Լիոնի տաճար

Լիոնի տաճար; Cathédrale Saint-Jean de Lyon
Հիմնական տվյալներ
Տեսակ	կաթոլիկ տաճար և եպիսկոպոսական աթոռ
Երկիր	Ֆրանսիա
Տեղագրություն	5th arrondissement of Lyon?
Հասցե	8 place Saint-Jean 69005 Lyon
Դավանանք	կաթոլիկություն
Թեմ	Roman Catholic Archdiocese of Lyon?
Հիմնական ամսաթվերը	1175
Ժառանգության կարգավիճակ	դասակարգված պատմական հուշարձան
Նվիրված	Հովհաննես Մկրտիչ և Ստեփանոս Նախավկա
Անվանված	Հովհաննես Մկրտիչ
Ճարտարապետ	Jacques de Beaujeu?
Ճարտարապետական ոճ	ռոմանական ճարտարապետություն և Գոթական ճարտարապետություն
Կառուցման սկիզբ	1165
Կառուցման ավարտ	1481
Հիմնադրված	12-րդ դար
	Cathédrale Saint-Jean de Lyon Վիքիպահեստում
	primatiale.fr

Սեն Ժան տաճար (ֆր.՝ Cathédrale Saint-Jean) կամ Հովհաննես Մկրտչի տաճար (ֆր.՝ Primatiale Saint-Jean-Baptiste-et-Saint-Étienne), 12-րդ դարից սկսած Լիոնի գլխավոր տաճարը։ Տեղակայված է Սեն Ժան թաղամասում․ վերջինս էլ մտնում է Հին Լիոնի մեջ, որը քաղաքի միջնադարյան մասն է և ընկած է Ֆուվրիեր բլրի և Սոն գետի միջև։ Ընդգրկված է ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի համաշխարհային ժառանգության ցանկում^[2]։

Արագ փաստեր Լիոնի տաճար Cathédrale Saint-Jean de Lyon, Հիմնական տվյալներ ...

Փակել

Սեն Ժան տաճարը պրիմատալային տաճար է (ֆր.՝ primatiale, ֆր.՝ primatie՝ «պրիմաս» բառից), քանի որ այն պրիմասի կարգավիճակը գրող Լիոնի արքեպիսկոպոսի մայր տաճարն է։

Տաճարում է գտնվում 14-րդ դարի աստղագիտական ժամացույց, որն աշխարհի ամենահին ժամացույցներից մեկն է։

Տաճարի կողքին է գտնվում «հնագիտական այգին» (ֆր.՝ jardin archéologique)՝ երկու եկեղեցների (Սուրբ Ստեփանոսի և Սուրբ Խաչի) ավերակներով։ Վերջիններս ավերվել են Ֆրանսիական մեծ հեղափոխության ժամանակ։

Շինարարություն

Շինարարությունը սկսվել է 12-րդ դարում՝ Մերովինգների ժամանակաշրջանի հնագույն եկեղեցու վայրում։ Աբսիդի ստորին հատվածը կառուցվել է 1165-1180 թվականներին։

Գլխավոր ճակատամասի շինարարությունը սկսվել է 14-րդ դարում, և ավարտվել է 1481 թվականին։ Դրա համար օգտագործել են 9-րդ դարում ավերված և այդ տարածքում մնացած կառույցի քարերը։ Շինարարության տևողության երկարության հետ կապված, տաճարի արևելյան, ավելի հին հատվածը՝ ուղղված դեպի Սոնը, որը ներառում է նաև աբսիդը և երգչախումբը, կառուցվել է ռոմանական ոճով, իսկ ավելի նոր արևելյան հատվածը, որն էլ ներառում է ճակատամասը՝ գոթական ոճով։

Տաճարն ավերվել է 1562 թվականին, հուգենոտների կողմից, սակայն ավելի ուշ վերականգնվել է։

Ֆրանսիական մեծ հեղափոխության տարիներին վերակառուցվել է երգչախումբը, տաճարը ենթարկվել է հեղափոխական վանդալիզմի։

1935-1936 թվականներին երգչախումբը վերականգնվել այն տեսքով, ինչպիսին էր 13-րդ դարում։

1982 թվականին վերականգնվել է ճակատամասը, 1986 թվականին՝ աբսիդը։

Կարևորագույն թվականներ

1245 թվական՝ տաճարում տեղի է ունենում Լիոնի առաջին ժողովը (նույն ինքը՝ 13-րդ Տիեզերական ժողովը), որը կանչել է Ինոկենտոս IV պապի կողմից։ Ժողովի հիմնական հարցը եղել է Ֆրիդիրխ Երկրորդ կայսեր տապալումը։
1274 թվական՝ տաճարում անց է կացվում Լիոնի երկրորդ ժողովը (նույն ինքը՝ 14-րդ Տիեզերական ժողով), որը հրավիրվել էր Գրեգորիոս X պապի կողմից։ Վերջինս փորձում էր համախմբել եկեղեցիները։ Նշանակալի դեր է խաղացել Բոնավենտուրան, որը մահացել է ժողովի ժամանակ։ Մեծ աղմուկ է բարձացրել մոնղոլական առաքելության ղեկավար Աբակի-խանի մկրտությունը։
1316 թվական՝ տաճարում տեղի է ունենում Հռոմի Հովհաննես XXII պապի թագադրությունը։
1600 թվականի դեկտեմբեր՝ Հենրիխ IV-ի և Մարիա Մեդիչիի հարսանիքը։
1622 թվականի դեկտեմբերի 12՝ Ռիշելյոյի՝ որպես կարդինալ թագադրությունը։
1986 թվականի հոկտեմբերի 5՝ Հովհաննես Պողոս II պապը տաճարում ընդունում է հարյուրավոր հիվանդների։

Աստղագիտական ժամացույցներ

Տաճարում գործող աստղագիտական ժամացույցները ամենահինն են Ֆրանսիայում։ Դրանք իրենց պատմությունը սկսում են 14-րդ դարից։ Հուգենոտների կողմից ոչնչացվելուց հետո վերականգնվել են 1572-1600 թվականներին։ Իրենց բարկայի տեսքն ընդունել են 1655 թվականին։

18-րդ դարում դրանց վրա հայտնվել է սլաքով րոպեանոց թվատախտակ։ Չնայած բազմաթիվ վերանորոգումների և վերափոխումների, ժամացույցները պարունակում են որոշ երկաթյա դետալներ՝ ձուլված 16-րդ դարի վերջին։

Ցույց են տալիս ժամերը, րոպեները, ամսաթիվը, Լուսնի և Արևի դիրքը Երկրի նկատմամբ։

Այլ տեսարժան վայրեր

Ապակենախշերը (վիտրաժ), այդ թվում և XIII դարի ապսիդի վիտրաժները։
Տաճարի ճակատամասին կից 11-րդ դարի երգեցողության եկեղեցական դպրոց (մանեկանտերի՝ ֆր.՝ manécanterie),
15-րդ դարի Բուրբոնների երգչախումբ, որտեղ թաղված է Բուրբոն կարդինալը (1488),
Հովհաննես Մկրտչի արձանը, Բլեզի աշխատանք (1780)։

Տեսարան դեպի տաճարի աբսիդը Սոն գետից։
Ներքին հարդարանք։
Երգի դպրոցի շենքը։

[1]
base Mérimée (ֆր.) — ministère de la Culture, 1978.
[2]
Centre, UNESCO World Heritage. «Historic Site of Lyons». whc.unesco.org (անգլերեն). Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 15-ին.

Régis Neyret. Le livre de Lyon : Lugdunoscopie. — Lyon: Éditions Lyonnaises, 1995. — ISBN 978-2910979003
Henri Leroudier. Mini histoire de Lyon. — Lyon: Éditions SME résonance, 1989.
Lyon: Primatiale Saint-Jean (буклет). — Polyplan Villeurbanne, 2004.

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Լիոնի տաճար» հոդվածին։

[_713ffefca784c62e-1] [1]
base Mérimée (ֆր.) — ministère de la Culture, 1978.

[2] [2]
Centre, UNESCO World Heritage. «Historic Site of Lyons». whc.unesco.org (անգլերեն). Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 15-ին.

[2]

[1]