Ջովանի Պիզանո

Ջովանի Պիզանո (իտալ.՝ Giovanni Pisano) (մոտ 1248^[1], Պիզա, Տոսկանա, Իտալիա - 1315 կամ 1318^[2], Սիենա, Տոսկանա, Իտալիա^[2]), իտալացի քանդակագործ և ճարտարապետ։

Ջովանի Պիզանո իտալ.՝ Giovanni Pisano
Ծնվել է	մոտ 1248[1]
Ծննդավայր	Պիզա, Տոսկանա, Իտալիա
Մահացել է	1315 կամ 1318[2]
Վախճանի վայր	Սիենա, Տոսկանա, Իտալիա[2]
Ուշագրավ աշխատանքներ	Սուրբ Դոմենիկո, Ambo of the Cathedral of Pisa? և Pulpit of Sant' Andrea, Pistoia?
Giovanni Pisano Վիքիպահեստում

Նիկոլո Պիզանոյի որդին և աշակերտը։

Պրոտոռենեսանսի գործիչներից է, ավելի համբավավոր, քան իր հայրը^[3]։ Նրա ոճը աչքի է ընկնում ազատությամբ և դինամիկությամբ։ Նա կերպարները շարժման մեջ է ներկայացնում և օգտագործում է դրամատիկական բազմաթիվ միջոցներ։ Նրա քանդակներին բնորոշ են կտրուկ շրջադարձերն ու անկյունային գծերը։

Կենսագրություն

Ջովանի Պիզանոն ծնվել է Պիզայում։ 1265-1278 թվականներին աշխատել է հոր հետ։ Նրա մասնակցությամբ է ստեղծվել Սիենա քաղաքի տաճարի ամբիոնը, ինչպես նաև Ֆոնտե Մաջորե շատրվանը Պերուջայում։ 1270-1276 թվականներին նա մեկնել է Ֆրանսիա, և նրա աշխատանքների վրա մեծ ազդեցություն է թողել ֆրանսիական գոթիկա ոճը^[4]։

1285 թվականին Ջովանի Պիզանոն գալիս է Սիենա, որտեղ 1287-1296 թվականներին Մայր տաճարի գլխավոր ճարտարապետի պաշտոնն է զբաղեցնում։ Իտալական շքեղ շենքերից ամենաճոխը Ջովանի Պիզանոյի գլխավորությամբ կառուցված տաճարն է։ 1299 թվականին Ջովանի Պիզանոն վերադառնում է Պիզա, որտեղ աշխատում է եկեղեցիների շինարարությունում՝ որպես քանդակագործ և ճարտարապետ։ Նրա մեծ ձեռքբերումներից մեկն է Սանտ Անդրեա մայր տաճարը Պիստոյայում (1297-1301)։ Թեմատիկան նույնն է, ինչ որ Պիզայի ճարտարապետությանն էր։ Սակայն անձանց դեմքերն ու ժեստերը դրամատիկ են։ Նա համարվում է Մադոննայի, ինչպես նաև մարգարեների ու սրբերի բազմաթիվ արձանների հեղինակ։ Ամենահայտնի քանդակը գտնվում է Սկռովենի մատուռի զոհասեղանին։

1313 թվականին Ջովանի Պիզանոն սկսել է աշխատել Գերմանիայում, Մարգարիտա Լյուքսեմբուրգցի կայսրուհու տապանաքարի վրա, որն անավարտ է մնացել։ Վերջին հիշատակումը Ջովանի Պիզանոյի մասին եղել է 1314 թվականին. հավանաբար՝ դրանից շատ չանցած՝ նա մահացել է։

Ջովանի Պիզանոյի քանդակներ

• Սիենայի տաճարի ճակատային մասի արձանը, 1284—99
• Պիստոյայում՝ Սանտ Անդրեա եկեղեցում
• Սիենայի տաճարի ճակատային մասի ստորին հատվածը, 1284—99
• Պիզայում Սանտա Մարիա Ասունտա եկեղեցու ամբիոնը

Պատկերասրահ

Սիենայի տաճարի ճակատային մասը Սիենայի տաճարի ճակատային մասը

Ծանոթագրություններ

1. Kunstindeks Danmark (դան.)
2. Ascani V. Dizionario Biografico degli Italiani (իտալ.) — 2001. — Vol. 56.
3. Diccionario de Arte II (en castellà). Barcelona: Biblioteca de Consulta Larousse. Spes Editorial SL (RBA), 2003, p.169. DL M-50.522-2002. ISBN 84-8332-391-5 [Consulta: 6 desembre 2014
4. Giorgio Vasari: Le vite dei più eccellenti pittori, scultori e architetti. Newton Compton Editori, Rom 2010, ISBN 978-88-541-1425-8, S. 127 ff.

Գրականություն

• Hohenfeld, Kai (2014). Die Madonnenskulpturen des Giovanni Pisano. Stilkritik, Kulturtransfer und Materialimitation. Kromsdorf. ISBN 978-3-89739-821-4.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)
• Mellini, G.L. (1969). Il pulpito di Giovanni Pisano a Pistoia. Florence.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)
• Carli, Enzo (1966). Giovanni Pisano. Milan. ISBN 88-7781-045-9.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)
• Мировая художественная культура XIII в.
• Лазарев В. Н., Происхождение итальянского Возрождения, т. 1—2, М., 1956— 59
• Fasola G. N., Nicola Pisano, Roma, 1941
• Toesca I., Andrea e Nino Pisani, Firenze, 1950
• Mellini G. L., Giovanni Pisano, Mil., [1970]

Արտաքին հղումներ

Պիզայի տաճարի նկարները

Ջովանի Պիզանո էջը Վիքիպահեստում

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ջովանի Պիզանո» հոդվածին։