![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/da/Herpes%2528PHIL_1573_lores%2529.jpg/640px-Herpes%2528PHIL_1573_lores%2529.jpg&w=640&q=50)
Շրթունքի հերպես
From Wikipedia, the free encyclopedia
Շրթունքի հերպես (herpes labialis), նաև հայտնի է որպես սառը վնասվածքներ, հերպես սիմպլեքս վիրուսի ինֆեկցիայի տիպ, որն ազդում է հիմնականում շրթունքի վրա[2]։ Ախտանշանները սովորաբար ներառում են՝ վառվող ցավ, որին հետևում են փոքր բշտիկներ կամ վնասվածքներ[2]։ Առաջին գրոհը կարող է նաև ուղեկցվել ջերմությամբ, կոկորդի ցավով, ավշահանգույցների այտուցով[2][3]։ Ողնուղեղը սովորաբար լավանում է 10 օրվա ընթացքում, բայց վիրուսը շարունակում է քնած մնալ դիմային նյարդի մեջ[2]։ Վիրուսը կարող է պարբերաբար վերակենդանանալ, և առաջացնել այլ վնասվածքներ բերանում կամ շրթունքին[2]։
Շրթունքի հերպես | |
---|---|
![]() | |
Հիվանդության ախտանշաններ | lip blister?[1] |
Բժշկական մասնագիտություն | վարակաբանություն և մաշկաբանություն |
ՀՄԴ-9 | 054.9 |
ՀՄԴ-10 | B00.1 |
![]() |
Պատճառը սովորաբար հերպես սիմպլեքս վիրուս 1-ին տիպն (ՀՍՎ-1) է, երբեմն հերպես սիմպլեքս վիրուս 2-րդ տիպը (ՀՍՎ-2)[2]։ Վարակը սովորաբար տարածվում է մարդկանց միջև անմիջական, ոչ սեռական շփումների միջոցով[4]։ Գրոհի պատճառ կարող է լինել արևի լույսը, ջերմությունը, հոգեբանական սթրեսը կամ մենստրուալ շրջանը[2][3]։ Անմիջական շփումը սեռական օրգանների հետ կարող է հանգեցնել սեռական հերպեսի[2]։ Ախտորոշումը սովորաբար հիմնված է ախտանիշերի վրա, սակայն կարող է հաստատվել հատուկ փորձարկմամբ[2][3]։
Կանխարգելումը ներառում է խուսափելը վարակված անձին համբուրելուց կամ նրա անձնական իրերը օգտագործելուց[5]։ Ցինկի օքսիդը, անզգայացնողները, հակավիրուսային քսուքները կարծես մի փոքր նվազեցնում են ախտանիշերի տևողությունը[2]։ Հակավիրուսային դեղամիջոցները կարող են նաև նվազեցնել բռնկումների հաճախականությունը[2][6]։
Տարեկան 1000-ից 2,5 մարդ է ախտահարվում[2]։ Մարդկանց մոտ 33%-ի մոտ մեկ դրվագից հետո զարգանում են հաջորդ դրվագներ[2]։ Հաճախ սկսվում է նրանց մոտ ովքեր 20-ից փոքր են[2]։ Նրանց մոտ բռնկումները կրկնվում են, դրանք սովորաբար տեղի են ունենում տարեկան երեք անգամից քիչ[7]։ Ժամանակի ընթացքում բռնկումների հաճախականությունը նվազում է[2]։