Հեքսան

Հեքսան, սահմանային ածխաջրածին, C₆H₁₄։ Պատկանում է ալկանների դասին։

Հեքսան
Ընդհանուր տեղեկություններ
Դասական անվանակարգում	հեքսան
Քիմիական բանաձև	C₆H₁₄
Ռացիոնալ բանաձև	C6H14
Մոլային զանգված	1,4E−25 կիլոգրամ[1] գ/մոլ
Խտություն	0,66 ± 0,01 գ/սմ³[2] գ/սմ³
Իոնիզացման էներգիա	10,18 ± 0,01 Էլեկտրոն-վոլտ[2] և 1,6E−18 ջոուլ[3] կՋ/մոլ
Հալման ջերմաստիճան	−219 ± 1 ℉[2], −95 °C[4] և −95,3 °C[3] °C
Եռման ջերմաստիճան	156 ± 1 ℉[2], 341,9 K[5], 68,7 °C[6] և 68,73 °C[3] °C
Այրման ջերմաստիճան	−7 ± 1 ℉[2]
Ինքնաբռնկման ջերմաստիճան	240 °C
Գոլորշու ճնշում	124 ± 1 mm Hg[2]
Քիմիական հատկություններ
Դասակարգում
CAS համար	110-54-3
PubChem	8058
EINECS համար	203-777-6
SMILES	CCCCCC
ЕС	203-777-6
RTECS	MN9275000
ChEBI	7767
IDLH	3883 ± 1 mg/m³[2]
Եթե հատուկ նշված չէ, ապա բոլոր արժեքները բերված են ստանդարտ պայմանների համար (25 °C, 100 կՊա)

Հատկություններ

Անգույն հեղուկ է, թույլ հոտով(նման դիքլորէթանի հոտին)։ Հեքսանի գոլորշիները օժտված են թմրեցնող հատկությամբ։

Հեքսանի ստացում

Ն-հեքսանը զգալի քանակով պարունակվում է բենզինում։ Իզոհեքսանների մեծ մասը ստացվում է բենզինի կատալիտիկ կրեկինգով և ալկիլացումով։

Կիրառություն

• Հեքսանը մեծ քանակներով օգտագործվում է բենզինի բաղադրությունում։
• Հեքսանը հումք է ծառայում բենզոլի ստացման համար։
• 2,2-դիմեթիլբութան և 2,3-դիմեթիլբութան-հանդիսանում են շարժիչային վառելիքի բաղադրամասեր։
• Օրգանական լուծիչ է։

Իզոմերիա

Հեքսանն ունի հինգ իզոմեր։

Անվանում	Բանաձև	Հալման ջերմաստիճան	Եռման ջերմաստիճան
Ն-հեքսան	CH3CH2CH2CH2CH2CH3	−95.3	68.7
2-մեթիլպենտան (իզոհեքսան)	CH3CH(CH3)CH2CH2CH3	-153.7	60.3
3-մեթիլպենտան	CH3CH2CH(CH3)CH2CH3	-118	63.3
2,3-դիմեթիլբութան	CH3CH(CH3)CH(CH3)CH3	-128.5	58
2,2-դիմեթիլբութան (նեոհեքսան)	CH3C(CH3)2CH2CH3	−99.9	49.73

Ծանոթագրություններ

1. HEXANE
2. http://www.cdc.gov/niosh/npg/npgd0322.html
3. David R. Lide, Jr. Basic laboratory and industrial chemicals: A CRC quick reference handbook — CRC Press, 1993. — ISBN 978-0-8493-4498-5
4. Bradley J., Williams A. J., Andrew S.I.D. Lang Jean-Claude Bradley Open Melting Point Dataset // Figshare — 2014. — doi:10.6084/M9.FIGSHARE.1031637.V2
5. Smith J. M., H.C. Van Ness, M.M. Abbott Introduction to Chemical Engineering Thermodynamics // J. Chem. Educ. — ACS, 1950. — Vol. 27, Iss. 10. — P. 789. — ISSN 0021-9584; 1938-1328 — doi:10.1021/ED027P584.3
6. https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/Hexane#section=Boiling-Point

Գրականություն

• А. Вайсбергер, Э. Проскауэр, Дж. Риддик, Э. Тупс. Органические растворители. — М.։ Издатинлит, 1958 год.