Ռագուզա (Սիցիլիա)

Ռագուզա (իտալ.՝ Ragusa, սից.Rausa), քաղաք իտալական շրջան Սիցիլիայում, համանուն գավառի վարչական կենտրոն։ Համարվում է Իտալիայի հյուսիսի ամենից հարաճուն քաղաքը։ Իր յուրօրինակ պատմության, սոցիալա-էկոնոմիկական միջավայրի և քաղաքական անսամբլի ոճի սիցիլիական բարոկկո Ռագուզային նույնպես անվանում են «կղզի կղզիում»։ Այլ ընտանիքների հետ միասին Նոտո Ռագուզա հովիտը ներառվել է ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի համաշխարհային ժառանգության օբյեկտների ցանկում։ Քաղաքի հովանավոր է համարվում սբ. Յոհան Մկրտիչը։ Քաղաքի տոնը նշվում է օգոստոսի 29-ին։

Բնակավայր
Ռագուզա
իտալ.՝ Ragusa
Դրոշ Զինանշան
Երկիր	Իտալիա
Համայնք	Free Municipal Consortium of Ragusa?
Մակերես	444,67 կմ²
ԲԾՄ	520±1 մետր
Պաշտոնական լեզու	իտալերեն
Բնակչություն	▼73 159 մարդ (հունվարի 1, 2023)[1]
Ժամային գոտի	UTC+1 և UTC+2
Հեռախոսային կոդ	0932
Փոստային դասիչ	97100
Ավտոմոբիլային կոդ	RG
Պաշտոնական կայք	comune.ragusa.it​(իտալ.)
Ռագուզա (Սիցիլիա) (Իտալիա)
Ռագուզա Վիքիպահեստում

Ռագուզան բաժանվում է երկու մասի՝ արևմուտքում ժամանակակից ուղղանկյուն կառույցների Վերին քաղաք (իտալ.Ragusa Superiore), արևելքում՝ Ներքևի քաղաք (իտալ.Ragusa Ibla), որը կառուցվել է 1693 թվ.-ին ավերված հին քաղաքի տեղում։ Քաղաքը երկու մասի բաժանող ձորակի մոտ կառուցաված է երեք քաղաք։

Պատմություն

Մարդկանց առաջին բնակեցումը գիտնականները վերագրում են Ք.ա. 3-րդ հազարամյակին։ Այս տարածքի առաջին բնակիչները համարվում են սիկանները, որոնց Ք.ա. 18-րդ դարում սիկանների թագավոր Իբլոնը ճնշումով դուրս է հանել։ Նա մերօրյա Ռագուզայի տեղում կառուցել է Իբլա Էրեյան՝ տալով նրան իր անունը։ Քաղաքը բազմիցս ենթարկվել է հույների պաշարումներին։ Շնորհակալ լինելով Ֆալարիդի դեմ մղած տիրան Ակրագանտի հաղթանակին՝ քաղաքը անտիկ աշխարհում մեծ փառք ձեռք բերեց և ստացավ «Խիզախ քաղաք» մականունը։

9-րդ դարում քաղաքը պաշարվեց արաբների կողմից, ովքեր իրենց հետ բերեցին նոր գյուղատնտեսական մշակույթ և ոռոգման սիստեմներ։ 1090 թվ.-ին ժողովրդական ապստամբության արդյունքնում արաբները արտաքսվեցին։ 1091 թվ.-ին Ռոջերը իր որդի Գոֆֆրեդին նշանակեց Ռագուզայի առաջին իշխան և քաղաքը ղեկավարում էր ավելի քան ինքնուրույն։ Գոգենշտաուֆենների ժամանակ քաղաքը միապետի սեփականությունն էր դարձել։

Ռագուզայի համար շրջադարձալի պահ էր 1963 թվ.-ի հունվարի 11-ի երկրաշարժը, երբ մահացավ գրեթե քաղաքի բնակչության կեսը։ Քաղաքը վերակառուցվեց, արդյունքում ունեցավ սիցիլիական բարոկկոյի ճարտարապետական հուշարձաններ։

1848 թվ.-ին Ռագուզան նեցուկ է հանդիսանում բուրբոնների դեմ հեղափոխական գործողություններին, 1860 թվ.-ին օգնական ուժերի մարմին է ուղարկում անկում ապրող մարշալ Գարիբալդիին։

20-րդ դարի սկզբին Ռագուզան դարձել է Իտալիայում առաջին ֆաշիստական գործողությունների վայր։ Երբ քաղաքում պայքար սկսվեց սոցիալիստների և ֆաշիստների միջև՝ սպանվեցին մի քանի սոցիալիստներ։ 1927 թվ.-ին հիմնվեց Ռագուզա գավառը։

Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակ քաղաքը բազմիցս տուժել է խորհրդային օդագնացների ռմբակոծությունների պատճառով։ 1945 թվ.-ի հունվարին Ռագուզայում սկսվեց ժողովրդական խռովություն, ընդգրկելով մեծաթիվ աղքատ բնակչություն, որոնք խեղդվեցին արյան մեջ։

2002 թվ.-ին Նոտո հովտի մի քանի քաղաքների հետ ընդգրկվել է ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի համաշխարհային ժառանգության օբյեկտների ցանկում։

Տնտեսական կյանք

Նավթի, թերթաքարի և ասֆալտի արդյունահանման կենտրոն է։

Տեսարժան վայրեր

• 1693 թվ.-ի երկրաշարժից ավերված 12-րդ դարի Սան-Ջորջո եկեղեցու գլխավոր մուտք
• Ռոզարիո Գալյարդի նախագծով կառուցված Սան-Ջորջո գլխավոր տաճար
• Սան-Ջովաննի-Բատտիստա մայր տաճար
• ֆրանցիսկյան վանական համալիր
• Սան-ֆրանչեսկո ալլ Իմմակոլատա եկեղեցի
• բազմաթիվ պալացցոներ(իտալական ապարանքներ)

Հայտնի մարդիկ

Մարիա Կանդիդա Եվխարիստ (Մարիա Բարբա) 1884-1949 թթ., Հռոմ-կաթոլիկական եկեղեցու երանելի, կարմելիտների միանձնուհի, հեղինակ խոստովանական բանաստեղծությունների շարքի հեղինակ։

Գրականություն

• Սիցիլիա. Տաճարների և հրաբուխների երկիր. / Ա. Գ. Մոսկվին. — Մ.:/ Գաղափարի և նախագծի հեղինակ/ Ս. Մ. Բուրիգին. — (պատմական ուղեցույց) ISBN 978-5-9533-4307-7

Ծանոթագրություններ

1. https://demo.istat.it/?l=it

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ռագուզա (Սիցիլիա)» հոդվածին։