Գավիթ

Գավիթ (կամ Կավիտ, կամ ժամանտուն) Միջնադարյան Հայաստանում հաճախ արևմուտքից եկեղեցուն կից կառույց։ Այն ծառայում էր որպես եկեղեցու մուտք, դամբարան և հավաքատեղի^[1]։

Գեղարդի վանքի գավիթ, Հայաստան (ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի համաշխարհային ժառանգության կայք)

Պատմություն

Գավիթը հայկական ոճով կառուցված եկեղեցուն արևմուտքից կից կառույց է, որ հայտնվել է տասը և տասնմեկերորդ դարերում^[2]։ Առաջին գավիթները հայտնվել են Հայաստանի հարավում՝ Սյունիք մարզում։ Տասներկուսից տասնչորսերորդ դարերում շինարարության կառուցվածքը փոխվեց և այդ տեսքով հիմնվեցին Սաղմոսավանքում և Հովհաննավանքում։ Գավիթը փոփոխություն կրեց նորից տասներեքերորդ դարի վերջում, ինչպես կարելի է տեսնել Գանձասար վանքում։ Միջին դարերի վերջնամուտին արդեն գավիթների կառուցումը դադարեցրին։

• 
  Առաջին ոճի Գավիթ Սանահին, Սուրբ Աստվածածին.
• 
  Երկրորդ ոճի Գավիթ Սանահին, Սուրբ Ամենափրկիչ .
• 
  Երկրորդ ոճի Գավիթ Հովհաննավանք.

Ծանոթագրություններ

1. Levon Chorbajian, Patrick Donabédian, Claude Mutafian (1994). The Caucasian knot: the history & geopolitics of Nagorno-Karabagh. Zed Books. էջ 84. ISBN 1-85649-288-5.{{cite book}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)
2. Medieval Armenian architecture: constructions of race and nation Christina Maranci - 2001 "Unlike Strzygowski, who stressed the importance of race and nation in the formation of architecture, ... Another structure at Ani also provided Baltrusaitis with an ogive — the narthex or gavit' located at the south side of the church."

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 2, էջ 697)։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 4, էջ 275)։