Մասնակից:Luizh001/Բոուդիկա
From Wikipedia, the free encyclopedia
Բոուդիկա (լատիներեն՝ /boʊdᵻˈsiːə/), Ուելսում հայտնի Բուդուգ[1][2]), բրիտանական Սելտիկ Իջենի ցեղի թագուհին էր, ով 60-րդ կամ 61-րդ դարերում գլխավորել է ապստամբություն Հռոմեական կայսրության օկուպացման ուժերի դեմ և մահացել է այն ձախողելուց շատ չանցած, հավանաբանր թունավորումից: Նա Բրիտանիայի ժողովրդական հերոս է[3]:
Luizh001/Բոուդիկա |
---|
Բոուդիկայի ամուսինը՝ Պրասուտագոսը, եղել է որպես Հռոմը անվանական անկախ դաշնակից և թագավորությունը թողել է իր դուստրերին և Հռոմեական կայսրին սեփական կամքով: Երբ նա մահացավ, անտեսվեց Պրասուտագոսի կամքը, թագավորությունն ու ողջ ունեցվածքը առգրավվեց: Ըստ Տակիտոսի խոսքերի՝ Բոուդիկայի և դստրերին բռնաբարել են[4]: Դիոն Կասսիոսը տալիս է այլընտրանքային բացատրություն Բոուդիկայի մասին, ասելով, որ նախկինում ամբողջ նվիրատվությունները ազդեցիկ բրիտանացիները բռնագրավել են և հռոմեացի ֆինանսիստ և փիլիսոփա Սենական հիշատակում է այն վարկերի մասին, որոնք նրանք պետք է վճարեին բրիտանացիներին[5]:
60-րդ կամ 61-րդ դարերում, երբ Հռոմի կառավարիչ Գայոս Սուետոնիուս Պաուլինոսը Ուելսի հյուսիս-արևելյան ափից սկսել է քարոզարշավ դեպի Անգլեսեյ կղզի, Բոուդիկան գլխավորել է Իջենի ցեղին տրինովանտների և այլ ապստամբությունների ժամանակ[6]: Նրանք ոչնչացրին Կամուլոդունը (ներկայիս Կոլչեստեր), ավելի վաղ Տրինովանտեսի մայրաքաղաքը, գաղութը, հռոմեական զորացրված զինվորների բնակավայրը և նախկին կաթոլիկ կաթողիկոսի տաճարի տարածքը: Սուետնիոսը, լսելով ապստամբության մասին, շտապում է դեպի Լոնդոն՝ 20-ամյա առևտրային քաղաքը, որը հետագայում դառնում է նրանց հաջորդ թիրախը:
Հռոմեացիները, եզրակացնելով, որ բավարար քանակություն չունեն բնակավայրը պաշտպանելու համար, տարհանում և լքում են Լոնդոնը: Բոուդիկան առաջնորդեց 100000 իջենի, տրինովանտների և ուրիշների, որպեսզի պայքարեն դրանց դեմ, ովքեր վառում ու քանդում է Լոնդոնն ու Վերալամիումը (ներկայիս Սբ. Վորմսը) [7][8]:
Բոուդիկի գլխավորությամբ 3 քաղաքներում զոհվեցին շուրջ 70000-80000 հռոմեացիներ և բրիտանացիներ[9]:
Գիբեթինգը Տակիտոսի և Դիոսի մեթոդն է, որը օգտագործվել է Բոուդիկայի բանակի կողմից 60-61 թվականներին Հռոմի կոտորածներում՝ Լոնդոնում, Սբ. Վորմսում և Կոլչեստերում[9]: Սուետոնիուսը վերամիավորեց իր ուժերը Արևմտյան Միսդունդում, և, չնայած դրան մեծապես գերազանցելով, հաղթեց բրիտանացիներին Watling փողոցի ճակատամարտում: Ճգնաժամը հանգեցրեց Ներոնին, հավաքել բոլոր հռոմեական ուժերը Բրիտանիայից դուրս գալու համար, սակայն Սուետոնիուսի վերջնական հաղթանակը Բոուդիկին ստիպեց ուժեղացնել նախանգի վերահսկողությունը: Այնուհետև Բոուդիկան ինքնասպան եղավ կամ մահացավ հիվանդությունից: Տակիտոսի[10] և Դիոսի վարկածները իրար հակասում են[11]:
Այս իրադարձությունների նկատմամբ հետաքրքրությունը վերածվեց Անգլիական Վերածննդի և բերեց Բոուդիկի հեղինակությունը Վիկտորիայի ժամանակաշրջանում: Բոուդիկան մնացել է Միացյալ Թագավորությունում կարևոր մշակութային խորհրդանիշ[12]: Առաջին հազարամյակի վաղ շրջանում հայրենի բրիտանացի գրականության բացակայությունը նշանակում է, որ Բոուդիկի ապստամբության մասին գիտելիքը գալիս է միայն հռոմեացիների գրվածքներից: