Արարատ (գյուղ)
գյուղ Հայաստանի Արարատի մարզում From Wikipedia, the free encyclopedia
Արարատ, գյուղ Հայաստանի Արարատի մարզում, Երևան-Նախիջևան մայրուղու վրա։ Մարզկենտրոնից գտնվում է 20 կմ հարավ-արևելք։ Նախկինում ունեցել է Դավալի, Դավալու, Դեվրլու անվանումները։ Եղել է Երևանի նահանգի Երևան գավառի մեջ։ Վերանվանվել է 1935 թվականին։ Արարատը՝ նախկին Դավալուն, Հայաստանի հնագույն բնակավայրերից մեկն է։ Գտնվում է գեղատեսիլ վայրում։ Արևելքից տարածվում են Ուրծի լեռները, դիմացը՝ բիբլիական Մասիսներն են։ Ոչ շատ հեռվից, Հայաստանի պետական սահմանի երկայնքով ձգվում է Արաքս գետը։ Արարատ գյուղի հին դպրոցում (ներկայիս 3-րդ միջնակարգ դպրոց) դասավանդել է մանկագիր Աթաբեկ Խնկոյանը[1]։
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Արարատ (այլ կիրառումներ)
| Գյուղ | |||
|---|---|---|---|
| Արարատ | |||
.jpg) Վազգեն Սարգսյանի տուն-թանգարան | |||
| Երկիր |  Հայաստան | ||
| Մարզ | Արարատի մարզ | ||
| Համայնք | Արարատի մարզ | ||
| Հիմնադրված է | 1828 թ. | ||
| ԲԾՄ | 856 մետր | ||
| Պաշտոնական լեզու | Հայերեն | ||
| Բնակչություն | 8275 մարդ (2012) | ||
| Կրոնական կազմ | քրիստոնեություն | ||
| Ժամային գոտի | UTC+4 | ||
| |||
Դավալու անվան մեկնաբանությունը ոմանք կապում են դավի և լի բառերի հետ, բացատրելով, որ այն նշանակում է կռվի, դավի, վեճի վայր։ Ուսումնասիրություններն ապացուցում են, որ գյուղի բնակիչները պատվասեր և հյուրասեր են եղել, զենք գործածելու մեջ՝ հմուտ։ Յուրաքանչյուր ընտանիք զենք է ունեցել։ Դա է պատճառը, որ Դավալու գյուղը կանգուն է մնացել, թալանի չի ենթարկվել։ Ոմանք Դավալու անունը բացատրում են` ասելով, թե դավալեցիների սարսափն այնքան է տարածված եղել ավազակ ցեղերի վրա, որ գյուղ մտած ուղտը վախից լու է դարձել։
Գյուղը տեղադրված է ծովի մակարդակից 856 մ բարձրության վրա։ Կլիման չոր, խիստ ցամաքային է։ Ձմեռները սկսվում են դեկտեմբերի կեսերին։ Ամառը տևական է՝ մայիսից մինչև հոկտեմբեր, օդի միջին ամսական ջերմությունը հասնում է 26-ից 28 աստիճան, իսկ առավելագույնը՝42 աստիճան։ Հաճախ լինում են խորշակներ, որնք զգալի վնաս են հասցնում գյուղատնտեսությանը։ Մթնոլորտային տարեկան տեղումների քանակը 250-300մմ է։ Բնական լանդշաֆտները կիսաանապատներ են, որոնք ոռոգման ընթացքում վեր են ածվել կուլտուր-ոռոգելի լանդշաֆտի։ Ագրոկլիմայական տեսակետից համայնքն ընկած է բացարձակ ոռոգման գոտում։ Գյուղում կան կվարցի և օնիքսային սև մարմարի պաշարներ, որի մշակումից ստացվում է դեկորատիվ սալիկներ։
Բնակչությունը ձևավորվել է գերազանցապես 1828-1829 թթ. Մակու և Սալմաստ գավառներից ներգաղթածներից։
Ըստ Հայաստանի 2011 թ. մարդահամարի արդյունքների՝ Արարատի մշտական բնակչությունը կազմել է 7609, առկա բնակչությունը՝ 7331 մարդ[2], բնակչության փոփոխությունը ժամանակի ընթացքում՝ ստորև[3].
Ըստ 2010 թվականի ազգային վիճակագրական ծառայության տվյալների` համայնքի բնակչությունը կազմում է 8275 մարդ, որից 48% տղամարդիկ են, իսկ կանայք՝ 52%։ Մինչաշխատունակ տարիքի բնակչությունը կազմում է 23%, աշխատունակ տարիքի ներկայացուցիչները՝ 61%, հետաշխատունակները՝ 16%։
Գյուղն ունի 2315 տնտեսություն։ Ունի 3 դպրոց, մանկապարտեզ, կապի հանգույց, ամբուլատորիա, Սպարապետի անվան թանգարան։
Ոռոգումը կատարվում է Ազատ և Արաքս գետերի ջրերով, խմելու ջուրը բերվում է Գառնուց։ Ունի գինու գործարան, որը հիմնադրել է Շուստովը 1906 թվականին, հետագայում կողոպտվել է և վերաբացվել է 1925 թվականին։
Համայնքի տնտեսության մասնագիտացման ճյուղը գյուղատնտեսությունն է, համախառն բերքի մեծ մասը տալիս է բուսաբուծությունը։ Զբաղվում են այգեգործությամբ, խաղողագործությամբ, դաշտավարությամբ, բանջարաբուծությամբ։ Մշակում են ջերմասեր բանջարաբոստանային կուլտուրաներ՝ լոլիկ, տաքդեղ, սմբուկ, ձմերուկ, սեխ, ինչպես նաև հացահատիկ։ Զբաղվում են նաև կաթնամսատու անասնապահությամբ, մեղվաբուծությամբ։ Պահուստային հողերը գլխավորապես օգտագործվում են որպես արոտավայրեր և խոտհարքեր։ Համայնքի հիմնախնդիրների մեջ գլխավորը ոռոգման ջուրն է և ոռոգման, խմելու ջրի ջրագծերի, գյուղամիջյան ճանապարհների վերանորոգումը։
Արարատ գյուղի հարավ - արևելյան մասում է գտնվում Սուրբ Հակոբ եկեղեցին (1866)։
Հուշահամալիր Արարատի հիմնադրման 150-ամյակին և Երկրորդ աշխարհամարտում զոհվածներին (ճարտարապետ՝ Լ. Էլոյան, հանդիսավոր բացումը տեղի է ունեցել 1983 թվականի մայիսի 9-ին)
Արարատի գյուղապետարանի շենք
Հուշարձան նվիրված Արցախյան ազատամարտի հերոսներին
.jpg)
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
