Հուդզոն գետի դպրոց

Հուդզոն գետի դպրոց (անգլ.՝ Hudson River School), ամերիկացի բնանկարիչների միավորում։ Ձևավորվել է 19-րդ դարի կեսին ռոմանտիզմի ազդեցությամբ։ Նկարները պատկերում են Հուդզոն գետի շրջակայքը, այդ թվում` Քաթսքիլը, Ադիրոնդակը և Սպիտակ ժայռերը։

Թոմաս Քոուլ, «Օքսբոու», 1836, Մետրոպոլիտեն թանգարան, Նյու Յորք

Նախապատմություն

Աշեր Բրաուն Դյուրան, «Նման բնավորություններ», 1849

19-րդ դարի 20-ական թվականների վերջերից ամերիկյան գեղարվեստում բուռն զարգացում է ապրում բնանկարչությունը։ Նկարիչներն առաջին անգամ անդրադառնում են հարազատ եզերքի բնությանը, ինչն անչափ կարևոր էր երիտասարդ երկրի համար, քանի որ նպաստում էր ազգային ինքնագիտակցության հիմնավորմանը։ Ձևավորվում է մի ամբողջ ուղղություն, որն արվեստագիտության մեջ ստացել է Հուդզոն գետ դպրոց անվանումը։ Ուղղության ներկայացուցիչներն ավելի շատ կենտրոնացած էին Նոր Անգլիայի, Նյու Յորքի նահանգների, Փենսիլվանիայի և առաջին հերթին Հուդզոն գետի ծոցի առավել գողտրիկ բնապատկերների վրա։ Հուդզոն գետի դպրոցի ներկայացուցիչների էֆեկտիվ, ռոմանտիկ բնապատկերներն ամերիկյան արվեստի զարգացման ընթացքում աստիճանաբար վերածվեցին ԱՄՆ-ի բնության` քնարական կենդանի զգացմունքով ներծծված ռեալիստական ստեղծագործությունների։

Հիմնադիր

Թոմաս Քոուլ, «Սուրբ Հովհաննեսը տափաստանում», 1827

Նկարիչ Թոմաս Քոուլը համարվում է Հուդզոն գետի դպրոցի` համընդհանուր ճանաչում ստացած հիմնադիրը<sup>[1]</sup>։ Նա Հուդզոն գետի ափ է տեղափոխվել 1825 թվականիին` նույն թվականին կանգ առնելով նախ Վեսթ Փոյնթում, ապա` Քաթսքիլում. նա առաջինը փորձեց նկարել շրջանի բնությունը։ Նկարչի աշխատանքների մասին առաջին մեկնաբանությունները տպագրվել են «New Yorq Eveving Post» թերթի` 1825 թվականի նոյեմբերի 22-ի համարում^[2]։ Քոուլի մտերիմ ընկերը` Աշեր Բրաուն Դյուրանը, դարձել է դպրոցի կարկառուն ներկայացուցիչը^[3]։

Երկրորդ սերունդ

Ֆրեդերիկ Էդվին Չըրչ, «Նիագարա», 1857

Դպրոցի նկարիչների երկրորդ սերունդը Քոուլի վաղաժամ մահից հետո` 1848 թվականին, զգալի տեղ է գրավում։ Նրա կազմում ընդգրկված էին Քոուլի աշակերտները` Ֆրեդերիկ Էդվին Չըրչը, Ջոն Ֆրեդերիկ Քենսեթը և Սենֆորդ Ռոբինսոն Գիֆորդը։ Երկրորդ սերնդի նկարիչների աշխատանքները ներկայացվում են որպես լյումինիզմի օրինակ։ Բացի իրենց արվեստով զբաղվելուց` դպրոցի որոշ ներկայացուցիչներ, այդ թվում`վերոնշյալները, եղել են Նյու Յորքի Մետրոպոլիտեն թանգարանի հիմնադիրները^[4]։

Հայտնի նկարիչներ

• Ալբերտ Բիրշտադտ
• Ջոն Ուիլյամ Կասիլիեր
• Ֆրեդերիկ Էդվին Չըրչ
• Թոմաս Քոուլ
• Սեմյուել Կոլմեն
• Ջասպեր Ֆրանսիս Կրոպսի
• Թոմաս Դոուտի
• Ռոբերտ Սքոթ Դանկանսոն
• Աշեր Բրաուն Դյուրան
• Սենֆորդ Ռոբինսոն Գիֆորդ
• Ջեյմս Մաքդուգալ Հարթ
• Ուլիյամ Հարթ
• Ուիլյամ Սթենլի Հասելթայն
• Մարտին Ջոնսոն Հեդ
• Գերման Օտոմար Հերցոգ
• Թոմաս Հիլլ
• Դևիդ Ջոնսոն
• Ջոն Ֆրեդերիկ Քենսեթ
• Ջերվիս Մաքենթի
• Թոմաս Մորան
• Ռոբերտ Վալտեր Վեյր
• Ուորտինգթոն Ուիթրեջ

Պատկերասրահ

• Որոշ աշխատանքներ
• 
  Ֆրեդերիկ Էդվին Չըրչ, Մթնշաղն անապատում 1872
• 
  Ալբերտ Բիրշտադտ, Փոթորիկ Ժայռուտ լեռներում` Ռոզալի լեռան վրա 1866
• 
  Թոմաս Քոուլ, Նոտչ զառիթափի տեսքը Սպիտակ լեռան վրայից, 1839
• 
  Ֆրեդերիկ Էդվին Չըրչ, Անդերի սիրտը 1859
• 
  Ֆրեդերիկ Էդվին Չըրչ, Այսբերգներ 1861
• 
  Ալբերտ Բիրշտադտ, Հնդկական կանոե
• 
  Ալբերտ Բիրշտադտ, Սիու ցեղը
• 
  Ալբերտ Բիրշտադտ, Հնդկական որս հարպուններով

Ծանոթագրություններ

1. O'Toole, Judith H. (2005). Different Views in Hudson River School Painting. Columbia University Press. էջ 11.
2. Boyle, Alexander. «Thomas Cole (1801-1848) The Dawn of the Hudson River School». Hamilton Auction Galleries. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 31-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 19-ին.
3. «Asher B. Durand». Smithsonian American Art Museum: Renwick Gallery. Smithsonian Museum. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հունիսի 7-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունիսի 26-ին.
4. Avery, Kevin J. «Metropolitan Museum of Art: Frederick Edwin Church». Metropolitan Museum of Art. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 19-ին.

5. The Kendrick Academy

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Հուդզոն գետի դպրոց» հոդվածին։