Վաղարշակուպոլիս (նաև՝ Աբառնե, Ավառնե, Ավառնա, Ջերմուկ, թուրքերեն՝ Çermik), հնագույն քաղաք Մեծ Հայքի Ծոփք աշխարհում, Ծովք լճից հարավ, Եփրատի ձախ կողմում[1][2]։
| Քաղաք | ||
|---|---|---|
| Վաղարշակուպոլիս | ||
| ||
| Վարչական տարածք | Թուրքիա | |
| Նահանգ | Ծոփք | |
| Այլ անվանումներ | Աբառնէ, Ավառնա, Ջերմուկ | |
| ԲԾՄ | 700 մետր | |
| Պաշտոնական լեզու | Հայերեն | |
| Բնակչություն | 50 812 մարդ (2018) | |
| Ազգային կազմ | Հայեր | |
| Կրոնական կազմ | Քրիստոնյա | |
| Տեղաբնականուն | վաղարշակուպոլսեցի | |
| Ժամային գոտի | UTC+3 | |
| ||
Պատմություն
Քաղաքը նույնացվում է Խեթական արձանագրություններում հիշատակվող Ավառնայի (Ավարնա) հետ։ Հնուց ի վեր հայտնի է եղել իր բուժիչ և տաք ջրերով։ Վաղարշակուպոլիս է կոչվել 4-րդ դարի վերջից, երբ Բյուզանդիայի կայսր Թեոդոսիոս Ա Մեծը (379-395) այն շնորհել է Մեծ Հայքի արքա Պապի կրտսեր որդուն՝ Վաղարշակին։ Քաղաքը համապատասխանում է օսմանյան Դիարբեքիրի նահանգի Ջերմիկի գավառակի Ջերմուկ քաղաքին[1][2], որը եղել է ավան, բերդ, գյուղաքաղաք[3]։
Անվան ստուգաբանություն
Բնակավայրի անվանումը առաջացել է գյուղից 2-3 կմ հեռու բխող տաք հանքային աղբյուրներից։ Աղբյուրների մոտ կար բաղնիք։
Կառույցներ
Միջին դարերում բնակավայրն ուներ Ջերմիկ անունով բերդ, որի պատճառով համարվում էր բերդավան։
Բնակչություն
XIX դարի սկզբին ուներ 1000 տուն բնակիչ, որի մի մասը հայեր էին։ XX դարի սկզբին ուներ 1500 տուն բնակիչ։
Տնտեսություն
Բնակչության հիմնական զբաղմունքը այգեգործություն, երկրագործություն և արհեստներն էր։ Զբաղվում էին դարբնությամբ, կոշկակարությամբ, տավագործությամբ և ջրաղացպանությամբ։
Պատմամշակութային կառույցներ
Ջերմուկն ուներ 2 եկեղեցի, որից մեկը կոչվում էր Ս. Աբդլմսեհ։ Գյուղի մերձակա լեռան գագաթին գտնվում է Ջերմիկ բերդը։ Բերդի ավերակները հասանելի էին մինչև 1986 թվականը։
Կրթություն
Քաղաքում գործում էր 2 վարժարան` արական` 50 աշակերտով և իգական` 21 աշակերտուհիներով[4]։
Տես նաև
Ծանոթագրություններ
Աղբյուրներ
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
