Ջեֆրի Ռայթ

Ջեֆրի Չարլզ Ռայթ (անգլ.՝ Jeffrey Charles Wright, դեկտեմբերի 7, 1965(1965-12-07)^[1], Վաշինգտոն, ԱՄՆ), ամերիկացի դերասան, «Թոնի», «Էմմի» և «Ոսկե գլոբուս» մրցանակների դափնեկիր։

Ջեֆրի Ռայթ անգլ.՝ Jeffrey Wright
Ծնվել է	դեկտեմբերի 7, 1965(1965-12-07)[1] (58 տարեկան)
Ծննդավայր	Վաշինգտոն, ԱՄՆ
Կրթություն	Ամհերստի քոլեջ, Նյու Յորքի համալսարան և Սեյնթ Ալբանս դպրոց
Քաղաքացիություն	ԱՄՆ
Ազգություն	աֆրոամերիկացի
Մասնագիտություն	թատրոնի դերասան, կինոդերասան, հեռուստատեսային դերասան, կինոպրոդյուսեր և դերասան
Ամուսին(ներ)	Կարմեն Էջոգո
Երեխա(ներ)	Elijah Wright?
Պարգևներ և մրցանակներ	«Թոնի» մրցանակ պիեսում երկրորդ պլանի լավագույն տղամարդու դերի համար «Դրամա Դեսկ» մրցանակ պիեսում երկրորդ պլանի տղամարդու լավագույն դերակատարման համար Black Reel մրցանակ երկրորդ պլանի տղամարդու լավագույն դերակատարման համար Black Reel մրցանակ լավագույն դերասանական կազմի համար Փենսիլվանիայի համալսարանի պատվավոր դոկտոր և «Էմմի» մրցանակ մինի սերիալում կամ ֆիլմում երկրորդ պլանի տղամարդու լավագույն դերակատարման համար

Վաղ տարիներ

Ռայթը ծնվել է Կոլումբիայի շրջանի Վաշինգտոն քաղաքում։ Նրա մայրն աշխատել է որպես մաքսային փաստաբան, իսկ հայրը մահացել է, երբ Ռայթը մեկ տարեկան էր^[2]։ Նա ավարտել է Սենտ Օլբանսի մասնավոր դպրոցը, որից հետո ընդունվել է Ամհերսթի քոլեջ, որտեղ 1987 թվականին ստացել է քաղաքագիտության բակալավրի աստիճան^[2]։ Ռայթը ծրագրել էր կրթությունը շարունակել իրավունքի դպրոցում, սակայն արդյունքում ընտրել է դերասանությունը։ Նյու Յորքի համալսարանի Թիշի արվեստի դպրոցում ուսման համար ստացել է կրթաթոշակ, բայց երկու ամիս անց հեռացել է այդտեղից, քանի որ հասկացել է, որ ուսուցչի կարիք չունի^[2]։

Կարիերա

Ռայթը կարիերան սկսել է Նյու Յորքի և Վաշինգտոնի oֆֆբրոդվեյական թատրոնների բեմերում հայտնվելով և 1990 թվականին կատարել է իր առաջին մեծ դերը՝ Հարիսոն Ֆորդի հետ խաղալով «Անմեղության կանխավարկած» ֆիլմում։ 1991 թվականին միացել է Դերասանական կամպանիային, որից հետո հայտնվել է «Միջամառային գիշերվա երազ» և Ատոլ Ֆուգարդի «Արյունակցական կապեր» բեմադրություններում։ 1993 և 1994 թվականներին Ռայթը Թոնի Կուշների «Հրեշտակներն Ամերիկայում» պիեսում կատարել է դրեգ-կվին Բելիզի դերը, որի համար ստացել է «Թոնի» մրցանակ (պիեսում երկրորդ պլանի լավագույն տղամարդկային դերի համար)։

Նրա հաջորդ նախագծերը այնքան առաջնային էին, որքան «Բասկիա» (1996) (խաղացել է նկարիչ Ժան Միշել Բասկիայի դերը), «Հռչակավորություն» (1998), «Հետապնդում սատանայի հետ» (1999) և «Շաֆթ» (2000) ֆիլմերում խաղացած երկրորդ պլանի դերերը։ 2003 թվականին Ռայթը վերադարձել է HBO-ի «Հրեշտակներն Ամերիկայում» մինի սերիալի Բելիզի դերին, որի համար արժանացել է «Ոսկե գլոբուս» և «Էմմի» մրցանակների։ 2004 թվականին նկարահանվել է Ջոնաթան Դեմիի «Մունջուրական թեկնածու» ֆիլմում։

2019 թվականի հոկտեմբերի 31-ին հայտնի է դարձել, որ Ջեֆրի Ռայթը Բեթմենի մասին նոր կինոկոմիքսում, որի նկարահանումներով զբաղվում է Մեթ Ռիվզը, խաղալու է կոմիսար Ջեյմս Գորդոնի դերը^[3][4]։

Անձնական կյանք

2001 թվականի հոկտեմբերի 18-ին Ռայթն ամուսնացել է դերասանուհի Կարմեն Էջոգոյի հետ։ Նրանք ունեն երկու երեխա՝ որդի (Էլայջա) և դուստր (Ջունո)^[5][6]։ 2014 թվականին հետևել է ապահարզանը^[7]։

2004 թվականի մայիսի 23-ին Ռայթն իր ալմա մատերից՝ Ամհերսթի քոլեջից, ստացել է պատվավոր աստիճան^[8]։

Հասարակական գործունեություն

1980-ական թվականներին Ռայթը Հարավաֆրիկյան Հանրապետությունում զբաղվել է ապարտհեյդի ակտիվ գործունեությամբ^[2][9]։

Երկար ժամանակ եղել է ռեսուրսների հետ կապված կոնֆլիկտների դադարեցման ակտիվիստ և 2011 թվականին հիմնադրել է Taia Lion Resources ընկերությունը, որը մասնագիտացված է Սիերա Լեոնեի օգտակար հանածոների արդյունահանման ոլորտում^[10]։

Ընտրված Ֆիլմագրություն

Տարի		Անվանում	Բնօրինակ անվանում	Դեր
1990	ֆ	Անմեղության կանխավարկած	Presumed Innocent	մեղադրող
1991	հֆ	Բաժանում, բայց հավասար	Separate But Equal	Ուիլյամ Քոուլման
1993	ս	Երիտասարդ Ինդիանա Ջոնսի քրոնիկները	The Young Indiana Jones Chronicles	Սիդնեյ Բեշե (2 էպիզոդ)
1996	ֆ	Հավատարմություն	Faithful	պատանի
1996	ֆ	Բասկիա	Basquiat	Ժան Միշել Բասկիա
1997	ֆ	Ինտենսիվ թերապիա	Critical Care	Բեդ Թու
1997	ս	Մահացու բաժին	Homicide: Life on the Street	Հել Ուիլսոն (3 էպիզոդ)
1998	ֆ	Հռչակավորություն	Celebrity	Գրեգ՝ թատերական ռեժիսոր
1999	ֆ	Հետապնդում սատանայի հետ	Ride with the Devil	Դենիել Հոլթ
2000	ֆ	Ցեմենտ	Cement	Նինի
	ֆ	Համլետ	Hamlet	գերեզմանափոր
	ֆ	Հանցագործություն և պատիժ ամերիկյան ձևով	Crime and Punishment in Suburbia	Քրիս
	ֆ	Շաֆթ	Shaft	Փիլզ Էռնանդես
2001	ֆ	Ալի	Ali	Գովարդ Բինգեմ
2002	ֆ	Դետոքսիկացիա	D-Tox	Յավորսկի
2003	ս	Հրեշտակներն Ամերիկայում	Angels in America	Բելիզ
2004	ֆ	Մունջուրական թեկնածու	The Manchurian Candidate	Էլ Մելվին
2005	ֆ	Կոտրված ծաղիկներ	Broken Flowers	Ունիսթոն
2005	ֆ	Սիրիանա	Syriana	Բենեթ Հոլիդեյ
2006	ֆ	Լեդին ջրում	Lady in the Water	պարոն Դյուրի
2006	ֆ	Կազինո Ռոյալ	Casino Royale	Ֆելիքս Լեյթեր
2007	ֆ	Ներխուժում	The Invasion	բժիշկ Սթիվեն Գալեանո
2008	ֆ	Գթասրտության քվանտ	Quantum of Solace	Ֆելիքս Լեյթեր
2008	ֆ	Կադիլակ ռեքորդս	Cadillac Records	Մադի Ուոթերս
2011	ֆ	Սկզբնական կոդ	Source Code	բժիշկ Ռաթլեջ
2011	ֆ	Չափազանց ուժգին և անհավատալիորեն մոտ	Extremely Loud and Incredibly Close	Ջեյմս
2013	ֆ	Քաղցած խաղեր։ Եվ բռնկվում է կրակը	The Hunger Games: Catching Fire	Բիթի
2013	ֆ	Ողջ կմնան միայն սիրեկանները	Only Lovers Left Alive	բժիշկ Ուոթսոն
2013-2014	ս	Գաղտնի կայսրություն	Boardwalk Empire	բժիշկ Վալենտին Նարցիս
2014	ֆ	Քաղցած խաղեր։ Ճայ-Ծաղրասարյակ - Մաս 1	The Hunger Games: Mockingjay - Part 1	Բիթի
2015	ֆ	Քաղցած խաղեր։ Ճայ-Ծաղրասարյակ - Մաս 2	The Hunger Games: Mockingjay - Part 2	Բիթի
2016	հֆ	Ունկնդրում	Confirmation	Չարլզ Օգլտրի
2016-այժմ	ս	Վայրի արևմուտքի աշխարհը	Westworld	Բերնարդ Լոու / Արնոլդ Ուեբեր
2018	ֆ	Գիշերային խաղեր	Game Night	ՀԴԲ լրտես Ռոն Հենդերսոն (տիտրերում նշված չէ)
2019	ֆ	Կարմրակատար	The Goldfinch	Հոբի
2019	ֆ	Լվացքատուն	The Laundromat
2020	ֆ	Մահանալու ժամանակը չէ	No Time to Die	Ֆելիքս Լեյթեր
2020	ֆ	Ֆրանսիական դիսպետչերը	The French Dispatch	Ռոբաք Ռայթ
2021	ֆ	Բեթմեն	The Batman	Ջեյմս Գորդոն

Ծանոթագրություններ

1. Internet Broadway Database — 2000.
2. Blickley, Leigh (2018 թ․ ապրիլի 21). «Meeting Mr. Wright». The Huffington Post (անգլերեն).
3. «Джеффри Райт сыграет в «Бэтмене»». Журнал "Экран Онлайн". 2019 թ․ նոյեմբերի 1. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ նոյեմբերի 2-ին. Վերցված է 2020 թ․ հուլիսի 11-ին.
4. «Matt Reeves Confirms Jeffrey Wright Will Be Commissioner Gordon in 'The Batman'» (անգլերեն). TheWrap. 2019 թ․ հոկտեմբերի 31. Վերցված է 2019 թ․ հոկտեմբերի 31-ին.
5. «Carmen Ejogo: 'There's some kind of trauma at play'». The Independent (անգլերեն). 2009 թ․ սեպտեմբերի 4.
6. «Carmen, Elijah & Juno Wright». alittlemuse.com (անգլերեն). 2011 թ․ սեպտեմբերի 7.
7. Zahed, Ramin (2014 թ․ դեկտեմբերի 18). «'Selma' allows Carmen Ejogo to play Coretta Scott King a second time». The Los Angeles Times (անգլերեն).
8. «Amherst Magazine Summer 2004: College Row» (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հոկտեմբերի 4-ին. Վերցված է 2020 թ․ հուլիսի 11-ին.
9. Wright, Jeffrey (2017 թ․ փետրվարի 2). «Jeffrey Wright on Twitter». Twitter (անգլերեն).
10. Wright, Jeffrey; Bradshaw, John C. (2012 թ․ օգոստոսի 16). «Creating Conflict-Free Companies for the 21st Century». The Huffington Post (անգլերեն).{{cite news}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ջեֆրի Ռայթ» հոդվածին։