Արտաշես Լիպարիտի Շահինյան (դեկտեմբերի 19, 1906(1906-12-19), Ալեքսանդրապոլ, Երևանի նահանգ, Կովկասի փոխարքայություն, Ռուսական կայսրություն[1] - մայիսի 14, 1978(1978-05-14)[1], Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ[1]), հայ մաթեմատիկոս, ակադեմիկոս և մանկավարժ։ Համարվում է հայկական մաթեմատիկական գիտության դպրոցի հիմնադիրը։ Ֆիզմաթ գիտությունների դոկտոր (1944), պրոֆեսոր (1944), ՀԽՍՀ ԳԱ ակադեմիկոս (1947, թղթակից անդամ՝ 1945 թվականից)[3]։ ՀԽՍՀ գիտության վաստակավոր գործիչ (1961)։

Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Շահինյան ազգանունով այլ մարդկանց մասին։
Արագ փաստեր Արտաշես Շահինյան, Ծնվել է ...
Արտաշես Շահինյան
Thumb
Ծնվել էդեկտեմբերի 19, 1906(1906-12-19)
Ալեքսանդրապոլ, Երևանի նահանգ, Կովկասի փոխարքայություն, Ռուսական կայսրություն[1]
Մահացել էմայիսի 14, 1978(1978-05-14)[1] (71 տարեկան)
Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ[1]
Քաղաքացիություն Ռուսական կայսրություն և  ԽՍՀՄ
Մասնագիտությունմաթեմատիկոս
Հաստատություն(ներ)Երևանի պետական համալսարան[1] և Հայաստանի ԳԱԱ մաթեմատիկայի ինստիտուտ[1]
ԱնդամակցությունՀՀ ԳԱԱ[1]
Ալմա մատերԵրևանի պետական համալսարան (1931)[1] և Ֆիզմաթ դպրոց
Կոչումպրոֆեսոր[1] և ակադեմիկոս[1]
Գիտական աստիճանֆիզիկամաթեմատիկական գիտությունների դոկտոր[1]
Գիտական ղեկավարՎլադիմիր Սմիռնով[1]
Եղել է գիտական ղեկավարՍերգեյ Մերգելյան և Մխիթար Ջրբաշյան
Հայտնի աշակերտներԱշոտ Շավերդյան[2]
Պարգևներ
Աշխատանքային Կարմիր դրոշի շքանշան Աշխատանքային Կարմիր դրոշի շքանշան Ժողովուրդների բարեկամության շքանշան «Աշխատանքային արիության համար» մեդալ
և Հայկական ԽՍՀ գիտության վաստակավոր գործիչ
Երեխա(ներ)Արամ Շահինյան
 Artashes Shahinyan Վիքիպահեստում
Փակել

Ֆիզիկոս Արամ Շահինյանի հայրն է։

Կենսագրություն

Ծնվել է Ալեքսանդրապոլում (այժմ՝ Գյումրի)։ 1930 թվականին ավարտել է ԵՊՀ։ 1929-1978 թվականներին դասախոսել է ԵՊՀ-ում. 1938-1944 թվականներին՝ երկրաչափության, 1944-1978 թվականներին՝ մաթեմատիկական անալիզի և ֆունկցիաների տեսության ամբիոնների վարիչ, միաժամանակ, 1939-1942 թվականներին՝ ֆիզմաթ ֆակուլտետի դեկան։ 1945-1955 թթ՝ ՀԽՍՀ ԳԱ մաթեմատիկայի և մեխանիկայի բաժանմունքի, 1955-1959 թվականներին՝ համանուն ինստիտուտի հիմնադիր-տնօրեն։ 1950-1963 թթ., միաժամանակ՝ ՀԽՍՀ ԳԱ ֆիզմաթ գիտությունների բաժանմունքի ակադեմիկոս-քարտուղար[4]։ 1967-1975 թթ եղել է ՀԽՍՀ ԳԽ պատգամավոր։

Գործունեություն

Thumb
Արտաշես Շահինյանի հուշատախտակը Երևանի Բաղրամայան պողոտայում

Շահինյանի աշխատանքներով Հայաստանում սկիզբ են դրվել մաթեմատիկայի բնագավառի համակարգված գիտական հետազոտություններին։ Զբաղվել է մաթեմատիկական անալիզում ֆունկցիաների մոտավորության տեսությամբ, կոմպլեքս փոփոխական ֆունկցիաների տեսությամբ։ Աշխատանքները վերաբերում են կոմպլեքս տիրույթում մոտավորությունների տեսությանը, կոմպլեքս և իրական փոփոխականների ֆունկցիաների տեսության մի շարք նոր ուղղությունների։ Ֆունկցիաների տեսության բնագավառում Շահինյանի ներդրումները միջազգային ճանաչում են ստացել։

Շահինյանի անունով են կոչվել ԵՊՀ-ին կից իր նախաձեռնությամբ ստեղծված ֆիզմաթ թեքումով Արտաշես Շահինյանի անվան ֆիզմաթ դպրոց (1978 թվականից), փողոցներ Երևանում և Գյումրիում, 1999 թվականին Գյումրիում կանգնեցվել է հուշակոթող։ 1978 թվականին ԵՊՀ-ում սահմանվել Է Շահինյանի անվան կրթաթոշակ։

Երկեր

Thumb
Արտաշես Շահինյանի կիսանդրին համանուն դպրոցի բակում
  • Անալիտիկ ֆունկցիաների տեսություն, մաս 1, Ե., 1969[5]։

Մամուլ

  • Հոդվածների մատենագիտություն[6]։

Ծանոթագրություններ

Գրականություն

Արտաքին հղումներ

Wikiwand in your browser!

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.

Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.

Chrome
Wikiwand for Chrome
Edge
Wikiwand for Edge
Firefox
Wikiwand for Firefox