Առաջաձոր (Մարտակերտի շրջան)

Առաջաձոր, գյուղ Արցախի Մարտակերտի շրջանում՝ Խաչեն գետի վերին ավազանի ձախափնյա լեռնալանջին՝ 850-900 մետր բարձրության վրա։ Գտնվում է հանրապետության հյուսիսարևելյան հատվածում։ Մարտակերտ շրջկենտրոնից գտնվում է 52 կմ հեռավորության վրա, իսկ մայրաքաղաք Ստեփանակերտից 42 կմ հեռավորության վրա։

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Առաջաձոր (այլ կիրառումներ)

Գյուղ
Առաջաձոր
Երկիր	Արցախ
Շրջան	Մարտակերտի
Համայնք	Մարտակերտի շրջան, Քելբաջարի շրջան և Մարտակերտի շրջան
ԲԾՄ	984 մետր
Պաշտոնական լեզու	հայերեն
Բնակչություն	741[1] մարդ (2005)
Ազգային կազմ	Հայեր
Կրոնական կազմ	Հայ Առաքելական եկեղեցի
Տեղաբնականուն	առաջաձորցի
Ժամային գոտի	UTC+4
Առաջաձոր (Մարտակերտի շրջան) (Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետություն)

Աշխարհագրություն

Համայնքը լեռնային է, ունի 3560,96 հա տարածք, որից 1386,131 հա գյուղատնտեսական նշանակության, 2004,16 հա անտառային հողեր։ Առաջաձոր համայնքի սահմանային գոտով հոսում է Խաչեն գետի վտակը։ Համայնքի տարածքում առկա են թվով 16 աղբյուրներ` «Ճքնավերի», «Սալկավալքի», «Տնջրեն», «Ավդալանց», «Աշին», «Փոս», «Բուղանց», «Բախին», «Քոլունց», «Դովանց», «Սառնատու», «Վռակնը», «Ղարդունց», «Միրզին», «Նավեն» և «Ճիրին ծոր»։

Առաջաձորը Արցախի ազատամարտում

1989 թվականին Առաջաձորում ստեղծվել է ինքնապաշտպանական ջոկատ (հրամանատար՝ Մ. Ալախվերդյան), որի ազատամարտիկները հետագայում ներառվել են ՊԲ ստորաբաժանումներում և մասնակցել Մարտակերտի, Աղդամի, Ասկերանի և այլ շրջանների ինքնապաշտպանական և ազատագրական մարտերին։ Առաջաձորից զոհվել է 29 ազատամարտիկ^[2]։

Բնակչություն

Առաջաձոր համայնքի բնակչության թվաքանակը կազմում է 787 մարդ, կա 272 տնտեսություն։

Բնակավայրի ազգաբնակչության փոփոխությունը^[3].

Տարի	2008	2009	2010
Բնակիչ	722	688	679

Տնտեսություն

Բնակչությունը հիմնականում զբաղվում է գյուղատնտեսությամբ` անասնապահությամբ և հողագործությամբ։

Պատմամշակութային հուշարձաններ

Գյուղում պահպանվել է Սուրբ Աստվածածին եկեղեցին (1668 թ.), շրջակայքում՝ երկու ժայռափոր եկեղեցիներ, երկու քարակոփ խաչարձաններ (XIII դար), Անապատ և Կարմիր գյուղատեղները, դամբարաններ (մ.թ.ա. II-I հազ.), Հարվա եկեղեցի (1249 թ.), Ամրոց «Ծիրանաքար» (XII-XIII դդ.)։ Հաշվառված է 55 հուշարձան։

Հասարարակական կառույցներ

2015 թվականին համայնքում գործում են գյուղապետարան, բուժկետ, գործում է միջակարգ դպրոց, որտեղ սովորում են 126 աշակերտներ, համայնքն ունի 1 պետական մանկապարտեզ` հաճախում է 30 երեխա^[4]։