Լուդհիանա

Լուդհիանա^[2][3] (ա.-փենջ.` ਲੁਧਿਆਣਾ, անգլ.՝ Ludhiana), Հնդկաստանի Փենջաբի նահանգի խոշորագույն քաղաքներից մեկը, որի բնակչությունը ըստ 2011 թվականի մարդահամարի արդյունքների կազմել է 3 487 882 մարդ։ Քաղաքի տարածքը կազմում է 310 կմ²։ Այն գտնվում է Սաթլեզ գետի հին հունի տեղում. այսօր այն հոսում է 13 կմ դեպի հյուսիս։ Հյուսիսային Հնդկաստանի հզոր արդյունաբերական կենտրոնն է։

Բնակավայր
Լուդհիանա
ա.-փենջ.` ਲੁਧਿਆਣਾ
Երկիր	Հնդկաստան
Համայնք	Ludhiana district?
Մակերես	310 կմ²
ԲԾՄ	262±1 մետր
Բնակչություն	1 618 879 մարդ (2011)[1]
Ժամային գոտի	UTC+5:30
Հեռախոսային կոդ	161
Փոստային դասիչ	141001
Պաշտոնական կայք	ludhiana.nic.in
Լուդհիանա (Հնդկաստան)
Լուդհիանա Վիքիպահեստում

Լուդհիանան գտնվում է 100 կմ արևմուտք նահանգի մայրաքաղաք Չանդիգարից՝ հաշված № 95 մայրուղով։

Աշխարհագրություն

Ծովի մակարդակից միջին բարձրությունը կազմում է 244 մետր։ Տեղաբնակները քաղաքի կենտրոնը բաժանում են Հին և Նոր քաղաքների (վերջինն հանդիսանում է բնակարանային և ծառայողական թաղամասերի ցանց, որը ձևավորվել է բրիտանական գաղութային շրջանում)։

Քաղաքի տարածքը արագընթաց կերպով ընդարձակվում է դեպի հյուսիս և արևմուտք, որտեղ մինչև 1785 թվականը հոսել է Սաթլեզ գետը։ Հողային կազմը հիմնականում բաղկացած է դեղին ավազահողերից ու գրանիտից, որոնք առաջացրել են ոչ մեծ թմբաշարեր, սարահարթեր ու խորխորատներ։

Կլիմա

Քաղաքի կլիման արևադարձային է. խոնավ մերձարևադարձային օվկիանոսային։ Այստեղ արտահայտված են երեք եղանակներ՝ ձմեռ, ամառ և մուսոնային շրջան։ Ամառն ընդգրկում է ապրիլից մինչև հունիս ընկած ժամանակահատվածը։ Այն շոգ է (մինչև 40 °C մայիսին ու հունիսին) և շատ չոր։ Մուսոնների սեզոնը ընդգրկում է հուլիսից սեպտեմբեր ընկած ժամանակահատվածը։ Բնութագրվում է ջերմաստիճանի անկումով, սակայն խոնավության զգալի բարձրացումով։ Տեղումների տարեկան քանակի մեծ մասը թափվում է այս սեզոնի ընթացքում։ Հոկտեմբերն ու նոյեմբերը բավականին չորային են, սակայն վերջինս մի փոքր ավելի ցուրտ է։ Դեկտեմբերից մինչև փետրվար եղանակը բարենպաստ է. տաք ցերեկներով և սառը գիշերներով։ Մարտին տեղի է ունենում կտրուկ անցում ձմեռայինից ամառային կլիմայի։

Լուդհիանայում կտրուկ արտահայտված է օդի աղտոտվածությունը, որն ըստ Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության գերազանցում է թույլատրելի սահմանային ստանդարտը ավելի քան 6 անգամ^[4][5]։ Քաղաքի որոշ հատվածներ խիստ տուժում են նաև ջրի աղտոտվածությունից, հատկապես Բուդդա Դարեին հարող հատվածները^[6]։

Ջերմաստիճանի և տեղումների տարեկան միջին ցուցանիշները քաղաք
Ամիս	հունվ	փետ	մարտ	ապր	մայ	հուն	հուլ	օգոս	սեպ	հոկ	նոյ	դեկ	տարին
բացարձակ առավելագույնը (°C)	21,2	26,2	34,6	40,8	43,4	44,0	42,8	38,0	36,6	33,8	29,2	25,6	44
միջին առավելագույնը (°C)	14,9	4,5	22,0	30,6	35,8	35,6	30,9	28,9	29,4	28,0	22,4	16,7	26,0
միջին նվազագույնը (°C)	2,7	4,5	8,8	14,8	19,3	22,2	22,1	20,8	19,4	13,7	7,6	3,4	3
բացարձակ նվազագույնը (°C)	−5,2	−3,1	−1,2	5,4	7,8	12,8	12,2	15,8	10,6	4,6	−3,2	−4,2	−5,2
տեղումների քանակը (մմ)	21	39	31	20	20	60	229	189	85	5	13	21	733
Աղբյուր՝

Բնակչություն

Ըստ 2011 թվականի բնակչության մարդահամարի տվյալների այն կազմել է 3 487 882 մարդ, որից տղամարդիկ՝ 1 866 203 իսկ կանայք՝ 1 621 679: Միջին տվյալներով 825 կնոջը բաժին է ընկնում 1000 տղամարդ^[7]։

Տնտեսություն

Ըստ Համաշխարհային բանկի Լուդհիանան 2009 թվականի տվյալներով համարվել է բիզնեսի զարգացման և ընդլայնման համար բարեկեցիկ քաղաք^[8]։

Քաղաքի հարստության մասն են կազմում ոչ մեծ արդյունաբերական գործարանները^[9], որոնք արտադրում են ավտոպահեստամասեր, կենցաղային տեխնիկա, գուլպա-նասկեղեն, հագուստ։ Լուդհիանան համարվում է Ասիայում հեծանիվներ արտադրող խոշորագույն կենտրոնը։ Այստեղ տարեկան արտադրում են շուրջ 10 միլիոն հեծանիվներ։ Քաղաքում է արտադրվում նաև ամբողջ Հնդկաստանում ստեղծված տրակտորների պահեստամասերի 60 %-ը։ Արտադրության մեջ մեծ բաժին է զբաղեցնում նաև գերմանական ավտոմեքենաների ավտոպահեստամասերը, ինչպես օրինակ BMW և Mercedes-Benz: Այստեղ է տեղակայված Հնդկաստանի ամենամեծ կարի մեքենաներ արտադրող ընկերություններից մեկը։ Ձեռքի գործիքներն ու ճշգրիտ սարքերի արտադրությունը քաղաքում նույնպես էական տեղ ունի։ Համայն Հնդկաստանում հայտնի են այստեղ արտադրվող թեթև արդյունաբերական ապրանքները՝ բրդյա սվիտրեր և բամբակյա սպորտային վերնաշապիկներ։ Շատ հնդկական բրենդներ ձևավորվել ու գորշծում են Լուդհիանայում, որպիսիք են Octave, Monte Carlo, և Miss Grace & Duke:

Լուդհիանան համարվում է նաև գյուղատնտեսական արտադրանքի կարևոր կենտրոն։

Ծանոթագրություններ

1. http://ludhiana.nic.in/html/area_population.html
2. Северная Индия // Малый атлас мира / сост. и подгот. к печати ПКО «Картография» в 1994 г.; гл. ред. Я. А. Топчиян; отв. ред. Л. Н. Колосова. — Испр. в 1997 г. — М., 1998. — С. 111. — 351 с. — 70 000 экз. — ISBN 5-85120-030-8, ISBN 5-7805-0234-X
3. Արտասահմանյան երկրների աշխարհագրական անվանումների բառարան / խմբ․ Ա․ Մ․ Կոմիկով. — 3֊րդ հրատարակություն. — Մոսկվա: Նեդրա, 1986. — С. 205.
4. Majeed, Shariq (2014 թ․ մարտի 26). «Ludhiana worries over its PM». The Times of India. Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ մարտի 27-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 31-ին.
5. Preet, Jatinder (2011 թ․ հոկտեմբերի 16). «Ludhiana fourth most polluted city in the world». The Sunday Guardian. Delhi, India. Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ ապրիլի 12-ին.
6. «How air and water pollution plagues Indian cities». Hindustan Times. 2013 թ․ դեկտեմբերի 1. Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ հունվարի 29-ին.
7. «Urban Agglomerations/Cities having population 1 lakh and above» (PDF). Provisional Population Totals, Census of India 2011. Վերցված է 2012 թ․ հուլիսի 7-ին.
8. «Doing Business in India 2009». World Bank. Վերցված է 2010 թ․ հունիսի 8-ին.
9. Entrepreneurship in India’s small-scale industries. Richard P. Taub, Doris L. Taub

Արտաքին հղումներ

• Լուդհիանայի պաշտոնական կայքը Արխիվացված 2021-01-30 Wayback Machine

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Լուդհիանա» հոդվածին։