Լյուլյայլյակոյի երեխաներ

Լյուլյայլյակոյի երեխաներ, մումիաներ, որոնց 1999 թվականի մարտի 16-ին հայտնաբերել է Ջոհան Ռեյնհարդը և իր հնագիտական թիմը Լյուլյայլյակո լեռան գագաթին, որը գտնվում է Չիլիի և Արգենտինայի սահմանին։ Մումիաները թաղվել են 500 տարի առաջ։ Ըստ որոշ հնագետների՝ նրանք համարվում են երբևէ ամենալավ պահպանված ինկ մումիաներից^[1][2][3]։

«Կույս» անվամբ ավագ աղջկա մումիան։

Հայտնաբերում

Ռեյնհարդի թիմը, երեք օր ինկերի զոհաբերության վայրեր փնտրելով, հայտնաբերեց գերեզմանոց, որտեղ 2 աղջիկ և մեկ տղա էր թաղված։ Մի քանի ոսկե, արժաթե և խեցուց պատրաստված արձան, գործվածքներ և կավե ամանեղեն ևս պեղվեց։ Կրտսեր աղջկա մարմինը՝ հատկապես դեմքն ու ուսերը, մահվանից հետո վնասվել էր կայծակից․ այրվածքների հետքեր կային։ Մյուս երկու մումիաները չեն կայծակնահարվել։ Թանկարժեք մետաղներից պատրաստված արձանները և գործվածքները գերեզմանում գտնված գտածոների մեջ էին^[1][4]։

Հետազոտություն

Տղայի մումիան

Ամենամեծ մումիային՝ մոտ 15-ամյա աղջկան, անվանեցին «La Doncella», որը թարգմանաբար նշանակում է «Կույսը»։ Հետազոտության արդյունքում նրա թոքերում բակտերիայի վարակ հայտնաբերվեց^[5]։ Նրա հագին զգեստ կար, մազերը հյուսած էր, գլխին գլխազարդ կար։ ԴՆԹ հետազոտությունը ցույց տվեց, որ երկու աղջիկները խորթ քույրեր էին, իսկ տղան նրանց հետ որևէ բարեկամական կապ չուներ^[6]։ «Կույսը» թմրեցվել էր կոկայի տերևներով և եգիպտացորենի գարեջրով, որը հայտնի է չիչա անվամբ։ Մահացել է քնած վիճակում ինչպես իր մյուս բախտակիցները^[4][6][7]։

Կա վարկած, որ «Կույսը» ակլա էր կամ Արևի կույս, այսինքն՝ նրան ընտրել և օրհնել էին, որպեսզի ապրի մյուս աղջիկների և կանանց հետ, որոնք պետք է թագավորի կանայք կամ քրմուհիներ դառնային կամ զոհ մատուցվեին։ Ինկերի շրջանում ծիսակարգային զոհաբերությունը խորհրդանշում էր առողջություն, հարուստ բերք և նախընտրելի եղանակ։

«La niña del rayo»-ն կամ «Կայծակնահար աղջնակը» մոտավորապես 6 տարեկան էր և զոհաբերված^[6]։ Նրա դեմքը և ուսի մի մասը մահվանից հետո վնասվել էր կայծակից^[1]։

Տղայի մարմինն այնքան ամուր էին փաթաթել, որ կողոսկրերից մի քանիսը կոտրվել էին, իսկ կոնքը՝ հոդախախտվել։ Տղայի զգեստի վրա կղանքի հետքեր և փսխանք է հայտնաբերվել, որը վկայում է բռնության առկայության մասին։ Փսխանքը կարմիր գունավորում ուներ՝ պայմանավորված ախիոտե պատրանքածին նյութով, որի հետքերը գտնվել են նաև տղայի ստամոքսում և կղանքում։ Ամենայն հավանականությամբ տղայի մահը վրա է հասել շնչահեղձությունից^[8]։

Մումիաները ցուցադրվում են Արգենտինայի Բարձրադիր վայրերի հնագիտության թանգարանում (Museo Arqueológico de Alta Montaña)^[9]։

Տես նաև

• Էցի

Ծանոթագրություններ

1. Sawyer, Kathy (1999 թ․ ապրիլի 7). «Mummies of Inca Children Unearthed». Washington Post. Վերցված է 2012 թ․ հուլիսի 21-ին.
2. Alface, Isabel (2013 թ․ հուլիսի 29). «Secret Last Moments of 500-Year-Old Inca Mummified Children Revealed». Nature World News. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 16-ին.
3. Morelle, Rebecca (2013 թ․ հուլիսի 30). «Inca mummies: Child sacrifice victims fed drugs and alcohol». BBC News. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 16-ին.
4. Secretaría de Cultura de Salta Argentina – ORIGEN Y MISION Արխիվացված 2008-04-15 Wayback Machine. Maam.org.ar (2007-12-16). Retrieved on 2010-12-14
5. Waugh, Rob (2012 թ․ հուլիսի 26). «Incan mummy frozen after human sacrifice still has infection in lungs after 500 years - giving new insight into diseases of the past». Associated Newspapers Ltd. Վերցված է 2012 թ․ նոյեմբերի 8-ին.
6. Milner Halls, Kelly (2007). Mysteries of the Mummy Kids. Darby Creek Pub. էջեր 72. ISBN 158196059X.
7. Wade, Lizzie (2013 թ․ հուլիսի 29). «'Llullaillaco Maiden' May Have Been Drugged Before Sacrificed». Science Magazine.
8. Child mummies yield 'grim' evidence. Metro.co.uk (2007-10-02). Retrieved on 2010-12-14.
9. Grady, Denise (2011 թ․ սեպտեմբերի 11). «in Argentina, a Museum Unveils a Long-Frozen Maiden». New York Times. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 16-ին.

Մեդիա ֆայլեր

Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Լյուլյայլյակոյի երեխաներ կատեգորիայում։