2012–2013 թվականների Կիպրոսի ֆինանսական ճգնաժամ
From Wikipedia, the free encyclopedia
2012–2013 թվականների Կիպրոսի ֆինանսական ճգնաժամը տնտեսական ճգնաժամ էր Կիպրոսի Հանրապետությունում, որը ներառում էր կիպրական բանկերի ազդեցությունը տեղական անշարժ գույքի գերբեռնված ընկերությունների նկատմամբ, Հունաստանի պետական պարտքի ճգնաժամը, Կիպրոսի կառավարության պարտատոմսերի վարկային վարկանիշի իջեցումը անպիտան կարգավիճակի միջազգային վարկային վարկանիշային գործակալությունների կողմից, միջազգային շուկաներից իր պետական ծախսերը վերադարձնելու հետևանքային անկարողությունը և Կիպրոսի խնդրահարույց ֆինանսական հատվածը վերակառուցելու կառավարության դժկամությունը[1][2][3]:
2013 թվականի մարտի 25-ին Եվրախմբի, Եվրոպական հանձնաժողովի (ԵՀ), Եվրոպական կենտրոնական բանկի (ԵԿԲ) և Արժույթի միջազգային հիմնադրամի (ԱՄՀ) կողմից հայտարարվել է 10 միլիարդ եվրոյի միջազգային օգնության մասին՝ ի պատասխան Կիպրոսի համաձայնության՝ փակելու երկրի երկրորդ խոշորագույն բանկը՝ Կիպրոսի ժողովրդական բանկը (նաև հայտնի է որպես Laiki Bank), որը սահմանում էր միանվագ բանկային ավանդների գանձում այնտեղ գտնվող բոլոր չապահովագրված ավանդների վրա և բռնագրավում է Կիպրոսի բանկի (կղզու ամենամեծ առևտրային բանկը) չապահովագրված ավանդների մոտ 48%-ը։ Դրա փոքրամասնությունը պատկանում էր այլ երկրների քաղաքացիներին (որոնցից շատերը Ռուսաստանից), ովքեր նախընտրում էին Կիպրոսի բանկերը բանկային հաշվի ավանդների ավելի բարձր տոկոսադրույքի, համեմատաբար ցածր կորպորատիվ հարկի և մնացած եվրոպական բանկային հատվածի համեմատ ավելի հեշտ հասանելիության պատճառով։ Սա հանգեցրել է բազմաթիվ ենթադրությունների ամերիկյան և եվրոպական լրատվամիջոցների կողմից, որոնք Կիպրոսը ներկայացնում էին որպես «հարկային դրախտ» և ենթադրում էին, որ ապագա «փրկության վարկերը» նախատեսված են ռուս ավանդատուների հաշիվները փրկելու համար[4][5]։ 100,000 եվրո կամ պակաս արժողությամբ ոչ մի ապահովագրված ավանդ չի տուժել, թեև արգելանք է դրվել 100,000 եվրոյից ավելի բոլոր բանկային ավանդների 47,5%-ի վրա[6][7]։
Այս ճգնաժամի ընթացքում «Ռոսիա» բանկի կանխիկ դրամի գրեթե մեկ երրորդը (1 միլիարդ դոլար) սառեցվել է Կիպրոսի հաշիվներում[8]։