Հայիթիի երկրորդ կայսրություն

Հայիթիի երկրորդ կայսրություն, որը պաշտոնապես հայտնի է որպես Հայիթիի կայսրություն (ֆր.՝ Empire d'Haïti; Haitian Creole: Anpi an Ayiti), եղել է պետություն, որը գոյություն է ունեցել 1849-1859 թվականները։ 1848 թվականի փետրվարի 28-ին Հայիթիի նախագահ Ժան Բատիստ Ռիշեի մահվանից հետո, նախկին գեներալ-լեյտենանտ և նախագահական պահակախմբի գլխավոր նախագահ Ֆոստին Սուլուկին ոգեշնչված Նապոլեոնից, 1849 թվականի օգոստոսի 26-ին Պորտ-օ-Պրենսի Սուրբ Աստվածածնի Վերափոխման տաճարում իրեն հռչակում է որպես Հայիթիի կայսր^[1][2]։ Ֆոսթինի անհաջող գրավման փորձը (մասամբ Միացյալ Նահանգների և Իսպանիայի դիվանագիտական միջամտության պատճառով^[3]) Դոմինկյան Հանրապետության (1849, 1850, 1855 և 1856 թվականներին), որն անջատվել էր 1844 թվականին, խաթարել է երկրի նկատմամբ նրա վերահսկողությունը։ 1858 թվականին սկսվեց հեղափոխությունը, որը ղեկավարում էր գեներալ Ֆաբր Գեֆրարդը՝ Տաբարայի դուքսը։ Նույն թվականի դեկտեմբերին գեֆրարդը ջախջախում է Կայսերական բանակը և վերահսկողություն ձեռք բերում երկրի մեծ մասի նկատմամբ։ Արդյունքում, 1859 թվականի հունվարի 15-ին կայսրը հրաժարվում է գահից։ Հրաժարվելով ֆրանսիական դիվանագիտական առաքելության օգնությունից, 1859 թվականի հունվարի 22-ին Ֆոսթենին արտաքսում են բրիտանական ռազմանավից։ Գեներալ Գեֆրարդը նրան փոխարինում է նախագահի պաշտոնում։ Կարճ ժամանակ անց կայսրը և նրա ընտանիքը ժամանում են Քինգսթոն (Ճամայկա), որտեղ նրանք անցկացնում են մի քանի տարի։ Հայիթի վերադառնալու թույլտվություն ստանալով՝ Ֆոսթենը վերադառնում է։ Նա մահանում է 1867 թվականի օգոստոսի 6-ին՝ Հայիթիի վարչական շրջաններից Փեթիթ Գոավայում և թաղվում Ֆորտ Սուլուկում^[4]։

Հայիթիի երկրորդ կայսրություն
Հայիթիի դրոշ Զինանշան
Կարգավիճակ	պատմական պետություն
Պետական լեզու	ֆրանսերեն և Հայիթիի կրեոլյան լեզու
Մայրաքաղաք	Պորտ-օ-Պրենս
Պետական կարգ	Բացարձակ միապետություն
Հիմնադրված է	օգոստոսի 26, 1849 թ.

Ծանոթագրություններ

1. The impact of the Haitian Revolution in the Atlantic world. David Patrick Geggus (ed), p. 25. University of South Carolina Press, 2001. 1-57003-416-8, 978-1-57003-416-9.
2. Davis, H. P. Black Democracy - The Story of Haiti, Read Books, 2008, p. 161. 1-4437-2849-7, 978-1-4437-2849-2.
3. Baur, John E. (1949). «Faustin Soulouque, Emperor of Haiti His Character and His Reign». The Americas. 6 (2): 131–166. doi:10.2307/978436. JSTOR 978436.
4. Rogozinski, Jan (1999). A Brief History of the Caribbean (Revised ed.). New York: Facts on File, Inc. էջեր 220. ISBN 0-8160-3811-2.