Ավստրիայի Գրան պրի

Ավստրիայի Գրան պրի (գերմ.՝ Großer Preis von Österreich, անգլ.՝ Austrian Grand Prix), Ֆորմուլա 1 դասի ավտոմրցաշարի Աշխարհի առաջնության փուլերից մեկն է։ Ավստրիայի Գրան պրին ընդգրկվել է 1964-2003 թվականների Աշխարհի առաջնության օրացույցում։ 2014 թվականին հայտարարվել է, որ այն կրկին մտնելու է Ֆորմուլա-1 դասի ավտոմրցաշարի Աշխարհի առաջնության օրացույց^{[1][2][3][4][5]}։

Ավստրիայի Գրան պրի, 1972 թվական

Ավստրիական Գրան պրին առաջին անգամ անցկացվել է 1964 թվականին Zeltweg Airfield մրցուղու վրա, որը բացվել է օդանավակայանի թռիչքուղու հատվածում^[4][5]։

Հաջորդ տարի կրկին այդ մրցուղու վրա կազմակերպված Ավստրիայի Գրան պրին արդեն պաշտոնապես ներառվել է Ֆորմուլա-1 դասի ավտոմրցաշարի Աշխարհի առաջնությունում։ Սակայն այդ մրցավազքից հետո մրցուղին վտանգավոր է ճանաչվել, քանի որ նեղ էր, փոքր-ինչ խորդուբորդ և հարմար չէր հանդիսատեսի համար։ Արդյունքում FIA-ն մեկ Գրան պրիից հետո, մրցավազքի ավստրիական փուլը հանեց օրացույցից, մինչև որ բոլոր պահանջներին համապատասխան նոր մրցուղու կառուցումը^[4][5]։

1970 թվականից մինչև 1987 թվականը Գրան պրին անց է կացվում Red Bull ընկերությանը պատկանող Österreichring կամ ինչպես այժմ է կոչվում՝ Red Bull Ring մրցուղու վրա։ Այն գտնվում էր Ավստրիայի Շտիրիա երկրամասի Զելտվեգ քաղաքի մոտակայքում։ Թեև մրցուղին այդ պահին բավական ժամանակակից էր, սակայն 1987 թվականին FIA- ն այն ճանաչում է անվտանգության կանոններին չհամապատասխանող ուղի և Ֆորմուլա-1 Գրան պրին դադարում է կազմակվերպել այդ վայրում^[4][5]։

1990-ական թվականների կեսերին Osterreichring մրցուղին արմատական փոփոխությունների է ենթարկվում։ Այն թարմացվում է, 6 կմ ուղին կրճատվում է մինչև 4,3 կմ-ի։ Մրցուղին նաև անվանափոխվում է՝ ստանալով A1-Ring անվանումը։ Osterreichring-ի նմանությամբ A1-Ring-ը նույնպես արագընթաց ավտոճանապարհ էր, ինչի շնորհիվ Ավստրիայի Գրան պրին բավական տպավորիչ է դառնում, սակայն դա նույնպես չի փրկում, որ ավտոմրցաշարի ավստրիական փուլը սկսած 2004 թվականից կրկին լքի աշխարհի առաջնության օրացույցը^[4][5]։

2002 թվականի Ավստրիայի Գրան պրիի ժամանակ տեղի է ունենում նաև մի իրադարձություն, որը հանրության բացասական արձագանքին է արժանանում։ Ferrari-ի թիմից Ռուբենս Բարիկոլոն մրցության վերջին փուլում իր առաջատար դիրքը զիջում է երկրորդ տեղով ընթացող Միխայել Շումախերին։ Հետաքրքիր հանգամանք է այն, որ դա Շումախերի համար A1-Ring-ի արդեն երրորդ մրցավազքն էր, երբ թիմակիցը նրան առաջ էր թողնում։ Առաջին անգամ գերմանացի ավտովարողին երրորդ տեղի համար առաջ էր թողել Էդի Իրվայնը 1998 թվականի Ավստրիայի Գրան պրիի մրցության ժամանակ։ Երկրորդ անգամ նույն Բարիկոլոն էր Շումախերին երկրորդ տեղի համար առաջ թողել Ավստիրայի 2011 թվականի մրցության ժամանակ^[5]։

2004 թվականից հետո 11 տարի անց Ավստրիայի Գրան պրին կրկին վերադառնում է Ֆորմուլա 1-ի մրցաշար։ Դա հնարավոր է դառնում, քանի որ Red Bull կայսրության համասեփականատեր Դիտրիխ Մատեշիցը, ով գնել էր ավտոմրցուղու հին համալիրը, արդիականացնում է բուն ուղին և նոր տրիբունաներ է կառուցում։ Մրցուղու կառուցվածքը փոփոխության չի ենթարկվում։ Մատեշիցը A1-Ring-ը անվանափոխում է Red Bull Ring-ի։ Ավստրիայի Գրան պրիի վերադարձի մասին պաշտոնապես հայտարարվում է, երբ այն ներառվում է «թագավորական մրցավազք»-ի օրացույցում^[5]։

Ռեկորդներ

Ferrari-ի մրցավազքի սկանդալային ավարտի դրվագը, 2000թ., Ավստրիա

Բոլիդներ

• Ամենից շատ հաղթանակներ՝ Ալեն Պրոստ — 3 հաղթանակ
• Ամենից շատ մեկնարկներ՝ Դեյվիդ Կուլտհարդ — 5 մեկնարկ
• Ամենից շատ միավորներ՝ Դեյվիդ Կուլտհարդ — 39 միավոր
• Ամենից շատ բևեռներ՝ Ռենե Առնու, Նելսոն Պիկե և Նիկի Լաուդա — 3 բևեռ
• Ամենից շատ Գրան պրիներ՝ Ժակ Լաֆիտ — 12 Գրան պրի

Թիմեր

• Ամենից շատ հաղթանակ՝ McLaren — 6 հաղթանակ
• Ամենից շատ մեկնարկ՝ Ferrari — 20 մեկնարկ
• Ամենից շատ միավորներ՝ Ferrari — 142.5 միավոր
• Ամենից շատ բևեռներ՝ Ferrari — 7 բևեռ

Ավստրիայի Գրան պրիի հաղթողներ

1970-2003 թվականներին Ավստրիայի Գրան Պրիի անցկացման վայրը՝ Շպիլինգ

Տարի	#	Մրցարշավորդ	Թիմ	Մայրուղի	Հաշիվ
2017	30	Վալտերի Բոթաս[5][6]	Մերսեդես	Ռեդ Բուլ Ռինգ	Հաշիվ
2016	29	Լուիս Հիմելտոն[4][5]	Մերսեդես	Ռեդ Բուլ Ռինգ	Հաշիվ
2015	28	Նիկո Ռոսբերգ[5]	Մերսեդես	Ռեդ Բուլ Ռինգ	Հաշիվ
2014	27	Նիկո Ռոսբերգ[5]	Մերսեդես	Ռեդ Բուլ Ռինգ	Հաշիվ
2004—2013	Չի անցկացվել
2003	26	Միխայել Շումախեր[5]	Ferrari	А1-Ռինգ	Հաշիվ
2002	25	Միխայել Շումախեր[5]	Ferrari	А1-Ռինգ	Հաշիվ
2001	24	Դեյվիդ Կուլտհարդ[5]	McLaren-Մերսեդես	А1-Ռինգ	Հաշիվ
2000	23	Միկա Հակինեն[5]	McLaren-Մերսեդես	А1-Ռինգ	Հաշիվ
1999	22	Էդի Իրվայն[5]	Ferrari	А1-Ռինգ	Հաշիվ
1998	21	Միկա Հակինե[5]	McLaren-Մերսեդես	А1-Ռինգ	Հաշիվ
1997	20	Ժակ Վիլնյով[5]	Williams-Renault	А1-Ռինգ	Հաշիվ
1988—1996	Չի անցկացվել
1987	19	Նայջլ Մենսել[5]	Williams-Honda	Օսթերռայխռինգ	Հաշիվ
1986	18	Ալեն Պրոստ[5]	McLaren-TAG Porsche	Օսթերռայխռինգ	Հաշիվ
1985	17	Ալեն Պրոստ[5]	McLaren-TAG Porsche	Օսթերռայխռինգ	Հաշիվ
1984	16	Նիկի Լաուդա[5]	McLaren-TAG Porsche	Օսթերռայխռինգ	Հաշիվ
1983	15	Ալեն Պրոստ[5]	Renault	Օսթերռայխռինգ	Հաշիվ
1982	14	Էլիո դե Անժելիս[5]	Lotus-Ford	Օսթերռայխռինգ	Հաշիվ
1981	13	Ժակ Լաֆիտ[5]	Ligier-Matra	Օսթերռայխռինգ	Հաշիվ
1980	12	Ժան-Պիեր Ժաբուի[5]	Renault	Օսթերռայխռինգ	Հաշիվ
1979	11	Ալան Ջոնս[5]	Williams-Ford	Օսթերռայխռինգ	Հաշիվ
1978	10	Ռոնի Պետերսոն[5]	Lotus-Ford	Օսթերռայխռինգ	Հաշիվ
1977	9	Ալան Ջոնս[5]	Shadow-Ford	Օսթերռայխռինգ	Հաշիվ
1976	8	Ջոն Ուոտսոն[5]	Penske-Ford	Օսթերռայխռինգ	Հաշիվ
1975	7	Վիտորիո Բրամբիլա[5]	March-Ford	Օսթերռայխռինգ	Հաշիվ
1974	6	Կառլոս Ռոյտեման[5]	Brabham-Ford	Օսթերռայխռինգ	Հաշիվ
1973	5	Ռոնի Պետերսոն[5]	Lotus-Ford	Օսթերռայխռինգ	Հաշիվ
1972	4	Էմերսոն Ֆիտիպալդի[5]	Lotus-Ford	Օսթերռայխռինգ	Հաշիվ
1971	3	Իո Զիֆեռտ[5]	BRM	Օսթերռայխռինգ	Հաշիվ
1970	2	Ժակի Իսկ[5]	Ferrari	Օսթերռայխռինգ	Հաշիվ
1965—1969	Չի անցկացվել
1964	1	Լորենցո Բանդինի[5]	Ferrari	Ցելտվերգ	Հաշիվ
1963		Ջեկ Բրեբեն[5]	Brabham-Climax	Ցելտվերգ

Գրան պրիի անցկացման մայրուղիներ

Ներկայացված են միայն Ավստրիայի Գրան պրիի այն մայրուղիները, որոնք մասնակցել են Ֆորմուլա 1-ի մրցմանը^[5]

Մայրուղի	Անցկացված Գրան պրիներ	Առաջին Գրան պրի	Վերջին Գրան պրի	Կառուցվածք
Ռեդ Բուլ ռինգ	2	2014	2015
Օսթերռայխռինգ	18	1970	1987
А1-Ռինգ	7	1997	2003
Ցելտվերգ	1	1964	1964

Ծանոթագրություններ

1. Гран-при Австрии : История.(ռուս.)
2. Гран При Австрии: Любопытная статистика.(ռուս.)
3. MotoGP: 10 фактов о Red Bull Ring и Гран-При Австрии, которых вы могли не знать.(ռուս.)
4. Викторина: Что нужно знать о Гран При Австрии.(ռուս.)
5. Гран При Австрии: Трасса и статистика.
6. Боттас выигрывает, Феттель увеличивает лидерство в Кубке мира.(ռուս.)

Մեդիա ֆայլեր

Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Ավստրիայի Գրան պրի կատեգորիայում։