From Wikipedia, the free encyclopedia
Հյուի Փիրս Լոնգ կրտսեր (անգլ.՝ Huey Pierce Long Jr., օգոստոսի 30, 1893[1][2][3], Winnfield, Լուիզիանա, ԱՄՆ - սեպտեմբերի 10, 1935[1][2][3], Բաթոն Ռուժ, ԱՄՆ), ամերիկացի քաղաքական գործիչ, սենատոր, հայտնի է եղել «Ծովային թագավոր» մականմամբ (անգլ.՝ The Kingfish)[4]։ Դեմոկրատական կուսակցության անդամ, սոցիալ-պահպանողական հայացքների համախոհ, Լուիզիանա նահանգի 40-րդ նահանգապետ, 1932-1935 թվականներին զբաղեցրել է սենատորի պաշտոն[5]։ 1932 թվականի նախագահական ընրտությունների ժամանակ իր աջակցությունն է հայտնել Ֆրանկլին Ռուզվելտին, իսկ 1933 թվականի հուլիսին հայտարարել է հաջորդ նախագահական ընտրություններում իր մասնակցության մասին։ ԱՄՆ այն երկու սենատորներից մեկը, որը սպանվել է իր պաշտոնավարման ժամանակ (երկրորդը Ռոբերտ Քենեդին է եղել)։
Հյուի Լոնգ անգլ.՝ Huey Long | |
Կուսակցություն՝ | Դեմոկրատական կուսակցություն |
---|---|
Կրթություն՝ | Թուլեյնի համալսարան, Օկլահոմայի համալսարան և Թուլեյնի համալսարանի իրավաբանական դպրոց |
Մասնագիտություն՝ | քաղաքական գործիչ և փաստաբան |
Դավանանք | բապտիստություն |
Ծննդյան օր | օգոստոսի 30, 1893[1][2][3] |
Ծննդավայր | Winnfield, Լուիզիանա, ԱՄՆ |
Վախճանի օր | սեպտեմբերի 10, 1935[1][2][3] (42 տարեկան) |
Վախճանի վայր | Բաթոն Ռուժ, ԱՄՆ |
Թաղված | Լուիզիանա նահանգի Կապիտոլիում |
Քաղաքացիություն | ԱՄՆ |
Ի ծնե անուն | անգլ.՝ Huey Pierce Long, Jr. |
Ամուսին | Rose McConnell Long? |
Զավակներ | Russell B. Long? |
Ինքնագիր | |
Հյուի Փիրս Լոնգ կրտսերը ծնվել է 1893 թվականի օգոստոսի 30-ին Լուիզիանա նահանգի հյուսիսում գտնվող ագրարային շրջաններից մեկում՝ Հյուի Փիրս Լոնգ ավագի (անգլ.՝ Huey Pierce Long, Sr) և Կալեդոնիա Փալեսթայն Թիսոնի (անգլ.՝ Caledonia Palestine Tison) ընտանիքում։
Լուիզիանա նահանգի համալսարան ընդունվելու անհաջող փորձից հետո չորս տարի աշխատել է որպես շրջիկ առևտրական՝ վաճառելով գրքեր, պահածոներ և դեղորայք։
1913 թվականին ամուսնացել է Ռոուզ Մաքքոնելի հետ։ Հաջորդ տարի հաճախել է Օկլահոմայի բապտիստական համալսարան։ Որոշ ժամանակ անց կրթությունը շարունակել է Նոր Օռլեանի Թուլեյնի համալսարանում։
1915 թվականին ստացել է փաստաբանական պրակտիկայով զբաղվելու թույլտվություն։
1924 թվականին առաջադրել է իր թեկնածությունը Լուիզիանա նահանգի նահանգապետի պաշտոնի համար։ Համարվում է ԱՄՆ-ի քաղաքական այն գործիչներից մեկը, որն օգտագործել է ռադիոն քաղաքական ագիտացիայի նպատակով։ Ընտրությունների արդյունքում ստացել է ձայների մեկ երրորդ մասը։ Չնայած ընտրություններում կրած պարտությանը ընտրվել է Լուիզիանայի հասարակական ծառայության հանձնաժողովի անդամ։
Հաջորդող չորս տարիների ընթացքում պատրաստվել է 1928 թվականի նահանգապետի ընտրություններին։ Նախընտրական քարոզարշավի ժամանակ հանդես է եկել «բոլորն արքա են, բայց ոչ ոք թագ չի կրում» (անգլ.՝ «Every man a king, but no one wears a crown») կարգախոսով։
Նրա նահագապետության տարիներին կառուցվել է ավելի քան 14000 կմ երկարությամբ ճանապարհ, 111 կամուրջ, նոր օդանավակայան և այլն։
Լոնգի կառավարությունը հոգացել է նահանգի դպրոցական աշակերտների դասագրքերի ողջ ծախսը, որը հանգեցրել է աշակերտների քանակի 20%-ով ավելացմանը։
1930 թվականի դրությամբ Վանիիֆիլդում անգրագիտության մակարդակը 10%-ից դարձել է 7%, իսկ սևամորթների շրջանում 38%-ից դարձել է 23%։
Լոնգի կառավարման տարիներին սովորողների քանակը 1600-ից դարձել է 4000։ Հատուկ ծրագրերը հնարավորություն են տվել աղքատ ընտանիքների երեխաներին համալսարան ընդունվել։ 1936 թվականի դրությամբ Լուիզիանայի համալսարանը ունեցել է լավագույն լաբորատորիաներից մեկը համալսրանների շրջանում։ 8 տարվա ընթացքում Լուիզիանայի համալսարանը 88-րդ հորիզոնականից բարձրացել է 20-րդ հորիզոնական դառնալով ԱՄՆ-ի մեծությամբ 11-րդ համալսարանը։
Չնայած այն հայտնի միֆին, որ իբր թե եղել է «ռասայական էգալիտարիստ» (այսինքն իբր սեգրեգացիոնիստ չէր) և սահմանափակորեն օգնել է սևամորթներին, նա մեղադրել է Հերբերտ Հուվերին սևամորթների «իշխանությանը աջակցելու» համար և իր ելույթի ժամանակ նշել է․ «Մենք համարում ենք, որ այս երկիրը սպիտակ մարդկանց համար է և չենք ցանկանում այն տանք սևամորթներին»[6][7]։
Մեծ ճգնաժամի տարիներին գլխավորել է Ռուզվելտի Նոր կուրսի քաղաքականության դեմ ուղղված մասսայական շարժումը։ Գլխավորել է «Share Our Wealth» շարժումը, որին ունեցել է 7,5 միլիոն կողմնակից[5]։
Չնայած նրան, որ նրան մեղադրել են ձախ պոպուլիստ լինելու մեջ, Լոնգը իր գաղափարախոսական դիրքերը դիտարկել է ամերիկական ավանդական արժեքների ամրապնդման միջոց։
Լոնգը եղել է մոլի մեկուսացնող քաղաքականություն վարող և քաղաքական ազգայնամոլ, որը դեմ է արտահայտվել այլ երկրների ներքին գործերին Ամերիկայի կողմից ցուցաբերվող միջամտությանը։ Իր ելույթների ժամանակ նշել է, որ ամերիկական կառավարությունը պետք է հրաժարվի ռազմական պարտքերի կարգավորման գործում եվրոպական օգնությունից և որ Ֆիլիպիններին պետք է անկախություն տա[8]։
Մտադիր է եղել մասնակցել 1936 թվականի նախագահական ընտրություններին, սակայն 1935 թվականի սեպտեմբերին սպանվել է բժիշկ Կարլ Վայսի կողմից։
Պաստմաբանների կարծիքով, երկրորդ նոր կուրսը ընդունվել է «Լոնգի ամպրոպը խլելու» նպատակով[9]։ Լոնգի բազմաթիվ գաղափարները կյանքի են կոչվել Երկրորդ Նոր կուրսի ժամանակ։
Դոնալդ Թրամփին հաճախ են համեմատում Հյուի Լոնգի հետ[10][11]։ Բացի այդ, National Review ոչ լիբերալ հրատարակությանը նշել է Հյու Լոնգի գաղափարների շուրջ աջ պոպուլիստների մոտ աջող հետաքրքրության մասին[12]։ Բացի աջ պոպուլիստներից, Հյու Լոնգի գաղափարների նկատմամբ հետաքրքրություն են ցուցաբերել ալտ-աջերը[13]։
Լոնգի կենսագրությունը հիմք է հանդիսացել ամերիկացի գրող Ռոբերթ Փեն Ուորենի «Թագավորի ողջ թիկնազորը» վեպի համար։ Վեպը արժանացել է Պուլիցերյան մրցանակի և մի քանի անգամ էկրանավորվել է։
Հյու Լոնգը դարձել է Սինքլեր Լյուիսի «Մեզ մոտ դա անհնար է» վեպի գլխավոր հերոսի նախատիպը։
Հյուի Լոնգին են վերագրում «Իհարկե, դա մեզ մոտ տեղի կունենա։ Մեզ մոտ դա տեղի է ունենալու հակաֆաշիզմի քողի տակ» խոսքերը, որով իբր թե մեկնաբանել է ֆաշիզմի հավանական ներխուժումը ԱՄՆ։ Ավելի ուշ՝ 20-րդ դարում, նույնատիպ մի արտահայտություն վերագրել են Ուինսթոն Չերչիլին[14]։
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.