![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/Hall_effect.png/640px-Hall_effect.png&w=640&q=50)
Հոլի էֆեկտ
From Wikipedia, the free encyclopedia
Հոլի Էֆեկտ, մագնիսական դաշտում գտնվող հոսանքակիր հաղորդիչում կամ կիսահաղորդիչում լայնական էլեկտրական դաշտի առաջացումը։ Լայնական գալվանամագնիսական երևույթներից․ հայտնաբերել է ամերիկացի ֆիզիկոս Էդվին Հոլը 1879 թվականին։ Իզոտրոպ հաղորդչի կամ կիսահաղորդչի համար էլեկտրական դաշտի լարվածությունը՝ , որտեղ
-ը մագնիսական դաշտի լարվածությունն է,
-ն՝ հոսանքի խտությունը, իսկ
-ը՝ Հոլի հաստատունը։ Հոլի Էֆեկտ-ը պայմանավորված է մագնիսական դաշտում շարժվող լիցքավորված մասնիկի վրա ազդող Լորենցի ուժով։ Վերջինիս առկայությամբ լիցքերը շեղվում են իրենց շարժման հետագծից։ Հաղորդչի հանդիպակաց կողմնային նիստերի վրա լիցքերի կուտակումը շարունակվում է այնքան, մինչև որ ծագած εΥ լայնական էլեկտրական դաշտը հավասարակշռում է մագնիսական ուժը։
-ի արժեքը ընդհանուր դեպքում կախված է լիցքակիրների խտությունից, դրանց ցրման մեխանիզմից, իսկ նշանը՝ հաղորդականության տեսակից (օրինակ, կիսահաղորդչի էլեկտրոնային հաղորդականության դեպքում
, իսկ խոռոչային հաղորդականության դեպքում
)։ Հոլի Էֆեկտի փորձնական ուսումնասիրությունը կարևոր տեղեկություններ է տալիս պինդ մարմինների և հատկապես կիսահաղորդիչների պարամետրերի մասին։ Այսպես,
-ի նշանով որոշվում է լիցքի նշանը, իսկ մեծությամբ՝ լիցքակիրների խտությունը։ Իմանալով հաղորդչի էլեկտրահաղորդականությունը և
-ը, կարելի է որոշել լիցքակիրների շարժունությունը։
-ի ջերմաստիճանային կախման փորձնական կորերի իմանալը հնարավորություն է ընձեռում որոշել կիսահաղորդչի արգելված գոտու մեծությունը սեփական հաղորդականության տիրույթում, ինչպես նաե խառնուրդային ատոմների ակտիվացման էներգիան՝ խառնուրդային հաղորդականության տիրույթում։
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/Hall_effect.png/640px-Hall_effect.png)
1.Էլեկտրոններ
2.Զոնդ
3.Մագնիստեր
4.Մագնիսական դաշտ
5.Էլեկտրական հոսանքի աղբյուր