Ֆոլիկուլխթանիչ հորմոն
From Wikipedia, the free encyclopedia
From Wikipedia, the free encyclopedia
Ֆոլիկուլխթանիչ հորմոն կամ ՖԽՀ, ֆոլլիտրոպին, մակուղեղի առաջային բլթի կողմից արտադրվող գոնադոտրոպ հորմոն։ Այն մոտ 30 կԴա մոլեկուլային զանգվածով գլիկոպրոտեին է, որը բաղկացած է α- և β-ենթամիավորներից[1]։
Այն արտադրվում է երկրորդ տիպի բազոֆիլ բջիջների կողմից՝ լյուտեինացնող հորմոնի (ԼՀ) հետ միասին։
ՖԽՀ-ի ձևավորումն ու արտազատումը խթանում է հիպոթալամուսային դեկապեպտիդ գոնադոլիբերին հորմոնը, որի սինթեզը տեղի է ունենում սպորադիկ, ինչը հիմնականում որոշում է ՖԽՀ-ի սինթեզի իմպուլսիվ բնույթը։
T 1/2 ՖԽՀ-ն մոտավորապես 200 րոպե է։
Այն կապվում է ձվարանների և ամորձիների իր թիրախային բջիջների թաղանթային ընկալիչների հետ, ինչի արդյունքում ակտիվանում է ադենիլատ ցիկլազային համակարգը։ Ստացված cAMP-ն ակտիվացնում է պրոտեին կինազը, որը ֆոսֆորիլացնում է սպիտակուցները, որոնք միջնորդում են ՖԽՀ-ի ազդեցությունը։ ՖԽՀ-ն արագացնում է ձվարաններում ֆոլիկուլների զարգացումը և էստրոգենների ձևավորումը, և ազդելով Սերտոլի բջիջների վրա՝ սկսում է սպերմատոգենեզը[1]։
Տղամարդկանց մոտ այն ուղեկցվում է սեռական գեղձերի թերզարգացմամբ, սպերմատոգենեզի արգելակմամբ, աճի և ընդհանուր զարգացման խանգարումներով, երկրորդային սեռական հատկանիշների անբավարար արտահայտությամբ։
Կանանց մոտ արգելակվում է ֆոլիկուլների աճն ու հասունացումը, կաթնագեղձերի զարգացումը։ Չեն ցուցաբերում սեռական ջերմության նշաններ (ինֆանտիլիզմ) և մնում են ստերիլ[1]։
ՖԽՀ-ի մակարդակի որոշումը վերարտադրողական համակարգի ախտաբանությունների հայտնաբերման կարևոր ուղենիշներից է։ Հետևաբար, բժիշկը կարող է նշանակել արյան մեջ հորմոնի խտության ուսումնասիրություն, երբ առկա Է․
Արյան մեջ ՖԽՀ-ի կոնցենտրացիան կախված է դաշտանային ցիկլի օրվանից, կնոջ տարիքից և նրա վերարտադրողական առողջության վիճակից։ Առավելագույն արժեքները նկատվում են օվուլյացիայի ժամանակաշրջանում։ Ինչպես լյուտեինացնող հորմոնը և պրոլակտինը, այնպես էլ ՖԽՀ-ն հորմոն է, որն արտադրվում է հիպոֆիզի կողմից։ Սկզբում ՖԽՀ-ն աստիճանաբար ավելանում է՝ նպաստելով ֆոլիկուլների աճին։ Այնուհետև տեղի է ունենում ԼՀ-ի և ՖԽՀ-ի կտրուկ աճ, որի պատճառով ֆոլիկուլյար թաղանթը պատռվում է։ Ցիկլի լյուտեինացման փուլում ՖԽՀ մակարդակը աստիճանաբար նվազում է։ ՖԽՀ-ի նորմը կանանց մոտ ըստ տարիքի ներկայացված է աղյուսակում.
| Տարիք | նորմա (mIU/մլ) |
| Նախքան սեռական հասունացում | 1,5-4,0 |
| Վերարտադրողական շրջան | 1.7-25.0 |
| Կլիմաքսի շրջան | 18.0-150.0 |
ՖԽՀ-ի արագությունը կարող է տարբեր լինել՝ կախված ցիկլի օրվանից, այն գնահատվում է լյուտեինացնող հորմոնի հետ համատեղ։ Սովորաբար, նրանց միջև հարաբերակցությունը պետք է լինի 1,3-2,5-ը։ Եթե ցուցանիշը նվազում է, ապա խնդիրը հենց ձվաբջիջների հասունացման գործընթացում է։ Ցուցանիշի աճը վկայում է ձվարանների պոլիկիստոզ համախտանիշի առկայության մասին։
ՖԽՀ վերլուծությունը թույլ է տալիս ժամանակին հայտնաբերել օրգանիզմում ախտաբանական գործընթացները։ Թեստը ներառում է արյան նմուշառում երակից։ Բուժման սենյակ այցելությունը տեղի է ունենում օրվա առաջին կեսին, դատարկ ստամոքսին։ Նախքան արդյունքը մեկնաբանելը, պետք է ուսումնասիրել, թե ինչու է փոխվում ՖԽՀ-ը։ Ռուսաստանում վերլուծության գինը տատանվում է 350-ից 500 ռուբլի։ Միաժամանակ խորհուրդ է տրվում որոշել արյան մեջ ԼՀ-ի մակարդակը։ Արյան քննությունը ՖԽՀ համար կատարվում է ըստ ցուցումների։ Դրանք ներառում են.
Արժեքները տրվում են IU/ml-ով։
Կանայք․ I փուլ 2.8-11.3; II փուլ 1.2-9; օվուլյացիոն պիկ 5.8-21; հետդաշտանադադար 21.7-153; աղջիկներ 1.6-9 տարեկան՝ 0.11-1.6։
Տղամարդիկ․ 0,7-11,1[1]։։
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
