Տամոքսիֆեն
քիմիական միացություն / From Wikipedia, the free encyclopedia
Տամոքսիֆեն (վաճառքային՝ Նոլվադեքս), էստրոգենային ընկալիչների (ԷԸ) ընտրողական (սելեկտիվ) կարգավորիչ է, որն օգտագործվում է կանանց մոտ կրծքագեղձի քաղցկեղը կանխելու և կանանց և տղամարդկանց կրծքագեղձի քաղցկեղը բուժելու համար[2]։ Տրիֆենիլէթիլենային միացությունների խմբի անդամ է[3]։ Կարող է արդյունավետ լինել նաև քաղցկեղի այլ տեսակների բուժման համար։ Տամոքսիֆենը կրծքագեղձի քաղցկեղի դեպքում սովորաբար ընդունվում է ամեն օր հինգ տարի շարունակ ներքին ընդունման (պերօրալ) ճանապարհով[4]։ Օգտագործվել է ՄակՔյուն-Օլբրայթ համախտանիշի բուժման համար։ Լուրջ կողմնակի ազդեցությունները ներառում են արգանդի քաղցկեղի, ինսուլտի, տեսողության հետ կապված խնդիրների և թոքային էմբոլիայի ռիսկի փոքր-ինչ բարձրացումը։ Ընդհանուր կողմնակի ազդեցությունները ներառում են անկանոն դաշտանային ցիկլը, քաշի կորուստը և ջերմահորդանքները։ Այն կարող է վնասել երեխային հղիության կամ կրծքով կերակրման ժամանակ ընդունելու դեպքում[4]։ Տամոքսիֆենն ի սկզբանե ստեղծվել է 1962 թվականին քիմիկոս Դորա Ռիչարդսոնի կողմից[5][6]։ Այն Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության հիմնական դեղերի ցանկում է[7]։ 2020 թվականին այն ԱՄՆ-ում 317-րդ ամենատարածված դեղամիջոցն էր՝ ավելի քան 900 հազար դուրսգրումով[8][9]:
Տամոքսիֆեն | |
---|---|
Տեսակ | քիմիական երևույթի տեսակ |
Կիրառում | կրծքագեղձի քաղցկեղ |
Գործածության եղանակ | ներքին ընդունում |
Ազդեցության մեխանիզմ | էստրոգենային ընկալիչների ընտրողական կարգավորում |
Զանգված | 6,2E−25 կիլոգրամ[1] |
Քիմիական բանաձև | C₂₆H₂₉NO[1] |