Հիլո
From Wikipedia, the free encyclopedia
Հիլո (անգլ.՝ Hilo), ափամերձ քաղաք Հավայի նահանգում, բնակչության թվաքանակով երկրորդն է Հոնոլուլուից հետո։ Հավայի շրջանի վարչական կենտրոնն է։ Գտնվում է Հիլո ծովածոցի ափին։ 2000 թվականի մարդահամրի տվյալներով բնակչությունը կազմում է 40 759 բնակիչ։ Գտնվում է երկու վահանային հրաբուխներից՝ գործող հրաբուխ Մաունա Լոայից և քանած հարբուխ Մաունա Կեայից ոչ հեռու։ Քաղաքում է գտնվում Հավայան համալսարանի ֆիլալը։ Քաղաքը սպասարկվում է Հիլոյի միջազգային օդանավակայանի կողմից։
| Բնակավայր | ||
|---|---|---|
| Հիլո | ||
| անգլ.՝ Hilo[1] | ||
 | ||
| Երկիր |  ԱՄՆ | |
| Համայնք | Հավայի շրջան[1][2][1][…] | |
| Մակերես | 150,956132 կմ² | |
| ԲԾՄ | 18 մետր | |
| Բնակչություն | ▲44 186 մարդ (2020)[3][4] | |
| Ժամային գոտի | UTC-10 | |
| Հեռախոսային կոդ | 808 | |
| Փոստային դասիչ | 96720–96721 և 96720 | |
| ||
Կղզում եվրոպացիների հայտնվելուց առաջ ներկայիս քաղաքի տարածքը բնակեցված էր հավայացիներով։ 19-րդ դարի կեսին Հիլոյում հայտնվում են առաջին միսիոներները և հիմնում եկեղեցիներ։ Հետագայում քաղաքը շրջապատվում է շաքարեղեգի պլանտացիաներով, որտեղ աշխատում էին առավելապես Ասիայից եկած մարդիկ, իսկ Հիլոն դարնում է խոշոր առևտրային կենտրոն։
20-րդ դարի սկզբին Հիլո ծովածոցում սկսվել է ցանկապատի կառուցումը, որը ավարտվում է 1929 թվականին։ 1946 թվականի ապրիլի 1-ին քաղաքը էապես վնասվել է ցունամիներից, որոնք պայմանավորված են Ալեուտյան կղզիներում տեղի ունեղած երկրաշարժով, զոհվել է 160 մարդ։ 1960 թվականի մայիսի 23-ին Չիլիի 9,5 մագնիտուտով երկրաշարժի հետևանքով առաջացած մեկ այլ ցունամի հանգեցրել է 61 մարդու մահվան, ենթադրական պատճառը մարդկանց ազդանշաններին ուշադրություն չդարձնելն էր։
1960-ականներին Հիլոն զգալիորեն ընդլայնվել է արվարձանների շինարարության շնորհիվ, իսկ քաղաքի կենտրոնը՝ մի քանի պատկերասրահներով և թանգարաններով սկսել է խաղալ մշակութային կենտրոնի դեր։ 1990-ականներին շաքարի պլանտացիաների փակումը, որը տեղի էր ունենում նահանգում ընդհանուր ռեցեսիայի ֆոնին, հանգեցրել է տեղի տնտեսության անկմանը։ Վերջին տարիների ընթացքում, երբ հարևան Պունա տարածաշրջանը դարձել է ամենաարագ աճողը նահանգում, Հիլոյում տնտեսական և ժողովրդագրական աճ է նկատվում։
Հիլո քաղաքը գտնվում է Հավայի կղզու արևելյան մասում։ Ընդհանուր մակերեսը կազմում է 151,4 կմ², ցամաքային մակերեսը՝ 140,6 կմ² և ջրային մակերեսը՝ 10,7 կմ²։ Քաղաքից 18 կմ հյուսիս՝ ազգային պարկի տարածքում գտնվում է Հավայան կղզիների ամենաբարձր ջրվեժը՝ Ակական։
Քաղաքի կլիման խոնավ է, ԱՄՆ-ի ամենախոնավներից մեկը։ Միջին տարեկան տեղումների քանակը կազմում է մոտ 3245 մմ։
| Հիլոի միջազգային օդանավակայան, Հավայի (1991–2020 նորմալ[5], էքստրիմ 1949–մինչ այժմ)ի կլիմայական տվյալները | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ամիս | հունվ | փետ | մարտ | ապր | մայ | հուն | հուլ | օգոս | սեպ | հոկ | նոյ | դեկ | Տարի |
| Ռեկորդային բարձր °F (°C) | 92 (33) |
92 (33) |
93 (34) |
89 (32) |
94 (34) |
90 (32) |
93 (34) |
93 (34) |
93 (34) |
91 (33) |
94 (34) |
93 (34) |
94 (34) |
| Միջին բարձր °F (°C) | 78.7 (25.9) |
78.4 (25.8) |
78.5 (25.8) |
79.0 (26.1) |
80.7 (27.1) |
81.8 (27.7) |
82.8 (28.2) |
82.9 (28.3) |
83.3 (28.5) |
82.4 (28) |
80.3 (26.8) |
78.8 (26) |
80.6 (27) |
| Միջին օրական °F (°C) | 71.4 (21.9) |
71.2 (21.8) |
71.9 (22.2) |
72.5 (22.5) |
74.0 (23.3) |
75.2 (24) |
76.3 (24.6) |
76.6 (24.8) |
76.5 (24.7) |
75.7 (24.3) |
74.0 (23.3) |
72.2 (22.3) |
74.0 (23.3) |
| Միջին ցածր °F (°C) | 64.1 (17.8) |
64.1 (17.8) |
65.2 (18.4) |
66.1 (18.9) |
67.3 (19.6) |
68.7 (20.4) |
69.9 (21.1) |
70.4 (21.3) |
69.8 (21) |
69.0 (20.6) |
67.6 (19.8) |
65.7 (18.7) |
67.3 (19.6) |
| Ռեկորդային ցածր °F (°C) | 54 (12) |
53 (12) |
54 (12) |
58 (14) |
59 (15) |
61 (16) |
62 (17) |
63 (17) |
61 (16) |
62 (17) |
58 (14) |
55 (13) |
53 (12) |
| Անձրևի տեղումներ դյույմ (մմ) | 7.86 (199.6) |
10.22 (259.6) |
12.68 (322.1) |
9.40 (238.8) |
6.99 (177.5) |
7.30 (185.4) |
9.24 (234.7) |
11.30 (287) |
8.70 (221) |
10.24 (260.1) |
14.39 (365.5) |
12.07 (306.6) |
120,39 (3057,9) |
| Միջ. անձրևոտ օրեր (≥ 0.01 in) | 15.7 | 16.6 | 21.8 | 24.5 | 22.9 | 25.4 | 26.6 | 27.2 | 23.3 | 23.4 | 23.3 | 22.3 | 273.0 |
| % խոնավություն | 76.6 | 76.0 | 78.1 | 80.2 | 78.9 | 77.4 | 79.5 | 79.5 | 79.2 | 80.0 | 80.3 | 78.7 | 78.7 |
| Միջին ամսական արևային ժամ | 161.0 | 152.0 | 152.7 | 135.9 | 155.0 | 176.9 | 167.2 | 174.9 | 161.5 | 136.3 | 115.0 | 129.0 | 1817,4 |
| Տոկոս հնարավոր արևի լույս | 47 | 47 | 41 | 36 | 38 | 44 | 41 | 44 | 44 | 38 | 34 | 38 | 41 |
| աղբյուր: NOAA (relative humidity and sun 1961−1990)[6][7][8] | |||||||||||||
2000 թվականի մարդահամարի համաձայն Հիլոյում ապրում էին 40 759 մարդ։ Բնակչության խտությունը 289,9 մարդ/կմ² էր։ Սպիտակամորթները կազմում էին՝ 17,12 %, սևամորթները՝ 0,45 %, հնդկացիները՝ 0,34 %, ասիացիները՝ 38,30 %, Խաղաղօվկյանոսյան այլ կղզիների բնակիչները՝ 12,12 %, այլ ռասաներից՝ 0,94 % և խառը բնակչությունը՝ 29,74 %։
Միջին տարեկան ընտանեկան եկամուտը կազմել է $ 39 139, ընտանիքը՝ $ 48 150։
Հիլո քաղաքում է տեղի ունենում Տուվե Յանսոնի պատմվածքի գործողությունը «Հավայի նահանգի Հիլո քաղաքում»։
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
