Սերբեր

Սեբեր (սերբ.՝ Срби / Srbi) ազգ և հարավսլավոնական էթնոս, որը ձևավորվել է Բալկանյան թերակղզում։ Սերբերի մեծամասնությունը բնակվում է Սերբիայում և առանձնացած Կոսովոյում, նախկին Հարավսլավիայի երկրներ Բոսնիա և Հերցեգովինայում, Խորվաթիայում ու Չեռնոգորիայում։ Սերբերը ունեն նշանակալի փոքրամասնություններ Հյուսիսային Մակեդոնիայում և Սլովենիայում։ Կան մեծ թվով Սերբական սփյուռք Արևմտյան Եվրոպայում և Եվրոպայից դուրս, հատկապես Հյուսիսային Ամերիկայում և Ավստրալիայում։

Սերբեր
Ընդհանուր քանակ
մոտ 10 միլիոն
Բնակեցում
'Բալկաններ Սերբիա (բացառությամբ Կոսովո) 5,988,150 (2011) Կոսովո 146,128 (2013) [1] Բոսնիա և Հերցեգովինա 1,086,733 (2013) [2] 186,633 (2011) [3] Չեռնոգորիա 178,110 (2011) [4] Սլովենիա 38,964 (2002) [5] Հյուսիսային Մակեդոնիա 35,939 (2002) [6] Ռումինիա 18,076 (2011) [7]
Լեզու(ներ)
սերբերեն
Հավատք(ներ)

Սերբերը Հարավարևելյան Եվրոպայի մյուս ժողովուրդների հետ կիսում են մեծ քանակությամբ մշակութային գծեր։ Սերբերը մեծ մասամբ ուղղափառ եկեղեցու հետևորդներ են։ Սերբերենը Սերբիայի պաշտոնական լեզուն է և համապաշտոնականը Կոսովոյում ու Բոսնիա և Հերցեգովինայում, և սերբերեն գրեթե մեծ մասամբ խոսում են Չեռնոգորիայում։

Ծագում

Սերբերի ժամանակակից ինքնությունը հիմնված է Ուղղափառ եկեղեցու և ավանդույթների վրա։ 19-րդ դարում սերբական ազգային ինքնությունը դրսևորվեց պատմության և ավանդույթի, միջնադարյան ժառանգության, մշակութային միասնության գիտակցմամբ՝ չնայած տարբեր կայսրությունների տիրապետության տակ ապրելուն^[8]։ Երբ Սերբիայի իշխանությունը ձեռք բերեց անկախությունն Օսմանյան կայսրությունից, սերբերի ազգային ինքնության գլխավոր հիմքը դարձավ ուղղափառությունը, քանի որ այդ լեզվով խոսում էին հարավսլավոնական այլ ազգեր՝ (խորվաթներ և բոսնիացիներ)^[9]։ Սլավա ավանդույթը, որը ընտանիքի սրբի փառաբանման օրն է, սերբական ինքնության բնորոշման կարևոր գործոն է^[10] և այն համարվում է սերբերի ամենակարևոր և ամենատոնական եկեղեցական տոնը^[11]։

Ծանոթագրություններ

1. «Community Profile: Serb Community» (Document). ECMI Kosovo. 2013. {{cite document}}: Unknown parameter |archivedate= ignored (օգնություն); Unknown parameter |archiveurl= ignored (օգնություն); Unknown parameter |url-status= ignored (օգնություն); Unknown parameter |url= ignored (օգնություն)
2. Popis 2013 (PDF). Sarajevo: BHAS. 2016 թ․ հունիս. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2016 թ․ հունիսի 30-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունիսի 30-ին.
3. Croatian Bureau of Statistics, 2011
4. «Census of Population, Households and Dwellings in Montenegro 2011» (PDF). 2011 թ․ հուլիսի 12. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2011 թ․ հուլիսի 27-ին. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 13-ին.
5. «Slovenian census». 2011. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ նոյեմբերի 17-ին. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 1-ին.
6. Државен завод за статистика. «Попис на населението, домаќинствата и становите во Република Македонија, 2002: Дефинитивни податоци» (PDF). Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2010 թ․ սեպտեմբերի 22-ին.
7. «Tab11. Populaţia stabilă după etnie şi limba maternă, pe categorii de localităţi». Rezultate definitive_RPL_2011. Institutul Naţional de Statistică. 2011. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ նոյեմբերի 9-ին. Վերցված է 2014 թ․ ապրիլի 17-ին.
8. Ana S. Trbovich (2008). A Legal Geography of Yugoslavia's Disintegration. Oxford University Press, USA. էջեր 69–. ISBN 978-0-19-533343-5. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ հունվարի 2-ին.
9. Christopher Catherwood (2002 թ․ հունվարի 1). Why the Nations Rage: Killing in the Name of God. Rowman & Littlefield. էջեր 135–. ISBN 978-0-7425-0090-7. Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ փետրվարի 3-ին.
10. Ethnologia Balkanica. LIT Verlag Münster. էջեր 70–. GGKEY:ES2RY3RRUDS. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ հունվարի 2-ին.
11. Celia Jaes Falicov (1991). Family Transitions: Continuity and Change Over the Life Cycle. Նյու Յորք: Guilford Press. էջ 219. ISBN 978-0-89862-484-7.