Սուրբ Վալենտինի օր

Սուրբ Վալենտինի օր կամ Բոլոր սիրահարների օր, տոն, որը փետրվարի 14-ին նշում են աշխարհի կաթոլիկները։ Այն առաջին անգամ հիմնել է Հելասիուս I Հռոմի պապը 496 թվականին և ավելի ուշ հանվեց Կաթոլիկ տոների օրացույցից 1969 թվականին։ Ներկայումս այն տոնում են աշխարհի մոտ 100 երկրում, հիմնականում արևմուտքի երկրներում։ Այն համարվում է աշխատանքային օր բոլոր երկրների համար։

Սուրբ Վալենտինի օր
Տեսակ	տոն
Ամսաթիվ	Փետրվարի 14
Անվանված է	Սուրբ Վալենտին

Վալենտինի օրն ի սկզբանե նշվել է որպես պատարագային տոն՝ նվիրված վաղ քրիստոնեական շրջանի սրբերից մեկի՝ Սուրբ Վալենտինիուսի հիշատակին։ Վերջինիս, ըստ ավանդության, դատապարտել էին մահվան զինվորներին գաղտնի պսակադրելու համար^[1]։ Ավանդությունն այնուհետ ասում է, որ կալանավայրում նա բուժել է բանտապետի աղջկան, որին էլ հետագայում սիրահարվել է։ Նշվում է նաև, որ մինչև իր դատավճռի ի կատար ածումը նա հրաժեշտի նամակ է թողնում իր սիրած էակին, որի վերջում գրված է լինում «Քո Վալենտին»։ Այսօր Սուրբ Վալենտինի օրն աշխարհի շատ երկրներում պաշտոնապես նշվում է որպես սիրահարների տոն։

Պատմություն

1797 թվականին բրիտանական հրատարակչությունը թողարկեց «Երիտասարդ տղամարդու Վալենտինի գրողը», որը պարունակում էր բազմաթիվ առաջարկվող սենտիմենտալ բանաստեղծություններ երիտասարդ սիրեկանի համար։ Տպարանները սկսեցին արտադրել սահմանափակ թվով բացիկներ՝ բանաստեղծություններով և էսքիզներով։ 1835 թվականին Միացյալ Թագավորությունում փոստով ուղարկվել է 60000 Վալենտինի բացիկներ^[2]։

1840 թվականին սըր Ռոուլենդ Հիլի փոստային բարեփոխումից հետո փոստային նամականիշի գյուտի հետ կապված փոստային գների նվազումը հանգեցրեց ուղարկվող Վալենտինի բացիկների թվի աճին, որոնցից 400,000 ուղարկվեցին դրա գյուտից ընդամենը մեկ տարի անց, և սկիզբ դրեց վալենտիններ ուղարկելու ավելի քիչ անձնական, բայց ավելի տարածված պրակտիկայի։ Սա առաջին անգամ թույլ տվեց անանուն քարտեր փոխանակել, ինչը համարվում է հրապուրիչ պոեզիայի հանկարծակի հայտնվելու պատճառն առաջնային վիկտորիանական դարաշրջանում։

19-րդ դարից սկսած ձեռագիր գրառումները իրենց տեղը զիջել են զանգվածային շնորհավորական բացիկներին^[3]։ 19-րդ դարի կեսերին Վալենտինի օրվա առևտուրը ԱՄՆ-ում հետագա առևտրային տոների նախահայրն էր։ 1868 թվականին բրիտանական շոկոլադե Cadbury ընկերությունը ստեղծեց Fancy Boxes զարդարված սրտաձեւ տուփ շոկոլադ՝ Վալենտինի օրվա համար^[4]։ Լցոնված շոկոլադների տուփերը արագորեն սկսել են ասոցացվել տոնի հետ։ 20-րդ դարի երկրորդ կեսին բացիկների փոխանակման պրակտիկան ընդլայնվեց՝ ներառելով բոլոր տեսակի նվերներ, ինչպես օրինակ՝ ոսկերչական զարդերը։

Վալենտինի վրա ԱՄՆ-ում միջին ծախսերը տարեկան աճում են՝ 108 դոլարից մեկ անձի համար 2010 թվականին հասնելով 131 դոլարի՝ 2013 թվականին^[5]։ Հազարամյակի վերջում ինտերնետի վերելքը նոր ավանդույթներ է ստեղծում։ Ամեն տարի միլիոնավոր մարդիկ օգտագործում են թվային գործիքներ Վալենտինի օրվա ողջույնի հաղորդագրություններ ստեղծելու և ուղարկելու համար։ Ոմանք Վալենտինի օրը համարում են առանձնահատուկ տոն՝ դրա առևտրայնացման շնորհիվ^[6]։ Ժամանակակից դարաշրջանում, պատարագային կարգով, Լյութերական և Անգլիկան եկեղեցիներն ունեն Սուրբ Վալենտինի օրվա ծառայություն, որը ներառում է ամուսնության երդումների թարմացման կամընտիր ծես^[7]։

Ծանոթագրություններ

1. Հռոմեական կայսրությունում Կլաուդիոս II-ի օրոք զինվորականներին արգելված էր ամուսնանալ։ Կայսեր պատկերացմամբ դա կարող էր վատ անդրադառնալ զինվորների ծառայության վրա, քանի որ վերջիններս, ունենալով ընտանիք, կարող էին իրենց ծառայությունը ստորադասել իրենց ընտանեկան հոգսերին։
2. «Valentine cards reveal Britain's relationship history». web.archive.org. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ ապրիլի 15-ին. Վերցված է 2022 թ․ նոյեմբերի 21-ին. {{cite web}}: Check |url= value (օգնություն)
3. «Eternal Roses & Valentine's Day». eternalroses.com. Վերցված է 2022 թ․ նոյեմբերի 21-ին.(չաշխատող հղում)
4. «Guinness World Records 2017». books.google.com. Վերցված է 2022 թ․ նոյեմբերի 21-ին.
5. «Valentine's Day spending is global». mastmedia.plu.edu. Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ նոյեմբերի 20-ին. Վերցված է 2022 թ․ նոյեմբերի 21-ին.
6. «On Valentine's Day, do we still need Hallmark?». washingtonpost.com. Վերցված է 2022 թ․ նոյեմբերի 21-ին.
7. «Married couples invited to renew vows on Valentine's Day». windsorstar.com. Վերցված է 2022 թ․ նոյեմբերի 21-ին.

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սուրբ Վալենտինի օր» հոդվածին։