Արսենի Յացենյուկ
From Wikipedia, the free encyclopedia
Արսենի Պետրովիչ Յացենյուկ (ուկրաիներեն՝ Арсеній Петрович Яценюк, մայիսի 22, 1974[1][2][3], Չեռնովցի, Ուկրաինական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ), ուկրաինացի քաղաքական և պետական գործիչ, «ժողովրդական ճակատ» կուսակցության քաղխորհրդի ղեկավար։
| Արսենի Յացենյուկ ուկրաիներեն՝ Арсеній Петрович Яценюк | |
 | |
| Կուսակցություն՝ | Բատկիվշչինա, Front for Change? և Ժողովրդական ճակատ |
|---|---|
| Կրթություն՝ | Առևտրատնտեսական պետական համալսարան (2001) և Չեռնովցիի համալսարան |
| Գիտական աստիճան՝ | տնտեսագիտական գիտությունների թեկնածու |
| Մասնագիտություն՝ | տնտեսագետ, քաղաքական գործիչ, դիվանագետ, փաստաբան և բանկիր |
| Դավանանք | Ուկրաինական-հունական կաթոլիկ եկեղեցի |
| Ծննդյան օր | մայիսի 22, 1974[1][2][3] (50 տարեկան) |
| Ծննդավայր | Չեռնովցի, Ուկրաինական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ |
| Քաղաքացիություն |  ԽՍՀՄ |
| Ի ծնե անուն | ուկրաիներեն՝ Арсеній Петрович Яценюк |
| Հայր | Petro Jacenjuk? |
| Մայր | Marija Jacenjuk? |
| Ամուսին | Terezija Jacenjuk? |
| Կայք՝ | yatsenyuk.org.ua |
| Ինքնագիր |  |
| Պարգևներ | |
Զբաղեցրել Է Էկոնոմիկայի նախարարի պաշտոնը Եհանուրովի կառավարությունում (2005-2006) և արտաքին գործերի նախարարի պաշտոնը Յանուկովիչի երկրորդ կառավարությունում (2007)։ 2007-2008 թվականներին եղել է Ուկրաինայի Գերագույն ռադայի նախագահը, 2014-2016 թվականներին՝ Ուկրաինայի վարչապետը։
2009-2012 թվականներին գլխավորել է «Փոփոխությունների ճակատ» քաղաքական կուսակցությունը։ 2012 թվականի հունիսից մինչև դեկտեմբեր գլխավորել է «Միացյալ ընդդիմության» խորհուրդը, 2012 թվականի դեկտեմբերի 11-ից մինչև 2014 թվականի մարտի 4-ը եղել է Գերագույն ռադայում համաուկրաինական «Բատկիվշչինա» միավորման խմբակցության ղեկավարը, 2013 թվականի հունիսի 14-ից մինչև 2014 թվականի ապրիլի 27-ը՝ կուսակցության քաղաքական խորհրդի նախագահը։ 2014 թվականի սեպտեմբերի 10-ից ղեկավարում է «Ժողովրդական ճակատ» կուսակցությունը[4]։
Կենսագրություն
Ծնվել է 1974 թվականի մայիսի 22-ին եղել է Չեռնովցի համալսարանի պատմության դասախոս[5][6]։
1991 թվականին արծաթե մեդալով ավարտել է Պանաս Միրնի անվան անգլալեզու № 9 մասնագիտացված դպրոցը։ Նույն թվականին ընդունվել է Չեռնովցիի ազգային համալսարանի իրավաբանական ֆակուլտետ[7], որն ավարտել է Իրավագիտություն մասնագիտությամբ, դիպլոմային թեզը պաշտպանել է օտար լեզվով։ 1991 թվականին ձեռք է բերել «ՎԱԶ» մակնիշի ավտոմեքենա, որը երեկոները վարել է որպես տաքսի[8]։ Դասախոսներն ու ուսուցիչները Արսենին բնութագրել են որպես «ֆենոմենալ հիշողության տեր մարդ»[6][9][10]։
1992 թվականի դեկտեմբերին 18-ամյա Արսենին Չեռնովցիի մարզի այն ժամանակվա նահանգապետ Վալենտին Գնատիշինի որդու հետ մասնակցել է «Յուրեք Լտդ» իրավաբանական ֆիրմայի ստեղծմանը, որտեղ զբաղվել է սեփականաշնորհման հարցերով և գլխավորել այն մինչև 1997 թվականը[11][12]։ Միաժամանակ Արսենը սովորել է Չեռնովցիի ազգային համալսարանի իրավաբանական ֆակուլտետում[13]։
1998 թվականի հունվարից տեղափոխվել է Կիև, որտեղ դարձել է «Ռայֆֆայզեն բանկ Ավալ» բաժնետիրական փոստային-կենսաթոշակային բանկի վարկային դեպարտամենտի խորհրդատու։
1998 թվականի դեկտեմբերին զբաղեցրել է «Ավալ» բանկի վարչության նախագահի խորհրդականի պաշտոնը։ «Ավալ»-ում իր վերջին մեկ ամիսն Արսենի Յացենյուկը անցկացրել է որպես բանկի վարչության նախագահի տեղակալ, որից հետո Ղրիմի նախարարների խորհրդի նախագահ Վալերի Գորբատովի կողմից հրավիրվել է էկոնոմիկայի նախարարի պաշտոնը ստանձնելու։
2001 թվականին 27-ամյա Յացենյուկը ավարտել է Չեռնովցիի առևտրատնտեսական ինստիտուտը՝ Կիևի ազգային առևտրատնտեսական համալսարանի մասնաճյուղը՝ «հաշվառում և աուդիտ» մասնագիտությամբ՝ ստանալով երկրորդ բարձրագույն կրթություն։
Ղրիմի էկոնոմիկայի նախարար
2001 թվականի սեպտեմբերի 19-ին սկսվել է Արսենի Յացենյուկի քաղաքական գործունեությունը։ Այդ օրը Ղրիմի Ինքնավար Հանրապետության Գերագույն ռադան հաստատել է նրա նշանակումը Ղրիմի էկոնոմիկայի նախարարի պաշտոնում Վալերի Գորբատովի կառավարությունում։ Նույն թվականի նոյեմբերի 21-ին Ղրիմի խորհրդարանի որոշմամբ Յացենյուկը հաստատվել է էկոնոմիկայի նախարարի պաշտոնում։
2002 թվականի ապրիլի 29-ին ամբողջ կառավարության հետ հրաժարական է տվել, քանի որ աշխատանքի է անցել Ղրիմի նորընտիր Գերագույն ռադան։ Արդեն մայիսի 15-ին նա երկրորդ անգամ գլխավորել Է Էկոնոմիկայի նախարարությունը, սակայն այդ պաշտոնում մեկ տարուց պակաս է մնացել, ինչից հետո նոր աշխատանքի է անցել Կիևում։
Ուկրաինայի ազգային բանկում
2003 թվականի հունվարին Ուկրաինայի Ազգային բանկի նախագահ Սերգեյ Տիգիպկոն Յացենյուկին նշանակել էր իր առաջին տեղակալ[14]։
2004 թվականին Յացենյուկը ստացել է տնտեսագիտական գիտությունների թեկնածուի գիտական աստիճան՝ պաշտպանելով ատենախոսություն «բանկային վերահսկողության և կարգավորման համակարգի կազմակերպումը Ուկրաինայում» թեմայով[15][16][17][18]։
Երբ Սերգեյ Տիգիպկոն 2004 թվականի հուլիսի 4-ին գլխավորել է Ուկրաինայի նախագահի թեկնածու Վիկտոր Յանուկովիչի ընտրական շտաբը, Յացենյուկին հանձնարարել են մինչև նախընտրական արշավի ավարտը կատարել Ազգային բանկի ղեկավարի պարտականությունները։ Նարնջագույն հեղափոխության պատճառով նրա գործունեության այս փուլը տևել է մինչև դեկտեմբերի 16-ը, մինչև Ուկրաինայի Գերագույն ռադան չի ընդունել Սերգեյ Տիգիպկոյի հրաժարականը՝ ազգային անվտանգության խորհրդի նոր ղեկավար նշանակելով Վլադիմիր Ստելմահին։
2004 թվականի նոյեմբերի 30-ին, կատարելով ազգային բանկի ղեկավարի պարտականությունները, Յացենյուկը հրապարակել է № 576/2004 որոշումը բանկային ավանդների վաղաժամկետ չեղարկման ժամանակավոր արգելքի մասին, ինչը կանխել է քաղաքական դիմակայության հնարավոր բացասական հետևանքները։ 2005 թվականի փետրվարին Յացենյուկը հրաժարական է տվել[19]։
Օդեսայի վարչակազմում
2005 թվականի մարտի 9-ին Օդեսայի մարզային պետական վարչակազմի նախագահ Վասիլի Ցուշկոն Արսենի Յացենյուկին նշանակել է իր առաջին տեղակալ։ Այդ աշտոնում իր ծառայության ընթացքում նա մինչև նույն տարվա սեպտեմբերի 27-ը եղել է Ուկրաինայի էկոնոմիկայի նախարարի պաշտոնում։
Ուկրաինայի էկոնոմիկայի նախարար
2005 թվականի սեպտեմբերի 27-ին 31-ամյա Յացենյուկը նշանակվել է Յուրի Եհանուրովի կառավարությունում էկոնոմիկայի նախարար[20]։
2006 թվականի մայիսի 25-ին Ուկրաինայի 5-րդ գումարման նորընտիր Գերագույն ռադան հրաժարական է տվել՝ հանձնարարելով նրան շարունակել կատարել իր պարտականությունները մինչև նորի ընտրվելը։ Խորհրդարանական ճգնաժամի պատճառով Յացենյուկը ստիպված է եղել ավելի քան երկու ամիս աշխատել նախարարի պարտականությունների կատարման ռեժիմով, քանի դեռ օգոստոսի 4-ին նախարարների ամբողջ կաբինետի հետ պաշտոնաթող չի եղել։
Լինելով այդ պաշտոնում՝ Յացենյուկը ղեկավարել է Առևտրի համաշխարհային կազմակերպությանը Ուկրաինայի անդամակցության շուրջ բանակցությունները, գլխավորել է «Ուկրաինա-Եվրոպական միություն» կոմիտեն, եղել է Ուկրաինայում օտարերկրյա ներդրումների հարցերով խորհրդատվական խորհրդի անդամ և առևտրի և զարգացման սևծովյան բանկի կառավարման կառավարիչ[21][22]։
Ուկրաինայի նախագահի քարտուղարությունում
2006 թվականի սեպտեմբերի 20-ին Ուկրաինայի նախագահ Յուշչենկոն Յացենյուկին Ուկրաինայի նախագահի քարտուղարության ղեկավարի առաջին տեղակալ է նշանակել Ուկրաինայի նախագահի ներկայացուցիչ նախարարների կաբինետում[23][24][25][26]։
2007 թվականի մարտի 21-ին Յացենյուկը նշանակվել է Ուկրաինայի արտաքին գործերի նախարարի պաշտոնում[27]։
Ուկրաինայի արտաքին գործերի նախարար
2007 թվականի մարտի 21-ին Ուկրաինայի Գերագույն ռադայի 450 ձայներից 426-ը Յացենյուկին հաստատել է արտաքին գործերի նախարարի պաշտոնում։ Նրա թեկնածությունն առաջարկվել է նախագահ Յուշչենկոյի կողմից այն բանից հետո, երբ խորհրդարանը երկու անգամ մերժել էր Վլադիմիր Օգրիզկոյի թեկնածությունը։
Դառնալով արտաքին գործերի նախարար՝ Յացենյուկը նույնպես ընդգրկվել է Ուկրաինայի ազգային անվտանգության և պաշտպանության խորհրդի կազմում[28]։
Արտաքին գործերի նախարարի պաշտոնում Յացենյուկի գրեթե բոլոր պաշտոնները բաժին են ընկել քաղաքական սուր ճգնաժամի ժամանակ, որը սկսվել էր 2007 թվականի ապրիլի 2-ին՝ Ուկրաինայի խորհրդարանի լուծարմամբ։
Օգոստոսի 7-ին նախագահ Յուշչենկոյին սատարող «Մեր Ուկրաինան Ժողովրդական ինքնապաշտպանություն է» կուսակցական դաշինքը Յացենյուկին առաջադրել էր Ուկրաինայի Գերագույն ռադայի պատգամավորի թեկնածու 2007 թվականի աշնանը կայացած խորհրդարանական ընտրություններում, նախընտրական ցուցակում նա զբաղեցրել է երրորդ տեղը[29]։ Պատգամավոր դառնալով՝ դեկտեմբերի սկզբին նա ընտրվել էր Գերագույն ռադայի ղեկավարի պաշտոնում 227 պատգամավորների ձայներով[30]։ Դեկտեմբերի 18-ին Ուկրաինայի Գերագույն ռադան Յացենյուկին պաշտոնանկ է արել ԱԳ նախարարի պաշտոնից։
Ծանոթագրություններ
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
