Նասեր լիճ
From Wikipedia, the free encyclopedia
From Wikipedia, the free encyclopedia
Նասեր լիճ (արաբ․՝ بحيرة ناصر Boħēret Nāṣer), հսկայական ջրամբար Նեղոսի վրա, որի մեծ մասը գտնվում է հարավային Եգիպտոսում և մի մասն էլ հյուսիսային Սուդանում։ Այն անվանակոչվել է Եգիպտոսի նախագահ Աբդել Նասերի անունով (1956-1970)։ Այն աշխարհի ամենամեծ արհեստական լճերից մեկն է[2]։ Ձևավորվել է Ասուանի ջրամբարի շինարարության արդյունքում, որը կառուցվել է 1960 թվականին, ԽՍՀՄ օգնությամբ[3]։
Շինարարությունից առաջ Սուդանը դեմ էր Նասեր լճի կառուցմանը, քանի որ այն որոշակիորեն հյուսիսային տարածքի հողերն էր զբաղեցնելու, որտեղ ապրում էին նուբիացիները և որոնք պետք է վերաբնակեցվեին[4][5]։ Արդյունքում, Նասեր լճի շրջանում եղած Սուդանի հողերը հիմնականում ծածկվեցին լճի ջրերով[6]։
Նասեր լիճ անվանումը վերաբերում է լճի այն մասին, որը գտնվում է Եգիպտոսի տարածքում և զբաղեցնում է լճի ջրային ծածկույթի 83% -ը։ Իսկ սուդանցիները նախընտրում են իրենց տարածքում գտնվող ջրամբարի փոքր հատվածն անվանել Նուբիա լիճ (մասրի՝ بحيرة النوبة Boħēret Nubeyya)[7]։
Լճի երկարությունը մոտ 479 կմ է իսկ լայնությունը `16 կմ (9,9 մղոն)` իր ամենալայն կետում, որը գտնվում է հյուսիսային արևադարձային գոտում։ Այն ընդգրկում է 5250 կմ² մակերեսով ընդհանուր տարածք (2,030 քառակուսի մղոն) և ունի մոտ 132 կմ³ (32 խորանարդ մղոն) ջուր պահեստավորելու տարողունակություն[8]։
Լիճը ստեղծվել է 1958-1970 թվականներին Նեղոսի ջրերի վրա Ասուանի ամբարտակի կառուցման արդյունքում[3]։
Լիճը կոչվել է 1952 թվականի եգիպտական հեղափոխության առաջնորդներից մեկի և Եգիպտոսի երկրորդ նախագահի՝ Գամալ Աբդել Նասերի անունով, որը նախաձեռնել է Բարձր ամբարտակի նախագիծը։ Նախագահ Անվար Սադաթն էլ 1970 թվականին կատարել է լճի ու ամբարտակի բացումը[9]։
Եգիպտոսում գյուղատնտեսության և էլեկտրաէներգիայի համար անհրաժեշտ ջրի քանակը պակասում է[10]։ Մեծ Եթովպական Վերածննդի ամբարտակը, որը ներկայումս կառուցվում է Եթովպիայում, ամենայն հավանականությամբ բացասաբար կանդրադառնա գաղութային տերություններին տրամադրած մենաշնորհի հետևանքով, որոնց տեսադաշտից փաստորեն դուրս են թողել Եթովպիան և գետի հոսանքից վեր գտնվող երկրները։ Չնայած Վերածննդի ամբարտակը օգուտ կբերի Սուդանին և Եթովպիային, միաժամանակ այն լարվածություն է առաջացրել Եգիպտոսի և Սուդանի և Եթովպիայի միջև։
Եգիպտոսը մտահոգված է, որ նոր ամբարտակը կխոչընդոտի Նեղոս գետի բավականաչափ հոսքը դեպի Նասեր լիճ[11]։ Նասեր լճի ջրամատակարարումը արտադրում է էլեկտրաէներգիա, և մտավախություն կա, որ Նասեր լիճ թափվող ջրի նվազումը բացասաբար կանդրադառնա Ասուան ամբարտակի էլեկտրաէներգիա արտադրելու ունակության վրա։ Կան պոմպակայաններ, որոնք վերահսկում են Նասեր լիճ թափվող ջուրը, և ներկայումս այս նախագծի շնորհիվ եգիպտացիները տարեկան ստանում են 10 միլիարդ կվտ / ժամ հիդրոէներգիա[12]։
Նեղոսյան պերկեսը ձկնորսության սիրված տեսակն է ինչպես ափից, այնպես էլ նավից[13][14]։
Նախքան Նասերի լիճը լցնելը, շատ հին եգիպտական հուշարձաններ ֆիզիկապես տեղափոխվել էին լճի ջրի բարձր մակարդակից բարձր նոր վայրեր։ Այնուամենայնիվ, ոմանք չեն տեղափոխվել, ինչպես օրինակ՝ Բուհենի զանգվածային ամրոցը, որն այժմ գտնվում է ջրի տակ[15]։ Տաճարների տեղափոխումը Եգիպտոսի ամենաճանաչելի հին հուշարձաններից մեկը՝ Աբու Սիմբել, ստացել է առավելագույն հրապարակայնությունը[16][17]։
Նասեր լճում նավով նավարկությունները, որոնք ներառում են այցելություններ Նասերի լճի ափին գտնվող հուշարձաններ և տաճարներ, շատ տարածված են։ Այս շրջագայությունների կարևորագույն մասն է կազմում Աբու Սիմբելի տաճարներ այցելելը[18]։
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.