From Wikipedia, the free encyclopedia
Նորվեգիայի զինանշան (բուկմոլ՝ Norges riksvåpen), երկրի գլխավոր խորհրդանիշներից մեկը։ Իրենից ներկայացնում է թագավորական թագով պսակավորված կարմիր վահան` ոսկեգույն, թագադրված առյուծով, որը առջևի թաթերով բռնել է ոսկեգույն բռնակով արծաթե սակր։ Երկրի ղեկավարը օգտագործում է հատուկ անձնական զինանշան` ունենալով պատմուճան, Սուրբ Օլաֆի շքանշան և նորվեգական թագավորական թագ։ Նորվեգիայի զինանշանը Եվրոպայի ամենահին զինանշաններից է։ Ժամանակակից տեսքով հայտնի է 1285 թվականից Էրիկ Մագնուսսոն թագավորի մետաղադրամներից։
Մանրամասնություններ | |
---|---|
Հաստատված | Հայտնի է 1285 թվականից[1] |
Թագ | Նորվեգիայի թագավորական թագ |
Շքանշաններ | Սուրբ Օլաֆի շքանշան |
Այժմ Նորվեգիայում, համաձայն 1937 թվականի մարտի 19-ի թագավորական հրամանի, կա օրենք Պետական զինանշանի մասին, որտեղ ասվում է[2].
1. Նորվեգիայի պետական զինանշանը իրենից ներկայացնում է թագավորական թագով պսակավորված կարմիր վահան` ոսկեգույն, թագադրված առյուծով, որը առջևի թաթերով բռնել է ոսկեգույն բռնակով արծաթե սակր։ 2. Պետական զինանշանը պետք է լինի վահանաձև։ Վահանը պետք է պսակավորված լինի թագավորական թագով, որն առանձնանում է խաչով և իշխանությամբ։ 3. Պետական զինանշանի ցանկացած փոփոխություն, պետական մարմինների կողմից օգտագործվելու համար, պետք է համաձայնեցվի Արտաքին գործերի նախարարության հետ, բացի այն դեպքերից, երբ նրանք փոխվում են երկրի ղեկավարի կողմից։ 4. Նորվեգիայի Պետական կնիքը կազմված է թագավորական գահով պսակադրված Պետական զինանշանից և թագավորի ստորագրությամբ։ 5. Պետական զինանշանի և կնիքի մասին թագավորական հրամանը ուժի մեջ է մտնում 1905 թվականի դեկտեմբերի 14-ից։ |
Զինանաշանի վրա նորվեգական թագավորների կողմից առյուծն առաջին անգամ հայտնվել է 12-րդ դարի վերջին և 13-րդ դարի սկզբին։ Հոկոն 4-րդն ու նրա տղան իրենց վահանների վրա ունեին առյուծի պատկերը։ Իսկ Էյրիկ Մագնուսսոնը առյուծին ավելացրեց նաև սուրն ու զինվորական սակրը։ Այդ օրվանից ոսկեգույն թագադրված առյուծը, որը առջևի թաթերով բռնել է ոսկեգույն բռնակով արծաթե սակր, հանդիսանում է Նորվեգիայի անփոփոխ զինանշանը։
Առյուծն ուժի խորհրդանիշն է, իսկ սակրը` ոչ միայն հին նորվեգացիների սիրողական զենքն է, այլև Նորվեգիայի երկնային հովանավոր Սուրբ Օլաֆի պիտույքներից[4][5]։ «Սուրբ Օլաֆի առասպելի» համաձայն[6], վերքը, որը հասցվել էր Օլաֆին սակրով, դարձել էր նրա մահվան պատճառ։
Զինանշանի օգտագործումը երբեք ամրագրված չի եղել օրենքով, այլ հիմնվել է միայն ավանդույթների վրա։ Ուշ միջնադարում սակրի բռնակը աստիճանաբար երկարացվել է, սակրը նմանվել է ալեբարդայի։ Իսկ ալեբարդան նորից սակրի է փոխարինվել 1844 թվականի հուլիսի 10-ի թագավորական հրամանով։
Նորվեգիայի զինանշանի վրա թագավորական թագի առկայության ավանդույթը վերաբերում է ռեֆորմացիայի ժամանակներին և վերջնականապես հաստատվել է 1671 թվականին[7], երբ միջնադարի բաց թագի փոխարեն պատկերել են փակ թագավորական թագով, որն առանձնանում է խաչով և իշխանությամբ։
1319 թվականին Նորվեգիան Շվեդիայի տիրապետության տակ էր, իսկ ավելի ուշ` Դանիայի։ Միայն 1905 թվականին Նորվեգիայի պետականությունը լիովին վերականգնվեց։
1905 թվականի հունիսի 7-ին Նորվեգիայի պառլամենտը չեղյալ հայտարարեց շվեդ-նորվեգիական պայմանագիրը և դրանից հետո Նորվեգիան գլխավորեց անկախ օրենսդրական միապետությունը։ Նորից ընտրված Նորվեգիայի թագավոր Հոկոն 7-րդի 1905 թվականի դեկտեմբերի 14-ի թագավորական դեկրետով հաստատվեց նոր Պետական զինանշանի նախագիծը, որը պետք է դառնար վերադարձ միջնադարի կանոնին և գործնականորեն տարբերվում էր 12-13-րդ դարերում հին դրամների և կնիքների վրա պատկերվածից։
1937 թվականի մարտի 19-ի թագավորական դեկրետով Պետական զինանշանի պատկերը նորից փոխվեց։ Զինանշանը ստացավ իր այժմեական տեսքը։
Զինանշանի վրա վերջին փոփոխությունները կատարվել են 1992 թվականի դեկտեմբերի 16-ին։ Թեթևակի փոխվել է առյուծի բաշի և առջևի թաթերի ուրվագծերը։
1905 թվականի դեկտեմբերի 30-ին հատուկ Թագավորական հրամանով ներմուծվեց Նորվեգիայի թագավորական զինանշանը, որը պետք է դառնար իշխանության ղեկավարի անձնական զինանշանը և Պետական զինանշանից տարբերվում էր նրանով, որ առանց թագի նորվեգական վահանը տեղադրված էր ոսկեգույն ծոպերով ծիրանագույն պատմուճանի ֆոնին` թագադրված նորվեգական թագավորական թագով։ Վահանը շրջապատված էր Սուրբ Օլաֆի շքանշանի շղթայով։
12-րդ դարում ասպետական պահպանիչ հանդերձանքի և փակ սաղավարտի հայտնվելով` անհնարին դարձավ տեսնել զինվորների դեմքերը և տեսակավորել նրանց «մերոնք-թշնամի»։ Ճակատամարտի ժամանակ դա կարող էր խնդիր առաջացնել, և դրանից ելնելով անհրաժեշտություն առաջացավ զինվորների հեռվից տեսնելու տարբերիչ նշանների։
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.