Մասնակից:Ofelia Muradyan/Ավազարկղ
From Wikipedia, the free encyclopedia
Ֆրանցիսկո Խոսե դե Գոյա ի Լուսիենտես[1] ()[lower-alpha 1], իսպանացի նկարիչ և փորագրող: Նրա ստեղծագործությունները ներառում են մոլբերտի վրա կտավներ և որմնանկարներ, փորագրություններ և գծանկարներ։ Նրա ոճը զարգացել է ռոկոկայից, անցնելով նեոկլասիցիզմին, հասնելով մինչև նախառոմանտիզմ։
Իր հայրենի երկրում ուշ շրջանի բարոկկոյի ոճագիտության և 1770-ականների նամականիշների ուսումասիրության շրջանակում ստացած երկարտև ուսումից հետո, 1770 թվականին մեկնեց Իտալիա, որտեղ կապ հաստատեց ձևավորվող նեոկլասիցիզմի հետ, որը ընդունեց, երբ նույն տասնամյակի կեսերին վերադարձավ Մադրիդ, գեղաշուք կոստումբրիստական ռոկոկկոյի հետ միասին , որը ի հայտ էր եկել նրա նոր աշխատանքից՝ որպես Սանտա Բարբարայի գոբելենի արքունական գործարանի՝ գոբելենի էսքիզների նկարիչ: Այդ ժամանակաշրջանում այս և արքունական այլ նկարչական գործունեության մեջ նրան ուղղորդում էր Անտոն Ռաֆայել Մենգսը , մինչդեռ իսպանացի ամենահեղինակավոր նկարիչը Ֆրանսիսկո Բաեուն էր, ով Գոյայի աներորդին էր:
1793 թվականին տարած ծանր հիվանդությունը նրան մոտեցրեց ավելի ստեղծագործ և ինքնատիպ նկարչության, որը արտահայտում էր պակաս հաճելի թեմաներ, քան մոդելները, որոնք նկարել էր արքունական պալատների զարդարանքի համար: Անագե խորանարդների շարքը, որոնք նա կոչում էր «քմահաճույք և հայտանագործություն», սկիզբ են դնում նկարչի ստեղծագործության հասուն շրջանին և դեպի ռոմանտիկական էսթետիզմի անցմանը:
Բացի դա, նրա գործերում արտացոլված է խառնիճաղանջ պատմական շրջանը, որում նա ապրել է. մասնավորապես,Պիրենեյան պատերազմները, որից Պատերազմի արհավիրքները նկարների շարքը տեղի ուեցած վայրագությունների[2]՝ համարյա թե ժամանակակից վավերագրումն է և ներառում է հերոսության լայն տեսլականը, որում զոհերը միշտ որևէ խավի և կացության անհատներ են:
Մեծ ժողովրդականություն է վայելում նրա՝ «Մերկ մախա» կտավը՝ մասամբ համակրանքի արժանանալով գեղեցիկ բնորդուհու ինքնության շուրջ առաջացած տարակարծությունից: 19-րդ դարի սկզբին են թվագրվում նաև այլ կտավներ, որոնք դեպի բուրժուական նոր արվեստի ճանապարհն են բռնում: Իսպանա-ֆրանսիական հակամարտության ավարտին 1808 թվականի մայիսի 2-ի ապստամբության levantamiento del Dos de Mayo իրադարձությունները ներկայացնող երկու կտավ նկարեց, որոնք ինչպես գեղագիտական, այնպես էլ թեմատիկ նախահիմք դրեցին պատմական գեղանկարչության cuadro de historia համար, որը ոչ միայն նկարչի ապրած իրականությանը մոտ իրադարձություններն է մեկնաբանում, այլ նաև իր մեջ կրում է համամարդկային ուղերձներ:
Գոյայի ստեղծագործական բարձրակետեր են «Անհեթեթությունները» Disparates, [3] ինչպես նաև չոր պատին արված յուղանկարները, «Սև նկարները» Pinturas negras, որոնցով զարդարել էր իր առանձնատունը՝ Քինտա դել Սորդոն Quinta del Sordo:[3] Նրանցում Գոյան նախանշեց ժամանակակից նկարչությունը և տարբեր ավանգարդիստական շարժումները, որոնք նշանավորելու էին 20-րդ դարը: Համաձայն Խ. Մ. Մատիյայի J. M. Matilla, ով Պրադոյի ազգային պատկերասրահի Museo Nacional del Prado նկարների և կտավների պահպանման բաժնի ղեկավարն է, դրանք Գոյայի, ում առանց կասկածի պետք է համարենք առաջին մոդեռն նկարիչը[3], իսկապես ժամանակակից էության առաջին դրսևորումներն էին:
Գոյայի ստեղծագործությունը ներառում է մոտավորապես հիսուն յուղանկար և որմնանկար,մոտ երեք հարյուր օֆորտaguafuertes և վիմապատկերlitografías, հարյուրավոր կտավներ[4]: Նրանց մեծամասնությունը պահպանվում է Մադրիդի Պրադո թանգարանումMuseo del Prado, չնայած բավականին մեծ թիվ են կազմում Ֆրանսիայում գտնվող ստեղծագործություննեը, հատկապես Լուվրի թանգարանում Museo del Louvre, ինչպես նաև ԱժենումAgen, Բայոնայում Bayona, Բեզանսոնում Besançon, Կաստրում Castres, ԼիլումLille և Ստրասբուրգում Estrasburgo:
Francisco José de Goya y Lucientes (Fuendetodos, España, 30 de marzo de 1746-Burdeos, Francia, 16 de abril de 1828) fue un y grabador español. Su obra abarca la pintura de y ,el y el . Su estilo evolucionó desde e , pasando por el , hasta el , siempre interpretados de una forma personal y original, y siempre con un rasgo subyacente de naturalismo, del reflejo de la realidad sin una visión idealista que la endulcore ni desvirtúe, donde es igualmente importante el mensaje ético, para Goya la pintura es un vehículo de instrucción moral, no un simple objeto estético. Sus referentes más contemporáneos fueron y, aunque también recibió la influencia de y. El arte goyesco supone uno de los puntos de inflexión que entre los siglos xviii y xix anuncian la y es precursor de algunas de las pictóricas del XX, especialmente el; por todo ello, se le considera uno de los artistas españoles más relevantes y uno de los grandes maestros de la mundial.Tras un lento aprendizaje en su tierra natal, en el ámbito del tardío y las estampas 1770s, viajó a en 1770, dondeó contacto con el incipiente , que adoptó cuando marchó a a mediados de esa década, junto con un rococó derivado de su nuevo trabajo como pintor de para los de la . El magisterio en esta actividad y en otras relacionadas con la pintura de corte lo imponía en aquella época, mientras que el pintor español más reputado era, que fue cuñado de Goya.
Una grave enfermedad que le aquejó en 1793 le llevó a acercarse a una pintura más creativa y original, que expresaba temáticas menos amables que los modelos que había pintado para la decoración de los palacios reales. Una serie de cuadritos en hojalata, a los que él mismo denominaba de «capricho e invencion», inician la fase madura de la obra del artista y la transición hacia la estética romántica.
Además, su obra refleja el convulso periodo histórico en que vive, particularmente la , de la que la serie de estampas de es casi un reportaje moderno de las atrocidades cometidas y compone una visión exenta de heroísmo donde las víctimas son siempre los individuos de cualquier clase y condición.
Gran popularidad tiene su , en parte por la polémica generada en torno a la identidad de la bella retratada. De comienzos del XIX datan también otros retratos que emprenden el camino hacia el nuevo arte burgués. Al final del conflicto hispano-francés pintó dos grandes cuadros a propósito de los sucesos del de 1808, que sentaron un precedente tanto estético como temático para el , que no solo comenta sucesos próximos a la realidad que vive el artista, sino que alcanza un mensaje universal.
Entre otras obras suyas, su obra culminante abarca los , al igual que la serie de pinturas al óleo sobre el muro seco, las , con que decoró su casa de campo, la. En ellas Goya anticipó la pintura contemporánea y los variados movimientos de vanguardia que marcarían el XX y son, según . , jefe de Conservación de Dibujos y Estampas del, «las primeras manifestaciones del carácter verdaderamente moderno de Goya, al que no debemos dudar en calificar de primer artista moderno».
La obra de Goya incluye unos quinientos óleos y pinturas murales, además de cerca de trescientos y y centenares de dibujos. La mayoría se conserva en el madrileño , aunque también hay un buen número de obras en Francia, especialmente en el , así como en los de .[5]
Կաղապար:Cite