Արքայազն Ֆիլիպ

Ֆիլիպ Մաունթբեթեն (անգլ.՝ Philip Mountbatten, հունիսի 10, 1921(1921-06-10)^{[2][3][4][…]}, Կերկիրա, Հունաստանի թագավորություն - ապրիլի 9, 2021(2021-04-09)^{[5][6][7][…]}, Վինձոր ամրոց, Վինձոր և Մեյդենհեդ, Բերկշիր, Հարավարևելյան Անգլիա, Անգլիա, Միացյալ Թագավորություն), Մեծ Բրիտանիայի թագուհի Եղիսաբեթ II-ի ամուսինը։ Ունի Էդինբուրգի դուքսի կոչում։ Նախկինում եղել է Հունաստանի և Դանիայի արքայազնը։ Ֆիլիպը ծնվել է Հունաստանում, նրա ընտանիքը արտաքսվել է երկրից, երբ նա 18 ամսական էր։ Ֆրանսիայում, Գերմանիայում և Միացյալ Թագավորությունում կրթություն ստանալուց հետո նա 18 տարեկան հասակում միացել է Թագավորական նավատորմին 1939 թվականին, սկսել է ծառայություն մատուցել արքայադուստր Եղիսաբեթին, որին հանդիպել էր 1934 թվականին։ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակ նա ծառայել է Միջերկրական և Խաղաղօվկիանոսյան նավատորմերում։

Արքայազն Ֆիլիպ անգլ.՝ Philip Mountbatten
Կրթություն՝	Գորդոնսթաուն (1939)[1], Cheam School?, Schule Schloss Salem?[1] և Բրիտանիայի թագավորական նավատոմի քոլեջ (1939)
Մասնագիտություն՝	պոլո խաղացող, սպա, թագավորական կոնսորտ, ռազմածովային սպա և ազնվական
Դավանանք	Անգլիկան եկեղեցի, ուղղափառություն և քրիստոնեություն
Ծննդյան օր	հունիսի 10, 1921(1921-06-10)[2][3][4][…]
Ծննդավայր	Կերկիրա, Հունաստանի թագավորություն
Վախճանի օր	ապրիլի 9, 2021(2021-04-09)[5][6][7][…] (99 տարեկան)
Վախճանի վայր	Վինձոր ամրոց, Վինձոր և Մեյդենհեդ, Բերկշիր, Հարավարևելյան Անգլիա, Անգլիա, Միացյալ Թագավորություն
Թաղված	King George VI Memorial Chapel
Դինաստիա	Mountbatten family?[8] և Գլյուքսբուրգների տոհմ (Հունաստան)
Քաղաքացիություն	Միացյալ Թագավորություն
Ի ծնե անուն	անգլ.՝ Philip of Greece and Denmark[8] և էսպերանտո՝ Filipo de Grekio kaj Danio
Հայր	Անդրեաս, Հունաստանի և Դանիայի արքայազն[8][9]
Մայր	Ալիսա Բատենբերգ[8][9]
Ամուսին	Եղիսաբեթ II[8][10][9][…]
Զավակներ	Չարլզ III[4][8][9], Աննա[4][8][9], Էնդրյու, Յորքի դուքս[4][8][9] և Ուելսի կոմս Էդվարդ[4][8][9]
Ինքնագիր
Պարգևներ	[11] [12] [13] [14] [14] [14] [14] [15] Ալբերտի մեդալ President's Medal? Լիվինգսթոնի մեդալ Melchett Medal? honorary Fellow of the Royal College of Surgeons? [16] [17] Honorary Fellow of the Zoological Society of London? Freedom of the Royal Borough of Greenwich? [18] և [19]

Պատերազմից հետո Ֆիլիպը ստացել է Ջորջ VI-ի համաձայնությունը՝ Եղիսաբեթի հետ ամուսնանալու համար։ Մինչև 1947 թվականի հուլիսին նրանց պաշտոնական նշանադրությունը, Ֆիլիպը հրաժարվել է իր հունական և դանիական կոչումներից և տիտղոսներից, հրաժարվել է իր մորական պապի ազգանունից՝ Մոնթբաթենից։ Նա ամուսնացել է Եղիսաբեթի հետ 1947 թվականի նոյեմբերին։ Ամուսնության նախօրեին նա ստացել է Ձերդ թագավորական մեծություն կոչումը և դարձել Էդինբուրգի դուքս, Մարիոնեթի կոմս և Գրինվիչի բարոն։ Ֆիլիպը թողել է զինվորական ծառայությունը, երբ Եղիսաբեթը 1952 թվականին դարձել է թագուհի՝ հասնելով հրամանատարի կոչման և դառնալով 1957 թվականին Բրիտանիայի արքայազն։ Ֆիլիպը և Եղիսաբեթն ունեցել են չորս երեխա՝ Արքայազն Չարլզը, Արքայադուստր Աննան, Էնդրյու, Յորքի դուքսը և Արքայազն Էդվարդ (Ուեսեքսի կոմս)։ Նա հրաժարվել է թագավորական պարտականություններից 2017 թվականի օգոստոսի 2-ին 96 տարեկան հասակում՝ անցկացնելով 22,219 հանդիպում և 5,493 ելույթ՝ սկսած 1952 թվականից^[20]։ Ֆիլիպը մահացել է 2021 թվականի ապրիլի 9-ին՝ իր 100-ամյակից երկու ամիս առաջ։

Զինվորական կոչումներ

Արքայազն Ֆիլիպը ունեցել է հետևյալ զինվորական կոչումները.

Մեծ Բրիտանիա։

• • Ֆելդմարշալ (1953 թ.)
  • Թագավորական BBC-ի մարշալ (1953 թ.)
  • Ծովային ադմիրալ (1953 թ.)
  • Թագավորական ծովային ուժերի գեներալ-կապիտան (հունիսի 1, 1953 թ.)

Ավստրալիա։

• • Ֆելդմարշալ (ապրիլի 1, 1954 թ.)
  • Ավստրալիական BBC-ի մարշալ (ապրիլի 1, 1954 թ.)
  • Ծովային ադմիրալ (ապրիլի 1, 1954 թ.)

Նոր Զելանդիա։

• • Ֆելդմարշալ (հունիսի 11, 1977 թ.)
  • Ծովային ադմիրալ (հունիսի 11, 1977 թ.)
  • Նորզելանդական BBC-ի մարշալ (հունիսի 11, 1977 թ.)

Ծանոթագրություններ

1. A strange life: Profile of Prince Philip — 1992.
2. Discogs — 2000.
3. filmportal.de — 2005.
4. Lundy D. R. The Peerage
5. Davies C. Prince Philip, Duke of Edinburgh, dies aged 99 (բրիտ․ անգլ.) — 2021. — ISSN 0261-3077
6. הנסיך פיליפ, בעלה של מלכת בריטניה אליזבת השנייה, מת בגיל 99 (երբ.)
7. Prince Philip has died aged 99, Buckingham Palace announces // BBC News Online — 2021.
8. https://www.royal.uk/the-duke-of-edinburgh
9. Kindred Britain
10. https://www.royal.uk/70-facts-about-queen-and-duke-edinburghs-wedding
11. The Queen's Birthday and Diamond Jubilee Honours List 2012
12. Tildelinger av ordener og medaljer — Norwegian royal family.
13. http://kongehuset.dk/modtagere-af-danske-dekorationer
14. ENTIDADES ESTRANGEIRAS AGRACIADAS COM ORDENS PORTUGUESAS - Página Oficial das Ordens Honoríficas Portuguesas
15. Australian Honours Search Facility
16. Plarr's Lives of the Fellows
17. Australian Honours Search Facility
18. https://www.royalgreenwich.gov.uk/info/200164/about_the_royal_borough/320/freedom_of_the_borough
19. 1952 (фин.)
20. Low, Valentine (2021 թ․ ապրիլի 9). «Prince Philip was a man determined to make an impact». The Times. Վերցված է 2021 թ․ ապրիլի 12-ին.

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Արքայազն Ֆիլիպ» հոդվածին։