From Wikipedia, the free encyclopedia
Միոֆիբրիլներ, բոլոր բազմաբջիջ կենդանիները և մարդը շարժվում են մկանային կծկումների շնորհիվ[1]։ Մկանային մանրաթելերի հիմնական կծկվող կառույց են միոֆիբրիլները մոտավորապես 1մկմ տրամագծով, մինչև 1սմ կամ ավելի երկարությամբ նուրբ թելիկները։
Ինչպես հայտնի է, մկանային հյուսվածքը լինում է հարթ և միջաձիգ զոլավոր։
Մկանաթելը գլանաձև է, կարող է ունենալ մի քանի մկմ-ից մինչև 12սմ երկարություն, 10-ից մինչև 100մկմ տրամագիծ և պատված է թաղանթով։ Նրա ցիտոպլազման (սարկոպլազմա) պարունակում է կենդանական բջիջներին բնորոշ օրգանոիդների, պլազմային թաղանթին (սարկոլեմային) մոտ դասավորված բազմաթիվ կորիզներ և մասնագիտացված, առանձնահատուկ միաֆիբրիլներից (մկանաթելիկներ) կազմված շարժապլազմա։
Միֆիբրիլները կծկվող գոյացություններ են, որտեղ հերթագայվում են մուգ և բաց գույնի սկավառակներ՝ թիթեղիկներ։ Մուգ սկավառակներն օժտված են կրկնակի լուսաբեկմամաբ, ուստի, լուսային մանրադիտակի տակ մուգ են երևում և կոչվում են անիզոթրոպ (A), իսկ լուսավոր սկավառակներն օժտված չեն կրկնակի լուսաբեկմամբ և կոչվում են իզոթրոպ (I): Մեկ մուգ և դրան հարող երկու բաց գույնի սկավառակներից կազմված համալիրը կոչվում է սարկոմեր։ Վերջինս միոֆիբրիլի կծկողական միավորն է։ Անիզոթրոպ (մուգ) սկավառակում գտնվում է H լուսավոր շերտը։ Բաց և մուգ սկավառակները կազմված են կծկվող սպիտակուցներից. բաց գույնըէ ակտինային բարակ, իսկ մուգը՝ միոզինի հաստ թելերից։ Բարակ թելերը տեղադրված են միոզինի թելերի միջև և անցնում են Z մեմբրանով։ H լուսավոր շերտը զուրկ է ակտինային թելերից։ Ակտինի և միոզինի թելիկները կարող են միանալ լայնակի կամրջակներով։
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.