Կիրանց (Դաշկեսանի շրջան)
նախկին հայաբնակ, ներկայում ադրբեջանաբնակ գյուղ From Wikipedia, the free encyclopedia
Կիրանց (հայտնի է նաև թուրքերի կողմից տրված Շարուկքար, Սեյիդքենդ անվանումներով, ներկայում կոչվում է՝ ադրբ.՝ Kəmərqaya` Քեմերքայա), նախկին հայկական, ներկայում ադրբեջանաբնակ գյուղ Ադրբեջանի Հանրապետության Դաշկեսանի շրջանում, շրջկենտրոն Դաշկեսան քաղաքից 3 կմ հյուսիս-արևմուտք[2]։
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Կիրանց (այլ կիրառումներ)
| Գյուղ | ||
|---|---|---|
| Կիրանց | ||
| ադրբ.՝ Kəmərqaya (Քեմերքայա) | ||
| Երկիր |  Ադրբեջան | |
| Շրջան | Դաշկեսանի շրջան | |
| Համայնք | Դաշկեսանի շրջան | |
| Այլ անվանումներ | Շարուկքար Սեյիդքենդ | |
| Բնակչություն | 334 մարդ (2009)[1] | |
| Ազգային կազմ | Նախկինում՝ հայեր Ներկայում՝ ադրբեջանցիներ | |
| Ժամային գոտի | UTC+4 | |
| ||
Կիրանց գյուղը տեղակայված է Արթինաջուր գետի ձախ վտակ Ոչխարաջրի ձախ ափի ձորալանջին՝ ծովի մակերևույթից 1230-1380 մ բարձրության վրա։ շրջապատված անտառազուրկ բլուրներով[2]։
Կիրանց գյուղի տարածքում 1980-ական թվականների դրությամբ պահպանված պատմական հուշարձանները վկայում են, որ բնակավայրը բնակելի է եղել հնագույն ժամանակներից[2]։ 1899 թվականին հնագետ Է.Ռյոսլերը Կիրանցի մոտակայքում հայտնաբերել ու պեղել է բրոնզի և երկաթի դարաշրջանների անցումային ժամանակահատվածին վերագրվող դամբարանադաշտեր[2][3]։
Գյուղի վերաբերյալ գրավոր տեղեկություններ առկա են սկսած 19-րդ դարի վերջից հիմնականում մամուլում, վավերագրական փաստաթղթերում և տեղագիր հեղինակների նյութերում[2]։ Հայտնի է, որ այն եղել է հայկական ու հայաբնակ գյուղ մինչև ադրբեջանական ջարդերի սկսումը մոտ 1988-1990 թվականները։ Ջարդերի ժամանակ երբեմնի << Կիրանց Շարուկքար>> հայկական գյուղը հայաթափվել է և ամբողջությամբ վերածվել ադրբեջանականի։
Համաձայն 19-րդ դարով թվագրվող արխիվային նյութերի՝ Կիրանց գյուղը գտնվել է թուրք կալվածատերեր Մահմեդ աղա Աբուլ-բեկ օղլիի, Սոյուն աղա Նովրուզ-աղա օղլիի և Վալի-բեկի իրավասության ներքո[2][4]։
Գյուղին Սեյիդքենդ են անվանել տարածաշրջանում բնակվող թուրքերը[2]։
Համաձայն մի շարք պատմաբանների և ուսումնասիրողների հրապարակած տեղեկությունների՝ Կիրանցի բնակիչները տեղաբնիկներ են եղել։ Առկա է նաև տեղեկատվություն, որ որո բնակիչներ Կիրանց են տեղափոխվել Ղաբաղթափա գյուղից[2][5][6]։
- Կաղնի խաչ վանք
- Սուրբ Սարգիս եկեղեցի
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
