Սավոյների արքայական պալատներ

Սավոյների արքայական պալատներ (իտալ.՝ Residenze sabaude di Torino e dintorni), պալատների խումբ Թուրինում, Պիեմոնտ մարզում, Հյուսիսային Իտալիայում։ 1997 թվականին ընդգրկվել է ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Համաշխարհային ժառանգության ցանկում։ Ըստ ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի կայքի, օբյեկտները ընդհանուր թվով 14-ն են^[1]։

Սավոյների արքայական պալատներ
Residences of the Royal House of Savoy*
ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի համաշխարհային ժառանգություն
Երկիր	Իտալիա
Տիպ	Մշակութային
Չափանիշներ	i, ii, iv, v
Ցանկ	ՅՈՒՆԵՍԿՕ֊ի ցանկ
Աշխարհամաս**	Եվրոպա
Ընդգրկման պատմություն
Ընդգրկում	1997  (21 նստաշրջան)
Համար	823
* Անվանումը պաշտոնական անգլերեն ցանկում ** Երկրամասը ըստ ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի դասակարգման
Համաշխարհային ժառանգություն

Պատմություն

Սավոյական դինաստիան հին կառավարական ընտանիք է, որը հիմնադրվել է 1003 թվականին Սավոյա շրջանում (ներկայումս՝ Ռոն Ալպերի դեպարտամենտը Ֆրանսիայում)։ Հետագայում նրա ազդեցությունը հզորացավ, իսկ 1720 թվականից ընտանիքը գլխավորեց Իտալիայի հյուսիս-արևմուտքում գտնվող Սարդինիայի թագավորությունը։ Իսկ արքայատոհմի կրտսեր ճյուղը՝ Սավոյան Կարինյանոյի տունը, նպաստել է 1861 թվականին Իտալիայի միավորմանը և ղեկավարել է Իտալիայի թագավորությունը 1861 թվականից մինչև Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ավարտը։ Այդ ժամանակ Վիկտոր Էմանուիլ III թագավորը հրաժարվեց գահից՝ զիջելովի որդուն՝ Ումբերտո II-ին։ Սակայն 1946 թվականին սահմանադրական հանրաքվեից հետո միապետությունը վերացավ և հաստատվեց հանրապետությունը, իսկ Սավոյանների տան անդամներին հորդորեցին երկրից հեռանալ^[2]։

1562 թվականին սավոյական կոմս Էմանուիլ Ֆիլիբերտոն, մայրաքաղաքը տեղափոխեց Թուրին և սկսեց մի շարք շինարարական նախագծեր ժամանակի լավագույն ճարտարապետների հետ։ Հետագա կառավարիչները շարունակեցին կառուցել և վերակառուցել պալատները։ Շքեղ զարդարված ամրոցները որպես կանոն ձևավորված էին ժամանակի նկարիչների գործերով՝ նպատակ ունենալով տպավորություն թողնել հասարակության վրա և ցուցադրել Սավոյանի տան իշխանությունը։

Բացի Թուրինի պալատներից, շրջակա գյուղերում կառուցվել են ամառանոցներ և որսորդական կացարաններ։ Այս բոլոր շենքերը ընդգրկվեն են ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Համաշխարհային ժառանգության ցուցակում՝ նկարագրությամբ, որ նրանք «ցուցադրում են XVII և XVIII դարերի եվրոպական ճարտարապետությունը, ցույց տալով իրենց ոճը և շքեղությունը, նյութական առումով՝ բացարձակ միապետության ուժը»^[3]։

Բնակավայր

• Թուրինում^[4]։

	Թուրինի թագավորական պալատ
	Մադամի պալատ
	Պալացցո Կարինյանո
	Վալենտինի ամրոց
	Վիլլա դելլա Ռեժդինա

• Պիեմոնտում՝ Թուրինի մոտ^[4]։

	Ստուպինիդժի
	Վենարիա թագավորական տուն
	Լա Մանդրիա այգի
	Ռիվոլի ամրոց
	Ալե ամրոց
	Մոնկալերի ամրոց
	Պակկոնիդժի ամրոց
	Պոլլենցո ամրոց
150x150пкс	Գովոնե ամրոց

Տես նաև

• Սավոյայի դքսություն
• Սարդինիայի թագավորություն
• Իտալիայի թագավորություն (1861–1946)