Ինդիանա

Ինդիանա (անգլերեն՝ Indiana), նահանգ ԱՄՆ-ի հյուսիսային մասում։

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Ինդիանա (այլ կիրառումներ)

Ինդիանա անգլ.՝ Indiana
Ինդիանայի դրոշ
Երկիր	ԱՄՆ
Մասն է	Մայրցամաքային նահանգներ
Հիմն	On the Banks of the Wabash, Far Away?
Կարգավիճակ	ԱՄՆ-ի նահանգ
Մտնում է	ԱՄՆ
Վարչկենտրոն	Ինդիանապոլիս
Ամենաբարձր կետ	Hoosier Hill?
ԲԾՄ	210 մետր
Օրենսդրական մարմին	Indiana General Assembly?
Դատական մարմին	Indiana Supreme Court?
Նահանգապետ	Միտչել Դենիելս
Միության մուտք	դեկտեմբերի 11, 1816
Պաշտոնական լեզուներ	անգլերեն
Բնակչություն	▲6 785 528 մարդ (ապրիլի 1, 2020)[1] (15 տեղ)
Տարածք	94 321 կմ²  (38 տեղ)
Հիմնադրված է	դեկտեմբերի 11, 1816 թ.
Սահմանակցում է	Միչիգան, Իլինոյս, Օհայո և Կենտուկի
Հապավում	IN և Ind.
ISO 3166-2 կոդ	US-IN
Անվանված է	Indiana Territory?
Մականուն	The Hoosier State
Միության մուտք	դեկտեմբերի 11, 1816
in.gov​(անգլ.)
Ինդիանա Վիքիպահեստում

Ինդիանան ԱՄՆ-ի 19-րդ նահանգն է և ԱՄՆ-ի մաս է կազմում 1816 թվականից։ Այն գտնվում է ԱՄՆ-ի Միջին Արևմուտք շրջանում։ Ունի մոտավորապես 6.3 միլիոն բնակչություն։ Վարչական կենտրոնը Ինդիանապոլիս քաղաքն է։

Պատմություն

Այս տարածքում եվրոպական առաջին բնակավայրերը ստեղծել են ֆրանսիացիները 17-րդ դարի վերջին և 18-րդ դարում։ Նրանք էլ իրենց գաղութացրած հնդկացիաբնակ այդ տարածությունները 1702-ին անվանեցին Indiana, այսինքն՝ «հնդկացիների երկիր»։ 1816-ին այդ տարածքի մի մասում կազմավորվեց մի նահանգ, որը պաշտոնապես կոչվեց Ինդիանա, թեև հնդկացիներն այստեղից դուրս էին քշվել կամ բնաջնջվել, այնպես որ 19-րդ դարի 30-ական թվականներին Ինդիանայում ոչ մի հնդկացի չէր մնացել^[2]։

Աշխարհագրություն և կլիմա

Ինդիանային բնորոշ ինդիանական քաղաք.

Ինդիանա նահանգի տարածքը կազմում է 94 321 կմ² (ԱՄՆ նահանգներում զբաղեցնում է 38-րդ տեղը), որի 98,5 % կազմում է ցամաքը։ Հյուսիսից Ինդիանան սահմանակից է Միչիգան նահանգին և մուտք ունի դեպի Միչիգան լիճ, արևելքից սահմանակից է Օհայոյին, հարավից սահմանակից է Կենտուկի նահանգին (Օհայո գետի երկայնքով), արևմուտքից սահմանակից է Իլինոյս նահանգին։

Ինդիանայի տարածքը բաժանված է հյուսիսային լեռնային շրջանի, կենտրոնական հարթավայրերի և Կամբլլանդի լեռնաշղթայի` հարավային լեռնոտ բազալիկների միջև։ Հիմնական գետերն են Օհայոն և Ուոբաշը։ Կլիման մայրցամաքային է, տաք, խոնավ ամառներով և ցուրտ ձմեռներով։

Դեմոգրաֆիա

2008 թվականին նահանգի բնակչությունը կազմել է 6,376,792 մարդ, որը 4,9%-ով ավելի է 2000 թվականի համեմատ։

Բնակչության ռասայական կազմը`

• 85,8 %-սպիտակամորթներ
• 8,4 %-աֆրոամերիկացիներ
• 3,5 %-լատինոամերիկացիներ
• 1,0 %-ասիացիներ
• 0,3 %-հնդկացիներ
• 1,2 % Խառը ցեղերի ներկայացուցիչներ

Բնակչության կրոնական կազմը

• Քրիստոնյաներ — 82 %
• Բողոքականներ — 62 %
• Կաթոլիկներ— 19 %
• Այլ քրիստոնյաներ — 1 %
• Այլ կրոններ — 1 %
• Աթերստներ — 17 %

Քաղաքներ

2010-2014 թթ. 30 հազարից ավելի բնակչություն ունեցող բնակավայրերն են.

• Ինդիանապոլիս - 848.8
• Ֆորտ-Ուեյն - 258,5
• Էվանսվիլ - 120.3
• Հարավային Բենդ-101.2
• Քարմել - 85,9
• Բլումինգթոն - 83,6
• Ֆիշերս - 81.8
• Համմոնդ - 79.0
• Գերի - 78.5
• Մանսի - 70
• Լաֆեյթթ - 67,9
• Թերրե-Հոթ - 61,1
• Կոկոմո - 56,9
• Անդերսոն - 55.6
• Նոբլսվիլլ - 55,1
• Գրինվուդ - 52,7
• Էլքհարդ - 51,2
• Միշակովա - 48,0
• Լորենս - 46,8
• Քոլոումբուս - 45,4
• Փորթիջ - 36,9
• Ռիչմոնդ - 36,6
• Նյու-Օլբանի - 36,5
• Մերրիլվիլլ - 35,6
• Գոշեն - 32,1
• Միչիգան - 31,2
• Գրեյնջեր - 30,5

Տնտեսություն

2005 թվականին նահանգի ՀՆԱ-ն կազմել է 214 մլրդ դոլար, իսկ մեկ շնչին ընկնող եկամուտը` 31,150 դոլար։ Ինդիանան նաև հանքարդյունաբերության ոլորտում ընդգրկված է ածխաջրածինների, նավթի, բնական գազի և կրաքարի վերամշակման տասնյակում (գյուղատնտեսությունում հիմնական բերքերն են եգիպտացորենը և սոյան)։ Ձմերուկը, լոլիկը, անանուխը, խաղողը և ծխախոտը նույնպես աճում են այս նահանգում։ Մշակվում է խոզերի և տավարի մսամթերքը, նահանգի ավելի քան 70%-ը գյուղատնտեսական հողեր են։

Ծանր արդյունաբերության հիմնական ոլորտը Կալմիթն է։ Հյուսիս-արևմուտքում արտադրվում են պահեստամասեր, ավտոմեքենաներ, ալյումին, քիմիական նյութեր, դեղեր, կահույք, երաժշտական գործիքներ։ Ավտոմեքենայի արդյունաբերությունը ներկայացված է Սուբարու Թրիբեսա մակնիշի ավտոմեքենայի և Քումմինս դիզելային շարժիչների արտադրող ընկերությունը։

Ծանոթագրություններ

1. 2020 թվականի ԱՄՆ մարդահամար / United States Census Bureau
2. Հ. Ղ. Գրգեարյան, Ն. Մ. Հարությունյան (1987). Աշխարհագրական անունների բառարան. Երևան: «Լույս». էջ 182.

Արտաքին հղումներ

• IN.gov – Պաշտոնական կայք
• Indiana Computer Technology News

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ինդիանա» հոդվածին։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 4, էջ 334)։