Արսենի Յացենյուկ

Արսենի Պետրովիչ Յացենյուկ (ուկրաիներեն՝ Арсеній Петрович Яценюк, մայիսի 22, 1974(1974-05-22)^[1][2][3], Չեռնովցի, Ուկրաինական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ), ուկրաինացի քաղաքական և պետական գործիչ, «ժողովրդական ճակատ» կուսակցության քաղխորհրդի ղեկավար։

Արսենի Յացենյուկ ուկրաիներեն՝ Арсеній Петрович Яценюк
Կուսակցություն՝	Բատկիվշչինա, Front for Change? և Ժողովրդական ճակատ
Կրթություն՝	Առևտրատնտեսական պետական համալսարան (2001) և Չեռնովցիի համալսարան
Գիտական աստիճան՝	տնտեսագիտական գիտությունների թեկնածու
Մասնագիտություն՝	տնտեսագետ, քաղաքական գործիչ, դիվանագետ, փաստաբան և բանկիր
Դավանանք	Ուկրաինական-հունական կաթոլիկ եկեղեցի
Ծննդյան օր	մայիսի 22, 1974(1974-05-22)[1][2][3] (50 տարեկան)
Ծննդավայր	Չեռնովցի, Ուկրաինական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
Քաղաքացիություն	ԽՍՀՄ
Ի ծնե անուն	ուկրաիներեն՝ Арсеній Петрович Яценюк
Հայր	Petro Jacenjuk?
Մայր	Marija Jacenjuk?
Ամուսին	Terezija Jacenjuk?
Կայք՝	yatsenyuk.org.ua
Ինքնագիր
Պարգևներ	և Medal "For the Glory of Chernivtsi"?

Զբաղեցրել Է Էկոնոմիկայի նախարարի պաշտոնը Եհանուրովի կառավարությունում (2005-2006) և արտաքին գործերի նախարարի պաշտոնը Յանուկովիչի երկրորդ կառավարությունում (2007)։ 2007-2008 թվականներին եղել է Ուկրաինայի Գերագույն ռադայի նախագահը, 2014-2016 թվականներին՝ Ուկրաինայի վարչապետը։

2009-2012 թվականներին գլխավորել է «Փոփոխությունների ճակատ» քաղաքական կուսակցությունը։ 2012 թվականի հունիսից մինչև դեկտեմբեր գլխավորել է «Միացյալ ընդդիմության» խորհուրդը, 2012 թվականի դեկտեմբերի 11-ից մինչև 2014 թվականի մարտի 4-ը եղել է Գերագույն ռադայում համաուկրաինական «Բատկիվշչինա» միավորման խմբակցության ղեկավարը, 2013 թվականի հունիսի 14-ից մինչև 2014 թվականի ապրիլի 27-ը՝ կուսակցության քաղաքական խորհրդի նախագահը։ 2014 թվականի սեպտեմբերի 10-ից ղեկավարում է «Ժողովրդական ճակատ» կուսակցությունը^[4]։

Կենսագրություն

Ծնվել է 1974 թվականի մայիսի 22-ին եղել է Չեռնովցի համալսարանի պատմության դասախոս^[5][6]։

1991 թվականին արծաթե մեդալով ավարտել է Պանաս Միրնի անվան անգլալեզու № 9 մասնագիտացված դպրոցը։ Նույն թվականին ընդունվել է Չեռնովցիի ազգային համալսարանի իրավաբանական ֆակուլտետ^[7], որն ավարտել է Իրավագիտություն մասնագիտությամբ, դիպլոմային թեզը պաշտպանել է օտար լեզվով։ 1991 թվականին ձեռք է բերել «ՎԱԶ» մակնիշի ավտոմեքենա, որը երեկոները վարել է որպես տաքսի^[8]։ Դասախոսներն ու ուսուցիչները Արսենին բնութագրել են որպես «ֆենոմենալ հիշողության տեր մարդ»^[6][9][10]։

1992 թվականի դեկտեմբերին 18-ամյա Արսենին Չեռնովցիի մարզի այն ժամանակվա նահանգապետ Վալենտին Գնատիշինի որդու հետ մասնակցել է «Յուրեք Լտդ» իրավաբանական ֆիրմայի ստեղծմանը, որտեղ զբաղվել է սեփականաշնորհման հարցերով և գլխավորել այն մինչև 1997 թվականը^[11][12]։ Միաժամանակ Արսենը սովորել է Չեռնովցիի ազգային համալսարանի իրավաբանական ֆակուլտետում^[13]։

1998 թվականի հունվարից տեղափոխվել է Կիև, որտեղ դարձել է «Ռայֆֆայզեն բանկ Ավալ» բաժնետիրական փոստային-կենսաթոշակային բանկի վարկային դեպարտամենտի խորհրդատու։

1998 թվականի դեկտեմբերին զբաղեցրել է «Ավալ» բանկի վարչության նախագահի խորհրդականի պաշտոնը։ «Ավալ»-ում իր վերջին մեկ ամիսն Արսենի Յացենյուկը անցկացրել է որպես բանկի վարչության նախագահի տեղակալ, որից հետո Ղրիմի նախարարների խորհրդի նախագահ Վալերի Գորբատովի կողմից հրավիրվել է էկոնոմիկայի նախարարի պաշտոնը ստանձնելու։

2001 թվականին 27-ամյա Յացենյուկը ավարտել է Չեռնովցիի առևտրատնտեսական ինստիտուտը՝ Կիևի ազգային առևտրատնտեսական համալսարանի մասնաճյուղը՝ «հաշվառում և աուդիտ» մասնագիտությամբ՝ ստանալով երկրորդ բարձրագույն կրթություն։

Ղրիմի էկոնոմիկայի նախարար

2001 թվականի սեպտեմբերի 19-ին սկսվել է Արսենի Յացենյուկի քաղաքական գործունեությունը։ Այդ օրը Ղրիմի Ինքնավար Հանրապետության Գերագույն ռադան հաստատել է նրա նշանակումը Ղրիմի էկոնոմիկայի նախարարի պաշտոնում Վալերի Գորբատովի կառավարությունում։ Նույն թվականի նոյեմբերի 21-ին Ղրիմի խորհրդարանի որոշմամբ Յացենյուկը հաստատվել է էկոնոմիկայի նախարարի պաշտոնում։

2002 թվականի ապրիլի 29-ին ամբողջ կառավարության հետ հրաժարական է տվել, քանի որ աշխատանքի է անցել Ղրիմի նորընտիր Գերագույն ռադան։ Արդեն մայիսի 15-ին նա երկրորդ անգամ գլխավորել Է Էկոնոմիկայի նախարարությունը, սակայն այդ պաշտոնում մեկ տարուց պակաս է մնացել, ինչից հետո նոր աշխատանքի է անցել Կիևում։

Ուկրաինայի ազգային բանկում

2003 թվականի հունվարին Ուկրաինայի Ազգային բանկի նախագահ Սերգեյ Տիգիպկոն Յացենյուկին նշանակել էր իր առաջին տեղակալ^[14]։

2004 թվականին Յացենյուկը ստացել է տնտեսագիտական գիտությունների թեկնածուի գիտական աստիճան՝ պաշտպանելով ատենախոսություն «բանկային վերահսկողության և կարգավորման համակարգի կազմակերպումը Ուկրաինայում» թեմայով^{[15][16][17][18]}։

Երբ Սերգեյ Տիգիպկոն 2004 թվականի հուլիսի 4-ին գլխավորել է Ուկրաինայի նախագահի թեկնածու Վիկտոր Յանուկովիչի ընտրական շտաբը, Յացենյուկին հանձնարարել են մինչև նախընտրական արշավի ավարտը կատարել Ազգային բանկի ղեկավարի պարտականությունները։ Նարնջագույն հեղափոխության պատճառով նրա գործունեության այս փուլը տևել է մինչև դեկտեմբերի 16-ը, մինչև Ուկրաինայի Գերագույն ռադան չի ընդունել Սերգեյ Տիգիպկոյի հրաժարականը՝ ազգային անվտանգության խորհրդի նոր ղեկավար նշանակելով Վլադիմիր Ստելմահին։

2004 թվականի նոյեմբերի 30-ին, կատարելով ազգային բանկի ղեկավարի պարտականությունները, Յացենյուկը հրապարակել է № 576/2004 որոշումը բանկային ավանդների վաղաժամկետ չեղարկման ժամանակավոր արգելքի մասին, ինչը կանխել է քաղաքական դիմակայության հնարավոր բացասական հետևանքները։ 2005 թվականի փետրվարին Յացենյուկը հրաժարական է տվել^[19]։

Օդեսայի վարչակազմում

2005 թվականի մարտի 9-ին Օդեսայի մարզային պետական վարչակազմի նախագահ Վասիլի Ցուշկոն Արսենի Յացենյուկին նշանակել է իր առաջին տեղակալ։ Այդ աշտոնում իր ծառայության ընթացքում նա մինչև նույն տարվա սեպտեմբերի 27-ը եղել է Ուկրաինայի էկոնոմիկայի նախարարի պաշտոնում։

Ուկրաինայի էկոնոմիկայի նախարար

2005 թվականի սեպտեմբերի 27-ին 31-ամյա Յացենյուկը նշանակվել է Յուրի Եհանուրովի կառավարությունում էկոնոմիկայի նախարար^[20]։

2006 թվականի մայիսի 25-ին Ուկրաինայի 5-րդ գումարման նորընտիր Գերագույն ռադան հրաժարական է տվել՝ հանձնարարելով նրան շարունակել կատարել իր պարտականությունները մինչև նորի ընտրվելը։ Խորհրդարանական ճգնաժամի պատճառով Յացենյուկը ստիպված է եղել ավելի քան երկու ամիս աշխատել նախարարի պարտականությունների կատարման ռեժիմով, քանի դեռ օգոստոսի 4-ին նախարարների ամբողջ կաբինետի հետ պաշտոնաթող չի եղել։

Լինելով այդ պաշտոնում՝ Յացենյուկը ղեկավարել է Առևտրի համաշխարհային կազմակերպությանը Ուկրաինայի անդամակցության շուրջ բանակցությունները, գլխավորել է «Ուկրաինա-Եվրոպական միություն» կոմիտեն, եղել է Ուկրաինայում օտարերկրյա ներդրումների հարցերով խորհրդատվական խորհրդի անդամ և առևտրի և զարգացման սևծովյան բանկի կառավարման կառավարիչ^[21][22]։

Ուկրաինայի նախագահի քարտուղարությունում

2006 թվականի սեպտեմբերի 20-ին Ուկրաինայի նախագահ Յուշչենկոն Յացենյուկին Ուկրաինայի նախագահի քարտուղարության ղեկավարի առաջին տեղակալ է նշանակել Ուկրաինայի նախագահի ներկայացուցիչ նախարարների կաբինետում^{[23][24][25][26]}։

2007 թվականի մարտի 21-ին Յացենյուկը նշանակվել է Ուկրաինայի արտաքին գործերի նախարարի պաշտոնում^[27]։

Ուկրաինայի արտաքին գործերի նախարար

Արսենի Յացենյուկը և Քոնդոլիզա Ռայսը, 2007 թվականի սեպտեմբեր

2007 թվականի մարտի 21-ին Ուկրաինայի Գերագույն ռադայի 450 ձայներից 426-ը Յացենյուկին հաստատել է արտաքին գործերի նախարարի պաշտոնում։ Նրա թեկնածությունն առաջարկվել է նախագահ Յուշչենկոյի կողմից այն բանից հետո, երբ խորհրդարանը երկու անգամ մերժել էր Վլադիմիր Օգրիզկոյի թեկնածությունը։

Դառնալով արտաքին գործերի նախարար՝ Յացենյուկը նույնպես ընդգրկվել է Ուկրաինայի ազգային անվտանգության և պաշտպանության խորհրդի կազմում^[28]։

Արտաքին գործերի նախարարի պաշտոնում Յացենյուկի գրեթե բոլոր պաշտոնները բաժին են ընկել քաղաքական սուր ճգնաժամի ժամանակ, որը սկսվել էր 2007 թվականի ապրիլի 2-ին՝ Ուկրաինայի խորհրդարանի լուծարմամբ։

Օգոստոսի 7-ին նախագահ Յուշչենկոյին սատարող «Մեր Ուկրաինան Ժողովրդական ինքնապաշտպանություն է» կուսակցական դաշինքը Յացենյուկին առաջադրել էր Ուկրաինայի Գերագույն ռադայի պատգամավորի թեկնածու 2007 թվականի աշնանը կայացած խորհրդարանական ընտրություններում, նախընտրական ցուցակում նա զբաղեցրել է երրորդ տեղը^[29]։ Պատգամավոր դառնալով՝ դեկտեմբերի սկզբին նա ընտրվել էր Գերագույն ռադայի ղեկավարի պաշտոնում 227 պատգամավորների ձայներով^[30]։ Դեկտեմբերի 18-ին Ուկրաինայի Գերագույն ռադան Յացենյուկին պաշտոնանկ է արել ԱԳ նախարարի պաշտոնից։

Ծանոթագրություններ

1. Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
2. Munzinger Personen (գերմ.)
3. Դավոս 2014 մասնակիցների ցանկ
4. «Яценюк возглавил политсовет партии Народный фронт». Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ սեպտեմբերի 13-ին. Վերցված է 2020 թ․ հունիսի 5-ին.
5. Яценюк нашёл жену в банке, а с первой красавицей Украины учился в одной школе
6. Ольга Мусафирова.«…Яценюк ползет на берег, точит свой кинжал» Արխիվացված 2015-09-11 Wayback Machine «Новая газета», 09.09.2015
7. Яценюк в детстве хулиганил, Янукович пел в хоре, а Кличко был влюблён в училку (фото) // «Сегодня», 29.08.2013
8. Яценюк рассказал о своей карьере «бомбилы» «Lenta.ru», 04.12.2009
9. «Бурная юность: есть ли у украинских политиков чеченский след — Стиль жизни — Forbes Украина». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մայիսի 20-ին. Վերցված է 2020 թ․ հունիսի 5-ին.
10. Яценюк не служа в армии „дослужился“ до капитанских погон Արխիվացված 2016-03-04 Wayback Machine „Новости Донбасса“, 01.12.2009
11. Ракета в очках // Корреспондент : Журнал. — 2009. — № 24.
12. «Архивированная копия». Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ մարտի 15-ին. Վերցված է 2015 թ․ ապրիլի 7-ին.
13. Біографія — Арсеній Яценюк. Офіційна сторінка
14. Тигипко: Меня просто прёт от политики. Мне в кайф < Новости политики Украины — Корреспондент
15. Дисертація для здобуття вченого ступеня Яценюка А. П. «Організація Системи Банківського Нагляду І Регулювання В Україні»(ուկր.)
16. Про що свідчать 70 сторінок плагіату у кандидатській дисертації Яценюка(ուկր.)
17. Доктор философских наук, профессор Татьяна Пархоменко обнаружила в диссертации экс-премьера Арсения Яценюка 70 страниц плагиата
18. В кандидатской диссертации Яценюка обнаружили 70 страниц плагиата — СМИ
19. Евгений Червоненко: Если во второй тур выйдет Тимошенко и Янукович, я проголосую за Януковича, «Украинская правда».
20. Указ Президента Украины № 1372/2005
21. Указ Президента Украины № 1859/2005
22. Указ Президента Украины № 168/2007
23. Указ Президента Украины № 765/2006
24. Указ Президента Украины № 782/2006
25. Указ Президента Украины № 781/2006
26. Указ Президента Украины № 200/2007
27. Указ Президента Украины № 230/2007
28. Указ Президента Украины № 229/2007
29. Полный список блока Наша Украина — Народная Самооборона «Украинская Правда», 07.08.2007
30. Яценюк — спикер «Украинская Правда», 04.12.2007