Ծածկագրություն

Ծածկագրություն, գրության եղանակ։ Խնդիրն է գրածը հասկանալի դարձնել միայն այն մարդկանց, որոնք գիտեն վերծանման բանալին։

Ծածկագրությունն օգտագործվել է ռազմական, դիվանագիտական, անօրինական քաղաքական, կրոնա-աղանդավորական, առևտրա-ֆինանսական և այլ նպատակներով։ Ծածկագրության բազմաթիվ եղանակներ հայտնի են հնագույն ժամանակներից (հիշատակել են Հերոդոտոսը և Պլուտարքոսը)։ Հայերը որոշ տեսակներ գործածել են XII դարից։

Ծածկագրության միջոցներ

Հայտնի են ծածկագրության հետևյալ միջոցները՝

1. այբուբենի փոխարինում մի այլ, սակավ գործածական այբուբենով
2. բառերի հակառակ գրություն (գրիչ-չիրգ)
3. տառերի միտումնավոր ձևափոխություն՝ մասնիկների ավելացումով կամ պակասեցումով
4. պայմանական նշաններ կամ թվեր
5. այբուբենի տառերի հնչյունական կամ թվական արժեքների տեղափոխություններ՝ ըստ վաղօրոք նշված կոդերի
6. ինքնահնար այբուբեն
7. ակրոստիքոսներ (հայ գրականության մեջ գործածել են Ներսես Շնորհալին, Գրիգորիս Աղթամարցին, Եղիշե Չարենցը)։

Կան ծածկագրության ավելի բարդ ու խրթին ձևեր, որ կիրառում են պրոֆեսիոնալ հեղափոխականները, հետախույզները, լրտեսները, դիվերսանտները։ Այսպիսի ծածկագրությունների բանալին հայտնի է միայն պայմանավորված երկու կողմերին։

Տես նաև

• Գաղտնագիր

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 5, էջ 106)։