Դիէլեկտրական թափանցելիություն

Դիէլեկտրական թափանցելիություն, դիէլեկտրիկ թափանցելիություն, ֆիզիկական մեծություն, բնութագրում է միջավայրի էլեկտրամեկուսիչ հատկությունները։ Ցույց է տալիս էլեկտրական ինդուկցիայի կախվածությունը էլեկտրական դաշտի լարվածությունից։ Որոշվում է էլեկտրական դաշտի ազդեցության տակ դիէլեկտրիկների բևեռացման երևույթով և միջավայրի դիէլեկտրական ընկալունակությամբ, ինչը բնութագրում է դիէլեկտրիկի բևեռացման աստիճանը էլեկտրական դաշտի ազդեցության տակ։ Տարբերում են հարաբերական և բացարձակ դիէլեկտրական թափանցելիություններ։

Դիէլեկտրիկ միջավայրում վերակողմնորոշված լիցքավորված մասնիկները ստեղծում են բևեռացման էֆեկտ։

Բացարձակ դիէլեկտրական թափանցելիություն

Միավորների միջազգային համակարգում

${\displaystyle \varepsilon =\varepsilon _{\text{r}}\varepsilon _{0}=(1+\chi )\varepsilon _{0}}$

որտեղ ε-ը նյութի (միջավայրի) բացարձակ դիէլեկտրական թափանցելիությունն է (չափողականությունը՝ Ֆ/մ), ε_r-ը՝ հարաբերական դիէլեկտրական թափանցելիությունը, ε₀ = 8.8541878176.. × 10⁻¹² Ֆ/մ՝ վակուումի դիէլեկտրական թափանցելիությունը։ χ-ն՝ դիէլեկտրկկական ընկալունակությունը (չափողականություն չունի)։

Հարաբերական դիէլեկտրական թափանցելիություն

Հարաբերական դիէլեկտրական թափանցելիությունը անչափ մեծություն է։ Ցույց է տալիս, թե վակուումի համեմատ որքան փոքր է երկու էլեկտրական լիցքերի փոխազդեցության ուժը միջավայրում։ Օդի և գազերի մեծ մասի համար այդ մեծությունը նորմալ պայմաններում մոտիկ է մեկին (միջավայրերի փոքր խտության պատճառով)։ Պինդ կամ հեղուկ դիէլեկտրիկների մեծ մասի համար հարաբերական դիէլեկտրական թափանցելիությունը 2-ից 8 միջակայքում է (ստատիկ դաշտի դեպքում)։ Բավականաչամ մեծ է ջրի համար՝ մոտ 80։ Հարաբերական դիէլեկտրական թափանցելիությունը մեծ է նաև մէծ էլեկտրական դիպոլային մոմենտ ունեցող դիէլեկտրիկների համար։

Հարաբերական դիէլեկտրական թափանցելիության արժեքը որոշ նյութերի համար

Նյութը	Քիմիական բանաձևը	Չափման պայմանները	εr-ի արժեքը
Վակուում	-	-	1
Օդ	-	Նորմալ պայմաններ, 0,9 ՄՀց	1,00058986 ± 0,00000050
Ածխաթթու գազ	CO2	Նորմալ պայմաններ	1,0009
Տեֆլոն	-	-	2,1
Նեյլոն	-	-	3,2
Պոլիէթիլեն	[-СН2-СН2-]n	-	2,25
Պոլիստիրոլ	[-СН2-С(С6Н5)Н-]n	-	2,4-2,7
Կաուչուկ	-	-	2,4
Բիթում	-	-	2,5-3,0
Ծծմբաածխածին	CS2	-	2,6
Պարաֆին	С18Н38 − С35Н72	-	2,0-3,0
Թուղթ	-	-	2,0-3,5
Էլեկտրոնային պոլիմերներ	−	−	2-12
Էբոնիտ	(C6H9S)2	−	2,5-3,0
Օրգանական ապակի	-	-	3,5
Կվարց	SiO2	-	3,5-4,5
Սիլիցիումի երկօքսիդ	SiO2	−	3,9
Բետոն	−	−	4,5
Ճենապակի	−	−	4,5-4,7
Ապակի	−	−	4,7 (3,7-10)
Գետինաքս	-	-	5-6
Փայլար	-	-	7,5
Ռեզին	−	−	7
Ադամանդ	−	−	5,5-10
Աղ	NaCl	−	3-15
Գրաֆիտ	C	−	10-15
Կերամիկա	−	−	10-20
Սիլիցիում	Si	−	11.68
Բոր	B	−	2.01
Ամոնիակ	NH3	20 °C	17
		0 °C	20
		−40 °C	22
		−80 °C	26
Էթիլ սպիրտ	C2H5OH կամ CH3-CH2-OH	−	27
Մեթանոլ	CH3OH	−	30
Էթիլենգլիկոլ	HO—CH2—CH2—OH	−	37
Ֆուրֆուրոլ	C5H4O2	−	42
Գլիցերին	HOCH2CH(OH), CH2OH կամ C3H5(OH)3	0 °C	41,2
		20 °C	47
		25 °C	42,5
Ջուր	H2O	200 °C	34,5
		100 °C	55,3
		20 °C	81
		0 °C	88
Ֆլուորական թթու	HF	0 °C	83,6
Ֆորմամիդ	HCONH2	20 °C	84
Ծծմբական թթու	H2SO4	20-25 °C	84-100
Ջրածնի պերօքսիդ	H2O2	−30 °C — +25 °C	128
Կապտաթթու	HCN	(0-21 °C)	158
Տիտանի երկօքսիդ	TiO2	-	86-173
Կալցիումի տիտանատ	CaTiO3	-	170
Ստրոնցիումի տիտանատ	SrTiO3	-	310
Բարիում	-	-	500
Բարիումի տիտանատ	BaTiO3	(20-120 °C)	1250-10000
Կապարի ցիրկոնատ-տիտանատ	(Pb[ZrxTi1-x]O3, 0<x<1)		500-6000
Սոպոլիմերներ	-	-	մինչև 100000
Կադմիումի սուլֆիդ	CdS		9,3

Տես նաև

Էլեկտրական հաստատուն

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 3, էջ 382)։