassau?, Countess Charlotte Flandrina of Nassau?, Countess Charlotte Brabantina of Nassau?[2], Countess Emilia Antwerpiana of Nassau?, Frederick Henry of Orange-Nassau?[6][2], Justinus van Nassau? և Maria van Nassau?
Պարգևներ

Կենսագրություն

Վիլհելմ I Օրանացին ծնվել է 1533 թվականի ապրիլի 24-ին գերմանական Նասաու կոմսության Դիլենբուրգ քաղաքում։ Ընդարձակ տիրույթներ ուներ Նիդերլանդներում և Ֆրանսիայում (Օրանժի իշխանություն)։ 1560-ական թվականներին գլխավորել է նիդերլանդական ազնվականության հակաիսպանական ընդդիմությունը։ Իսպանական բանակի՝ Նիդերլանդներ մտնելուց հետո փախել է Գերմանիա և գերմանական բողոքական իշխանների և ֆրանսիական հուգենոտների օգնությամբ քանիցս ներխուժել (1568, 1572) Նիդերլանդներ։ Երկրի հյուսիսում ժողովրդական ապստամբության հաջողությունները դրդել են Վիլհելմ I Օրանացուն անցնել հեղափոխության կողմը։ ։ Հոլանդական խոշոր առևտրային բուրժուազիայի աջակցությամբ 1572 թվականին Վիլհելմը փաստորեն դառնում է հյուսիսային նահանգների կառավարիչ։ Ձգտելով ամրապնդել իր իշխանությունը՝ նա նպաստել է Իսպանիայի դեմ պայքարող ազգային ուժերի ամրապնդմանը։ Երկրի հարավում ապստամբության հաղթանակից հետո (1576) Հոլանդիայից տեղափոխվել է Բրյուսել և 1577 թվականին դարձել Բրաբանտի ռուվարդ (բարձրագույն վարչական պաշտոն)։ Սպանվել է 1584 թվականի հուլիսի 10-ին իսպանական գործակալ Բալտասար Ժերարի ձեռքով։

Գրականություն

• Rachfahl F., Wilhelm von Oranien…, Bd 1-3, Halle - Haag, 1906-24;
• Blok P. J., Willem de Eerste Prins van Oranje, dl 1-2, Arnst., 1919-20;
• Schelven A. A., Willem von Oranje, Haarlem, 1933.