Կապադովկիա

Գամիրք կամ Կապադովկիա^[1] (հուն․՝ Καππαδοκία, լատին․՝ Cappadocia, թուրքերեն՝ Kapadokya, պարս.՝ کاپادوکیه, հին պարսկ․՝ Huw-aspa-dahyu — «Գեղեցիկ ձիերի երկիր»), պատմական երկրամաս Փոքր Ասիայի արևելքում, ներկայումս՝ Թուրքիայի տարածքում։ Հնագույն հայկական աղբյուրներում հիշատակվում է որպես Գամիրք։

Չշփոթել Կապադոկիա հոդվածի հետ։

Գամիրք
Cappadocia*
ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի համաշխարհային ժառանգություն
Երկիր	Կենտրոնական Անատոլիա, Թուրքիա
Տիպ	խառը
Չափանիշներ	i, iii, v, vii
Ցանկ	ՅՈՒՆԵՍԿՕ֊ի ցանկ
Աշխարհամաս**	Եվրոպա
Կոորդինատներ	38°39′30″ հս․. լ. 34°51′13″ ավ. ե.HGЯOL
Ընդգրկման պատմություն
Ընդգրկում	1985  (9-րդ նստաշրջան)
Համար	357
Կապադովկիա (Թուրքիա)
Կապադովկիա (Եվրոպա)
* Անվանումը պաշտոնական անգլերեն ցանկում ** Երկրամասը ըստ ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի դասակարգման
Համաշխարհային ժառանգություն

Ուչհիսար բերդը

Հիշատակվում է նաև Աստվածաշնչում որպես Գամեր/Գոմեր։ Ըստ Մովսես Խորենացու Գամիրքը (Կապադովկիան) նվաճվել և միացվել էր Հայոց թագավորությանը Հայկազյան Արամի կողմից, որը հրամայել է տեղի բնակչությանը սովորել հայերեն։

Աշխարհագրական դիրք

Ծոփք-Կոմմագենեի թագավորությունը

Ժամանակի ընթացքում Կապադովկիայի սահմանները նկատելիորեն փոփոխվել են։ Թագավորական շրջանում (մ.թ.ա. IV -մ.թ. I դարերում) Կապադովկիան հարավից սահմանակից էր Կիլիկիային (բաժանված էին իրարից Տավրոսի լեռներով), հարավ-արևելքից՝ Կոմագենեին, արևելքից՝ Ծոփքի և ապա Մեծ Հայքի թագավորություններին (սահմանը հայ-հռոմեական 1-ին պատերազմից առաջ անցնում էր Եփրատի և Հալիսի ջրբաժան լեռներով՝ Եփրատ գետից տասնյակ կիլոմետրերով դեպի արևմուտք, իսկ այդ պատերազմի նախօրեին անցնում էր Եփրատ գետով), հյուսիս-արևելքից՝ Փոքր Հայքին, հյուսիսից՝ Պոնտոսին, արևմուտքից՝ Գաղաթիային և Լիկաոնիային։ Տարբեր ժամանակներում Կապադովկիայի սահմանները հյուսիսում հասել են մինչև Սև ծով՝ ընդգրկելով, այսպես կոչված, Կապադովկիական Պոնտոսը։ Ժամանակակից Թուրքիայում Կապադովկիա անվան տակ հասկացվում է շատ ավելի փոքր տարածք Նևշեհիր նահանգում։

Կապադովկիայի պատմական մայրաքաղաքը Մաժաք քաղաքն է, որը հռոմեական շրջանում (մ.թ. I դարում) վերանվանվել է Կեսարիա։ Ներկայումս այն խոշոր քաղաք է Թուրքիայում՝ անվան աղավաղված Կայսերի տարբերակով։

Աղբյուրներ

1. Հովհաննես Բարսեղյան (2006). «Աշխարհագրական անունների հայերեն տառադարձության մասին որոշում». Տերմինաբանական և ուղղագրական տեղեկատու. Երևան: 9-րդ հրաշալիք. էջ 51. ISBN 99941-56-03-9.

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կապադովկիա» հոդվածին։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 5, էջ 248)։