Լույսի կոմբինացիոն ցրում

Էությունը

Նյութը լույսի ինտենսիվ մեներանգ ճառագայթներով լուսավորելիս ցրված ճառագայթման սպեկտրի մեջ երևան են գալիս նոր հաճախականություններ (սպեկտրային գծեր), որոնք գրգռող լույսի հաճախականության և բյուրեղային ցանցի, մոլեկուլների տատանումների կամ պտտման հաճախականությունների գումարման և հանման (կոմբինացիայի) արդյունքն են։ Լույսի կոմբինացիոն ցրման սպեկտրային գծերը բնութագրող մեծություններն են հաճախականությունը, ինտենսիվությունը, ապաբևեռացման աստիճանը և սպեկտրային գծի կիսալայնությունը։ Այս պարամետրերը միարժեքորեն որոշվում են ցրող մոլեկուլների կառուցվածքով և շրջապատող միջավայրի հետ դրանց փոխազդեցությամբ։

Լույսի կոմբինացիոն ցրման սպեկտրները խիստ յուրահատուկ են տվյալ նյութին և օգտագործվում են խառնուրդում այդ նյութի քանակությունը որոշելու համար։ Լայն տարածում է ստացել մոլեկուլների տատանումների հետ կապված կոմբինացիոն ցրման սպեկտրների ուսումնասիրությունը։ Լույսի կոմբինացիոն ցրման սպեկտրային գծերի ինտենսիվությունները շատ փոքր են և սովորական պայմաններում կազմում են 10 ⁻¹⁰ - 10 ⁻¹³ վտ։

Ստիպողական կոմբինացիոն ցրում

Լազերի հայտնագործումով հնարավորություն ստեղծվեց ոչ միայն գրգռման մեծ ինտենսիվություն ապահովել, այլև գործնականում իրականացնել կանխատեսված ստիպողական կոմբինացիոն ցրման երևույթը։ Ստիպողական կոմբինացիոն ցրումը լույսի ինտենսիվության զգալի մասը փոխակերպում է ուրիշ հաճախականության։ Այս երևույթը հնարավորություն է տալիս հեշտությամբ ուսումնասիրել մոլեկուլների և բյուրեղների կառուցվածքը, այն գործնական նշանակություն ունի նաև նոր հաճախականության ինտենսիվ ճառագայթում ստանալու համար։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 4, էջ 683)։