Ճիշտ մատ (պատ), շախմատային պարտիայում կամ խնդիրներում մատի (պատի տարատեսակ, որը միաժամանակ և՛ մաքուր մատ է, և՛ խնայողական[1], այսինքն՝ նրա ժամանակ ներգրավված են գրոհող կողմի բոլոր խաղաքարերը (բացի արքայից և զինվորներից), իսկ գրոհի ենթարկված արքայի շուրջը բոլոր դաշտերը կա՛մ մրցակցի խաղաքարերի գրոհի տակ են ուղիղ մեկ անգամ, կա՛մ զբաղված են սեփական խաղաքարերով և զինվորներով։ Որպես միակ բացառություն թույլատրվում է սեփական արքայի հարևան դաշտերից մեկում գտնվող կապակցված խաղաքարով ճիշտ մատը (պատը) (տե՛ս ներքևում): Կրկնակի շախի դեպքում թույլատրվում է արքայի դաշտի վրա կրկնակի հարձակում։
Ենթակատեգորիա | Մաքուր մատ, Խնայողական մատ | |
---|---|---|
Մասն է | • շախմատային տերմինաբանություն • շախմատային խնդիր |
Գրոհի ենթարկվող արքայի գույնի կապակցված խաղաքարով ճիշտ մատի (պատի) դեպքում այդ խաղաքարը հնարավորություն ունի խոչընդոտելու շախին (պատին) կապի բացակայության դեպքում։ Եթե այդպիսի հնարավորություն չկա, մատը (պատը) համարվում է ոչ խնայողական։ Այն դեպքում, երբ կապված խաղաքարը գտնվում է սեփական արքայի հարևան դաշտերից մեկում, նրա զբաղեցրած դաշտը չի գրոհվում ուրիշ ոչ մի խաղաքարով, բացի կապողից։ Այլապես մատը համարվում է ոչ մաքուր։
Ճիշտ մատերը (պատերը) չափազանց հազվադեպ են գործնական շախմատում (թեև, օրինակ, միայնակ արքայի դեմ արքայով և նավակով վերջնախաղը կարող է ավարտվել միայն ճիշտ մատով), սակայն զգալի ավանդ են ներդնում շախմատային խնդիրների և էտյուդների գեղեցկության մեջ, քանի որ համարվում են գեղարվեստական։
Ճիշտ մատը հանդիպում է VIII—IX դարերի արաբական մանսուբներում, միջնադարյան տարբեր խնդիրներում և շախմատային ժողովածուներում։
Օրինակներ
Տես նաև
Ծանոթագրություններ
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.