Քամիլա Քոլեթ

Քամիլա Յակոբին Քոլեթ (նորվ.՝ Camilla Jacobine Collett), ծնված Վերգելան (նորվ.՝ Wergeland, հունվարի 23, 1813(1813-01-23)^{[1][2][3][…]}, Քրիստիանսանդ, Lister og Mandals amt, Նորվեգիա^[4] - մարտի 6, 1895(1895-03-06)^{[5][2][3][…]}, Քրիստիանիա, Նորվեգիա), նորվեգացի գրող, բանաստեղծուհի։ Համարվում է Նորվեգիայի առաջին ֆեմինիստը։

Քամիլա Քոլեթ
Ծննդյան անուն	բուկմոլ՝ Camilla Wergeland
Ծնվել է	հունվարի 23, 1813(1813-01-23)[1][2][3][…]
Ծննդավայր	Քրիստիանսանդ, Lister og Mandals amt, Նորվեգիա[4]
Վախճանվել է	մարտի 6, 1895(1895-03-06)[5][2][3][…] (82 տարեկան)
Վախճանի վայր	Քրիստիանիա, Նորվեգիա
Գերեզման	Քրիստոս Փրկչի տաճարի գերեզմանատուն[6]
Մասնագիտություն	ակնարկագիր և կանանց իրավունքների պաշտպան
Լեզու	նորվեգերեն
Քաղաքացիություն	Նորվեգիա
Անդամակցություն	Նորվեգիայի կանանց իրավունքների ասոցիացիա
Ամուսին	Peter Jonas Collett?[1]
Զավակներ	Robert Collett? և Alf Collett?
Կայք	dokpro.uio.no/litteratur/collett/
Camilla Collett Վիքիպահեստում

Հրապարակախոս Հենրիկ Առնոլդ Վերգելանի քույրն է։

Կենսագրություն

Քամիլա Քոլեթը ծնվել է 1814 թվականի հունվարի 23-ին Քրիստիանսանդում։ Նրա հայրը Նիկոլայ Վերգելանն էր՝ ականավոր աստվածաբան, քաղաքական գործիչև կոմպոզիտոր։ Երբ Քամիլան ընդամենը չորս տարեկան էր, ընտանիքը տեղափոխվում է Էյդսվոլ։ Աղջիկը մանկուց կրթված է եղել, վաղ տարիքից պահել է օրագիր, զբաղվել է ընթերցանությամբ ու երաժշտությամբ։

Երբ Քամիլա Քոլեթը տասնվեց տարեկան էր, այցելում է Քրստիանիա՝ ներկայիս Օսլո մայրաքաղաք։ Այստեղ նրա և բանաստեղծ Յուհան Սեբաստիան Վելհավնի միջև սիրավեպ է սկսվում։ Ի դեպ, վերջինս Առնոլդ Վերգելանի՝ Քամիլայի եղբոր թշնամին էր։ Սակայն Քամիլայի և Յույանի հարաբերությունները այնքան էլ խորը չէին, ուստի շուտով ստիպված բաժանվում են։

1841 թվականի Քամիլա Վերգելանը ամուսնանում է Փեթեր Քոլեթի հետ։ Վերջինս հայտնի քաղաքական գործիչ էր և գրաքննադատ։

Կարիերա

Քամիլա Քոլեթը հիմնականում ստեղծագործել է արձակ ոճում։ Նրա առաջին հաջողված ստեղծագործությունը համարվում է «Ամթմանդենի դուստրերը» (նորվ.՝ Amtmandens Døttre) վեպը։ Սա լույս տեսավ երկու մասով՝ 1854 և 1855 թվականներին։ Գրքում վեր են հանված այն դժվարությունները, որոնց հետ առնչվում է այդ ժամանակներում ապրող կինը՝ նահապետական հասարակությունում։ Քոլեթը թղթին է հանձնել նաև մի շարք պատմվածքներ, հոդվածներ և հուշագրություններ։

Համատեղ տասը տարի ապրելուց հետո, Քոլեթի ամուսինը կնքում է իր մահկանացուն։ Ընտանիքում այդ ժամանակ մեծանում էին չորս երեխաներ։ Քանի որ որդիներին չէր կարողանում պահել, Քամիլա Քոլեթը վաճառում է իր տունը։ Շուտով վրա հասած ծանր ֆինանսական դրության պատճառով բանաստեղծուհին ստիպված երեք որիդիներին տալիս է դաստիարակության հարազատների մոտ։

Քամիլա Քոլեթն իր մահկանացուն կնքում է 1895 թվականի մարտի 6-ին՝ ութսունմեկ տարեկան հասակում՝ Քրիստիանիայում։

Ընտիր ստեղծագործություններ

• Amtmandens Døttre (վեպ) 1854-55
• Fortællinger (փոքր արձակ) 1861
• I de lange Nætter (հուշագրություններ) 1863
• Sidste Blade I—III (հոդվածներ) 1868-73
• Fra de Stummes Leir (հոդվածներ) 1877
• Mod Strømmen I—II (հոդվածներ) 1879-85
• Skrifter I—X (երկերի ժողովածու) 1892-93
• Dagbøker og breve 1926-34

Ծանոթագրություններ

1. Norsk biografisk leksikon(նորվ.) — Kunnskapsforlaget. — ISSN 2464-1502
2. Houe P. Encyclopædia Britannica
3. Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
4. Deutsche Nationalbibliothek Record #122197631 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
5. Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
6. Begravde i Oslo — Gravferdsetaten i Oslo kommune.

Գրականություն

• Benterud, Aagot: Camilla Collett : en skjebne og et livsverk, Oslo: Dreyer, 1947
• Bergsøe, Clara: Camilla Collett : et Livsbillede, København: Gyldendal, 1902
• Gran, Gerhard: «Camilla Collett», i Norsk aandsliv i hundrede aar III. Kristiania: Aschehoug, 1913.
• Hareide, Jorunn: «To pionerkvinner i dansk-norsk litteratur». I boka: Bokhistorie. Tore Rem (red.). Gyldendal, 2003. Om Camilla Collett og Magdalene Thoresen
• I de lange nætter ; med et etterord av Jorunn Hareide. Gyldendal, 1994
• Heber, Lilly: Camilla Collett, Kristiania: Gyldendal, 1913
• Nielsen, Ragna: Camilla Collett, Stockholm, 1913
• Paulsen, John: Mine Erindringer. København: Gyldendal, 1900. (s. 88-134)
• Siri Senje Biografien om Camilla Collett : stemmen fra "de stummes leir" 2013 ISBN 978-82-05-45205-3
• Steen, Ellisiv: Diktning og virkelighet : en studie i Camilla Colletts forfatterskap, 1947
• Steen, Ellisiv: Den lange strid : Camilla Collett og hennes senere forfatterskap, 1954
• Steen, Ellisiv: Camilla Collett, et minneskrift til 150-års jubileet for hennes fødsel 23. januar 1963, 1963
• Steen, Ellisiv (red): Camilla Collett om seg selv, 1985
• Etterord i Amtmandens døttre i ulike utgaver: 1969 ved Ellisiv Steen; 1992 ved Torill Steinfeld; 2006 ved Birgitte Huitfeldt Midttun
• Steinfeld, Torill: Den unge Camilla Collett. Et kvinnehjertes historie. Gyldendal, 1996
• Thesen, Rolv: «Camilla Collett» I: Diktaren og bygda, 1965. (b. 3 s.55-65)
• Ørjasæter, Kristin: «Kjærlighet og kvinnesyn i Camilla Colletts forfatterskap». I: P2-akademiet, W, 2002
• Ørjasæter, Kristin: Camilla. Norges første feminist. Cappelen, 2003
• Littforsk 107 bøker, artikler og avhandlinger om Collett.

Արտաքին հղումներ

Վիքիքաղվածքն ունի քաղվածքների հավաքածու, որոնք վերաբերում են

Քամիլա Քոլեթ հոդվածին

• Краткая биография Արխիվացված 2006-05-18 Wayback Machine (նորվ.)
• Biografi Høgskulen i Volda Արխիվացված 2006-05-18 Wayback Machine
• Litteratur dokpro. UiO
• Omtale på nettstedet Wergeland 2008 Արխիվացված 2011-07-11 Wayback Machine
• Collett-bibliografi : litteratur av og om Camilla Collett (Utarbeidet av Nasjonalbiblioteket)
• Digitalt tilgjengelig håndskrifter av Collett hos Gunnerusbiblioteket.
• Digitalt fortalt: «Camilla Collett» (digital fortelling av Hilde Hagerup) (besøkt 8. mars 2012)

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Քամիլա Քոլեթ» հոդվածին։