Ինտերմեցցո (իտալ.՝ intermezzo от լատին․՝ intermedius, փոքր երգիծախաղի ներկայացում, որը նվագում են արարների կամ օպերա-սերիաների միջև, ոչ այնքան մեծ ինքնուրույն գործիքային պիես (դասական փոքրիկ ստեղծագործություն), կամ գործիքային ցիկլի մաս[1]։
Ինտերմեցցոն օպերայի մեջ
Օպերայի մեջ ինտերմեցցոն փոքր «ընդմիջարկված» օպերա է կամ հակադրական տեսարան՝ օպերայի գործողության կեսում կամ դրա միջև։ Կատարվում է հիմնականում նախորդող և հաջորդող տեսարանների միջև ընդհատումը նշելու կամ բեմի դեկորացիան փոխելու համար՝ պաուզան լրացնելու[2]։ Օպերայի մեջ ինտերմեցցոն կարող է լինել ինչպես ուղղակի գործիքային, այնպես էլ վոկալ- գործիքային, խմբերգային։
Բեմադրված տեսարաններով օպերաները գալիս են վերածննդի և վաղ բարոկական ինտերմեդիաներից, որոնք երբեմն անվանվում են ինտերմեցցո։ 17-րդ դարի երկրորդ կեսին կոմիկ հերոսների մասնակցությամբ՝ բուֆֆոնային տեսարանները, որոնք հաճախ տեղավորվում էին արարների վերջում, սկսեցին հավակնել գործողության կազմության գլխավոր տեղի համար։
17-18-րդ դարերի բարեփոխումների ավարտին կատակերգական տեսարանները հանվեցին վենետիկյան օպերաների կազմից, իսկ ինտերմեցցոն սկսեց ձևավորվել որպես ինքնուրույն ժանր՝ ինքնուրույն սյուժետով։ Մի օպերա-սերիայից՝ մյուս օպերա-սերիայի դեպի ինտերմեցցո անցում են կատարել նույն լիբրետտոյով, հաճախ միևնույն երաժշտությամբ։ Այդպիսի ինտերմեցցոները հիմնականում կազմված էին մեկ կամ երկու «դա կապո» արիայից, ռեչետատիվներից և դուետներից։
Ժանրի ծաղկումը նեապոլյան միջավայում սկսվեց Սարրոյի, Յոհան Ադոլֆ ՀասսեՀասսեի և հատկապես Ջովաննի Բատիստա Պերգոլեզի շնորհիվ։ Ինտերմեցցո «Աղախինը տիրուհի» (1733) Ջովաննի Բատիստա Պերգոլեզի «Հպարտ գերի» օպերա-սերիայի համար՝ ինտերմեցցոյի դասական օրինակ է, որը չունի հայտնիությամբ իրեն հավասար ինտերմեցցո, օրինակ հանդիսացավ հաջորդող ստեղծագործությունների համար։ Փարիզում «Աղախինը-տիրուհի» ինտերմեցցոյի հաջողությունը տեղի ունեցավ Ժան-Ժակ Ռուսսոյի միջոցով, որը ցանկանում էր այդ ժանրը զարգացնել ֆրանսիական թատերաբեմում։ Նրա ուրախ ինտերմեցցո «Գյուղացի կախարդողը» դարձել է ֆրանսիական կատակերգական օպերիաների աղբյուրներից[3]։
18-րդ դարի կեսերին օպերա-սերիաների միջև գտնվող ինտերմեցցոները փոխարինվեցին բալետներով։
Գործիքային ինտերմեցցո
19-րդ դարում «ինտերմեցցո» տերմինով սկսեցին անվանել նաև գործիքային ցիկլի մի մասը, կամ փոքր ինքնուրույն գործիքային պիեսան։
Գործիքային երաժշտության մեջ ինտերմեցցոն կարող է տրիոյի դեր կատարել՝ երեք մասանի տեսքով կամ սոնատային ցիկլում՝ միջին մասի։ Ինտերմեցցոն այդ իմաստով օգտագերծել է Ֆելիքս Մենդելսոնը՝ երկրորդ դաշնամուրային կվարտետի երրորդ մասի համար (f-Moll (1823)։ Դաշնամուրային ինտերմեցցոներ ունեն Ռոբերտ Շումանը և Յոհաննես Բրամսը, ինչպես նաև ռուս այլ երաժիշտներ․ Նիկոլայ Ռիմսկի-Կորսակով,Ալեքսանդր Գլազունով,Ալեքսանդր Գրեչանինով, Սերգեյ Սլոմինսկին և այլք։
Ինտերմեցցոյի հիմնադիրը, որպես ինքնուրույն գործիքային պիեսա, Ռոբերտ Շումանն |Ռոբերտ Շումանն է։
Երկու տարատեսակները նշվում են սույն երաժիշտների ստեղծագործություններում․ Մոդեստ Մուսորգսկի, Անատոլի Լյադով, Անտոն Արենսկի, Վասիլի Կալիննիկով և այլք։
Հայտնի սիմֆոնիկ ինտերմեցցոներ
- Intermezzo sinfonico «Գեղջկական ասպետություն» օպերայի մեջ Պիետրո Մասկանի
- «Ֆրից ընկեր» օպերայի մեջ Պիետրո Մասկանի
- «Պայացներ (օպերա)» օպերայի երկրորդ ակտի մեջ Ռուջերո Լեոնկավալո
- «Մադամ Բատերֆլայ» Ջակոմո Պուչինի
- «Լոհենգրին» Ռիխարդ Վագներ (երրորդ արար)
- «Տրավիատա» Ջուզեպպե Վերդի (երրորդ արար)
- «Կարմեն (օպերա)» Ժորժ Բիզե (երկրորդ, երրորդ, չորրորդ արարներ)
- «Մանոն Լեսկո» Ջակոմո Պուչինի (երրորդ արար)
Տես նաև
Ծանոթագրություններ
Գրականություն
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
